STUDIUESIT ZBULUAN DETAJE TË REJA MBI KRIZËN E KRIPËS QË THAU MESDHEUN 6 MILIONË VJET MË PARË.

Romë, Itali | Një studim i ri i kryer nga një ekip studiuesish ndërkombëtarë, me pjesëmarrjen e Institutit Kombëtar të Gjeofizikës dhe Vullkanologjisë (INGV) ka nxjerrë në dritë zbulime të rëndësishme në lidhje me krizën e kripës që ndodhi në Mesdhe rreth 6 milionë vjet më parë, e cila shkaktoi tharje progresive  të detit.

Sipas hulumtimit “Shkaqet dhe pasojat e krizës së kripës Messiniane” botuar së fundmi në Nature, hapja dhe mbyllja e oqeaneve dhe deteve, të lidhura me lëvizjet e pllakave litosferike, shpesh çojnë në formimin e pellgjeve margjinale me shkëmbim të kufizuar të ujit me oqean të hapur.

Këto periudha të shkëmbimit të kufizuar mund të çojnë në akumulimin e depozitave të mëdha të avullimit, të njohura si “gjigantët e kripës”, siç është ai i gjetur në Mesdhe gjatë krizës së kripës Messinian.

Z. Fabio Florindo, studiues i INGV dhe bashkëautor i studimit, nënvizoi rëndësinë e këtyre zbulimeve.

“Këto depozita të mëdha avullimi u formuan në mënyrë episodike në historinë e Tokës dhe kanë pasur një ndikim të rëndësishëm në ciklin e karbonit dhe klimën globale”, tha ai.

Gjatë krizës Messiniane, Mesdheu pësoi një transformim të rëndësishëm për shkak të mbylljes progresive të lidhjes me Oqeanin Atlantik.

“Kjo ngjarje - vazhdon z. Florindo - çoi në një ulje të ndjeshme të nivelit të ujit në Mesdhe dhe depozitimin e mbi 1 milion kilometrave kub kripë, në formën e depozitave të gipsit dhe halitit, në pellgjet e tij.

Implikimet e këtyre depozitave avulluese në përbërjen kimike të oqeaneve dhe në ekuilibrin global të klimës janë hulumtuar nga studiuesit.

Heqja e kalciumit nga oqeanet përmes depozitimit të sulfatit të kalciumit ka shkaktuar një sërë ndryshimesh, duke përfshirë një rritje të pH të oqeanit, një ulje të presionit të pjesshëm të dioksidit të karbonit atmosferik dhe ftohje globale.

Rreth 5.3 milionë vjet më parë, kjo periudhë izolimi erdhi në një përfundim epik me një përmbytje masive nga Atlantiku, e njohur si ngjarja Zanclean, e cila solli kushtet detare përsëri në Mesdhe.

Ky studim ofron një dritare të rëndësishme në të kaluarën gjeologjike të Mesdheut dhe evolucionin e planetit tonë, duke ofruar njohuri të vlefshme për të kuptuar më mirë proceset klimatike dhe mjedisore që kanë formësuar Tokën gjatë mijëvjeçarëve.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit

Want to read more?

Subscribe to 007vox.com to keep reading this exclusive post.

Subscribe Now