ITALIANËT PRETENDOJNË SE THEMELUAN ODESËN | ATY U SHKRUA DHE U KOMPOZUA KËNGA “O SOLE MIO”.

Odesa, Ukrainë | Në 1794, Xhuzepe De Ribas (Giuseppe De Ribas), i lindur në Napoli nga një fisnik spanjoll në shërbim të Bourbonëve, themeloi qytetin e Odesa, në Ukrainë, duke organizuar portin, flotën dhe tregtinë e tij, duke e bërë atë një qytet të rëndësishëm për Detin e Zi dhe Mesdheun. Në vend të Odesës, qyteti legjendar, siç e përcakton Karl King (Charles King), profesor i çështjeve ndërkombëtare në Universitetin Georgetown në Uashington, në librin e tij të fundit “Odessa (Einaudi 2014)”, ishte një fshat, Khadjber, i banuar nga tatarët. De Ribas ra në kontakt me këtë rrip toke thuajse rastësisht, si oficer ndërlidhës në shërbim të admiralit Grigorij Alexandrovich Potemkin, princ dhe dashnor i perandoreshës Katerina, qëllimi i të cilit, pas humbjes së Perandorisë Osmane, ishte të shtrihej në në perëndim të perandorisë së madhe ruse. De Ribas e quajti fshatin Odesso, në homazh të kolonisë së vjetër greke, që shtrihej përgjatë bregdetit. Vendtakimi midis qytetërimeve lindore dhe perëndimore, shumëkulturor nga vetë natyra e tij gjeografike, i vendosur në grykëderdhjen e lumenjve të mëdhenj, duke përfshirë Danubin, ai shpejt u bë zemra rrahëse e perandorisë jugore të Carina Katerinës, e cila, me forcën e saj e riemëroi Odesa. Së shpejti, në Odesa u krijua një koloni italiane, e cila në 1850 kishte rreth tre mijë banorë, pothuajse të gjithë me origjinë jugore. Kontributi që ky komunitet dha në themelimin, zhvillimin dhe ekonominë e Perandorisë Ruse ishte i rëndësishëm. Gjuha zyrtare e veprimtarisë ekonomike të qytetit mbeti italishtja. Tabelat rrugore, pasaportat, listat e çmimeve shkruheshin në italisht, dhe komuniteti italian dha një kontribut të madh në kulturën e qytetit në portat e Detit të Zi, veçanërisht në fushën e arkitekturës. Napolitani Francesco Frapolli u emërua arkitekt zyrtar i qytetit nga Richelieu, në 1804, dhe ishte ai që projektoi Operën monumentale të Odesës, dhe kishën e famshme të Trinitetit. Kënga e famshme O' sole mio u shkrua dhe kompozua në Odesa nga Giovanni Capurro dhe Eduardo Di Capua, i cili, ishte në qytetin rus në atë kohë. Muzika u frymëzua nga një lindje e bukur e diellit mbi Detin e Zi, dhe kushtuar fisnikes Oleggio Anna Maria Vignati Mazza. Kënga nuk pati menjëherë sukses në Napoli, por u bë e famshme në brigjet e Detit të Zi, dhe prej andej u bë një këngë e trashëgimisë së muzikës botërore. Për më tepër, aktorë të mëdhenj teatror si Tommaso Salvini, Ernesto Rossi dhe Eleonora Duse kontribuan në formimin e Operës së Odesas, duke e bërë qytetin më evropian dhe mesdhetar, në mbarë Perandorinë Ruse. Megjithatë, pesha e kolonisë italiane u ul gradualisht në gjysmën e dytë të shekullit të nëntëmbëdhjetë (në regjistrimin e vitit 1900 komuniteti italian numëronte vetëm 286 njësi), por gjurmët italiane në qytet janë ende të dukshme sot. Odesa, një qytet kufitar midis lindjes dhe perëndimit, në fakt i ka rrënjët në Italinë jugore. Dje si sot, bregu i Detit të Zi mbetet një rajon kufitar midis Evropës Perëndimore dhe Lindore. Rimendimi i rrënjëve të përbashkëta do të ndihmonte për të parë njëri-tjetrin me vëllazëri dhe bashkim. Copyright | Agjencia Telegrafike Vox