FRAGMENTI I PAPIRUSIT 1600-VJEÇAR PËRMBAN TREGIMET MË TË HERSHME TË FËMIJËRISË SË JEZUSIT | KUNDËRSHTOHEN NGA KLERIKËT.

Jeruzalem, Izrael | Një fragment i vogël papirusi 1600-vjeçar i zbuluar në një arkiv gjerman është zbuluar se përmban kopjen më të hershme të njohur të Ungjillit të Foshnjërisë së Thomait, një tekst i hershëm i krishterë që përshkruan fëmijërinë e Jezusit që dikur gëzonte popullaritet të madh, por nuk u kanonizua në Besëlidhjen (Dhiatën) e Re.

“Fragmenti, me përmasa rreth 11 me 5 centimetra, përmban gjithsej 13 rreshta me shkronja greke, rreth 10 shkronja për rresht, dhe e ka origjinën nga Egjipti antik i vonë”, sipas një njoftimi për shtyp nga Universiteti Humboldt-it, në Berlin, në fillim të këtij muaji.

Fragmenti i papirusit, pjesë e arkivit të Bibliotekës Shtetërore dhe Universitare të Hamburgut, u zbulua pasi u skanua dhe u vendos në internet si pjesë e një projekti të vazhdueshëm dixhitalizimi.

Ai përmban një pjesë të një tregimi, nga seksioni fillestar i Ungjillit të Foshnjërisë të Thomait, në të cilin një Jezus i ri krijon zogj nga balta dhe më pas u jep jetë.

“Pothuajse e kemi anashkaluar. Ky tekst nuk është nga një libër; ndoshta është një ushtrim me shkrim. Për këtë arsye, skenari nuk është shumë i bukur dhe fragmenti është shumë i vogël”, shpjegoi Dr. Lajos Berkes i Institutit për Krishterimin dhe Antikitetin në Humboldt-Universität në Berlin.

“E gjetëm fjalën Jezus, në greqisht. Kjo mund të figurojë në një letër normale papirusi… më pas ne pamë disa fjalë të tjera të rralla, dhe kështu menduam se ishte ndoshta një tekst letrar”, tha z. Berkes, duke folur për entin mediatik izraelit (The Times of Israel), përmes Zoom-it.

Duke ndërthurur fragmentin e tekstit me një bazë të dhënash të letërsisë së lashtë greke, studiuesit ishin në gjendje të tregonin se fragmenti i papirusit përmbante një pjesë të Ungjillit të Fëmijërisë.

Z. Berkes, së bashku me Prof. Gabriel Nocchi Macedo nga Universiteti belg i Lièges, publikuan gjetjet mbi fragmentin në fillim të këtij muaji.

“Të dy studiuesit janë studiues akademikë dhe papirologë”, jo teologë, theksoi z. Berkes.

“Ky tekst është me të vërtetë një tekst ungjillor apokrif jo-kanonik. Këto ditë, Ungjilli i Fëmijërisë së Thomait supozohet të jetë shkruar në shekullin e dytë.

Teksti ynë është i shekullit të katërt ose fillimit të shekullit të pestë. Ungjilli i Fëmijërisë ishte jashtëzakonisht popullor. Ishte një tekst shumë i dashur”, tha z. Berkes.

“Megjithëse autoritetet e hershme të kishës nuk e donin atë, ka një ndryshim midis asaj që donte kisha dhe asaj që donin njerëzit”, vuri në dukje ai.

Fragmenti i papirusit përmban një pjesë të një tregimi të njohur si “Gjallërimi i Harabelave”, në të cilin Jezusi luan në rrjedhën e një përroi të vrullshëm dhe formon dymbëdhjetë harabela nga balta e butë që gjen përdhe.

“Kur babai i tij Jozefi e qortoi dhe e pyeti pse po bën gjëra të tilla në Shabatin e shenjtë, Jezusi pesëvjeçar përplasi duart dhe u dha jetë figurave prej balte”, shkruan studiuesit.

Çfarë është Ungjilli i Fëmijërisë?: Ungjilli i Fëmijërisë i Thomait, i konsideruar heretik nga udhëheqësit e hershëm të Kishës, përmban histori të fëmijës Jezus duke ndërvepruar me familjen dhe fqinjët e tij në qytetin e Betlehemit.

Historitë zhvillohen kur Jezusi ishte midis pesë dhe 12 vjeç, duke plotësuar një boshllëk në biografinë e Jezusit midis rrëfimeve të lindjes së Mateut dhe Lukës, dhe historisë së Lukës për Jezusin në tempull.

Ungjilli i Foshnjërisë gëzoi popullaritet edhe në mesjetë dhe versionet janë gjetur në sirianisht, greqisht, latinisht, amharisht dhe madje edhe irlandisht, midis gjuhëve të tjera.

Vepra përmendet nga shkrimtarët e krishterë që nga shekulli i dytë pas Krishtit.

Përgjithësisht mendohet se ishte fillimisht në greqisht, megjithëse disa studiues kanë pohuar se ishte shkruar në sirianisht, gjuha e afërt me aramaishten e komuniteteve të hershme të krishtera siriane.

Fragment papirusi që përmban një pjesë të Ungjillit të Fëmijërisë së Thomait (me mirësjellje Universitätsbibliothek Hamburg).

Të krishterët koptë të Egjiptit kanë tradita për bredhjet e Familjes së Shenjtë në Egjipt, të kompletuara me vende pelegrinazhi përgjatë Nilit.

Pavarësisht nga kjo, dhe fakti që fragmenti i papirusit i zbuluar së fundmi ishte me origjinë nga Egjipti, asnjë version i Ungjillit të Foshnjërisë të Thomait nuk është gjetur në koptike.

Në Ungjillin e Fëmijërisë, Jezusi tregohet si një fëmijë i parakohshëm, shpesh duke u futur në telashe dhe më pas duke përdorur fuqitë e tij zhvillimore për të shmangur pakënaqësinë e Jozefit.

Jezusi përshkruhet duke përdorur aftësitë e tij të mrekullueshme jo vetëm për të krijuar jetë dhe për të shëruar, por edhe për të vrarë disa fëmijë që e bezdisin dhe i bëjnë të tjerët të verbohen.

Ndonjëherë i atribuohet Thomas Apostullit, një prej 12 dishepujve origjinalë të Jezusit, Ungjilli i Fëmijërisë nuk lidhet drejtpërdrejt me Ungjillin e Thomait, një dokument tjetër ekstrabiblik i hershëm i krishterë.

“Është e vështirë të thuhet pse disa tekste nuk u përfshinë në Besëlidhjen (Dhiatën) e Re.

Ndonjëherë mund të jetë thjesht se ato janë shkruar shumë vonë për t'u konsideruar, ose se janë vlerësuar nga një grup që krijuesit e Testamentit të Ri nuk i kanë pëlqyer për një arsye ose një tjetër”, tha z. Tani Bërk (Tony Burke), profesor i krishterimit të hershëm.

“Por me Infancy Thomas, ne kemi një sërë vërejtjesh rreth tekstit nga shkrimtarët e kishës nga shekulli i katërt deri në shekullin e nëntë, dhe ata nuk e miratojnë tekstin vetëm sepse bie ndesh me Ungjillin e Gjonit, i cili thotë se mrekullia e parë e Jezusit ishte transformimi i ujit në verë në Cana”, tha Prof. Bërk (Burke), duke iu përgjigjur me email pyetjeve nga enti mediatik izraelit The Times of Israel.

“Kështu që Jezusi nuk bëri mrekulli si fëmijë, sepse Ungjilli i Gjonit (i cili u vlerësua shumë) thotë se ai nuk bëri”, vazhdoi Prof. Bërk (Burke).

“Lexuesit sot supozojnë se teksti nuk u miratua sepse nuk na pëlqen mënyra se si Jezusi portretizohet si vrasës i njerëzve, por kjo nuk dukej se i shqetësonte të krishterët e mëparshëm.”

“Historia e Gjallëzimit të Harabelave gjendet gjithashtu në një tekst të shekullit të dytë të quajtur Letra e Apostujve, në një përmbledhje të jetës së Jezusit dhe në Pyetjet e Bartolomeut nga shekulli i katërt”, tha Prof. Bërk (Burke).

“Është e mundur që këta shkrimtarë e dinin historinë nga tradita gojore, por ata po aq mirë mund ta kishin marrë atë nga Infancy Thomas.

Jashtë krishterimit, historia gjendet gjithashtu në Kuran (Suret 3 dhe 5) dhe në një version të Toledoth Yeshu (një anti-ungjill hebre që thotë gjëra nënçmuese për Jezusin).

Ajo që më intereson për dy shembujt e fundit është se tregon se jo të krishterët ishin mjaftueshëm të ekspozuar ndaj kësaj historie për ta konsideruar atë të vërtetë.

“Shumë nga tregimet rreth Jezusit në Ungjillin e Fëmijërisë parashikojnë disi atë që ai bën si i rritur në Besëlidhjen (Dhiatën) e Re”, tha Burke.

“Jezusi është i mirënjohur si dikush që shtyn kufijtë e praktikave të Shabatit (ai do të shërojë njerëzit të shtunën) dhe për kryerjen e shërimeve ose ringjalljeve.

Në këtë histori, ai krijon jetën (si Zoti që e formon Adamin nga balta dhe e gjallëron atë; kështu që Jezusi barazohet me Perëndinë) por e bën atë të shtunën ashtu si homologu i tij i rritur.

Prandaj lexuesit do të njihnin në tregim Jezusin që njohin nga tekstet për moshën e tij madhore”, tha Prof. Bërk (Burke).

Ekzistojnë katër versione të ndryshme të Ungjillit të Foshnjërisë së Thomait në greqisht, më i hershmi prej të cilëve, përpara këtij zbulimi të fundit, gjendet në një dorëshkrim të shekullit të 11-të.

“Edhe pse fragmenti i ri është i shekujve më parë, ai ruan vetëm një pjesë të vogël dhe për këtë arsye nuk ndryshon në mënyrë dramatike atë që ne dimë për tekstin… ky dorëshkrim i ri është një zbulim i madh, por ai nuk konfirmon dhe as hedh poshtë pikëpamjet e konsensusit të studiuesve në tekst”, vuri në dukje prof. Bërk (Burke).

Vëmendje mediatike nga të gjitha anët: Kur studiuesit publikuan rezultatet e tyre në fillim të këtij muaji, gjetjet e tyre morën një mbulim të gjerë në mbarë botën, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara, në atë që Prof. Bërk (Burke) e quajti një trazim i madh.

“Kishte shumë keqkuptime dhe gjëra politike rreth tij, dhe tituj mashtrues ose të paqartë. Ne nuk pretenduam asgjë, por ajo u prezantua në media si një traditë e re e vërtetë e Jezusit, ose se ajo tregoi se krishterimi është një gënjeshtër. Kishte shumë polemika”, tha ai.

“Disa njerëz donin ta përdornin atë për të hedhur poshtë fenë, ose të tjerë na sulmuan, duke thënë se ne donim të përgënjeshtronim ungjijtë edhe pse ne komunikuam shumë qartë se gjetja ishte thjesht një kënd i ri shkencor mbi korpusin e madh të apokrifeve dhe shkrimeve të hershme të krishtera”, tha Berkes.

“Njerëzit janë vërtet të interesuar për Jezusin. Këto histori janë shumë interesante dhe kanë origjinën e tyre, por askush nuk mendon se këto janë tradita të vërteta për jetën e Jezusit”, tha ai.

“Jam mjaft i befasuar nga sa vëmendje ka marrë ky zbulim i veçantë”, tha ai.

“Botimet rreth dy teksteve të tjera spektakolare të fundit, Ungjilli i Judës dhe Ungjilli i Gruas së Jezusit, gjithashtu u promovuan shumë, diçka që është përfundimisht e mirë për institucionet dhe studiuesit që punojnë në këtë fushë”, vuri në dukje ai.

“Mbulimi i të tre zbulimeve priret të jetë sensacionalist dhe sigurisht që çon në reagime ekstreme, por studiuesit që hulumtojnë këto tekste nuk pretendojnë kurrë se përmbajtja e tyre është historike (me fjalë të tjera, ne nuk themi se Jezusi ka bërë mrekulli si fëmijë, ne thjesht themi se ky tekst pretendon se ai e bëri” tha ai.

Një det me papiruse: Fragmenti në diskutim këtu, i zbuluar në arkivin e Hamburgut, është pjesë e një vëllimi të madh dokumentesh papirusi që u mblodhën në Egjipt dhe më pas u depozituan në arkiva dhe biblioteka të ndryshme perëndimore në fund të shekullit të 19-të dhe në fillim të shekullit të 20-të, vuri në dukje ai.

“Ata arritën në kuti. Është e zakonshme që ata nuk kishin rekorde të mira… pasi kanë qenë në Gjermani për dekada, ky u inventarizua vetëm diku pas vitit 2001”, tha ai.

“Edhe koleksionet më të vogla mund të jenë interesante, dhe këto mbetje zakonisht injorohen”, tha ai.

https://shorthand.com/the-craft/best-paywall-providers/index.html

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit