PALLATI I KNOSSOS-it NDODHET NË JUG TË HERAKLIONIT TË SOTËM PRANË BREGUT VERIOR TË KRETËS.

Kretë, Greqi | Pallati i Knossos-it ndodhet në jug të Heraklionit të sotëm pranë bregut verior të Kretës, Greqi.

I ndërtuar nga një qytetërim që ne e quajmë Minoans, ai mbulon rreth 150000 metra katrorë, madhësia e më shumë se dy fushave të futbollit, dhe ishte i rrethuar nga një qytet në lashtësi.

Vendi u bë i njohur në fillim të shekullit të 20-të kur u gërmua dhe u restaurua nga një ekip i udhëhequr nga arkeologu britanik Orthër Evans (Arthur Evans).

“Kur pallati u ndërtua për herë të parë duhet të ketë qenë një pamje e jashtëzakonshme, krejt ndryshe nga çdo gjë e parë në Kretë më parë”, shkruan J. Lesley Fitton në librin e saj Minoans (Peoples of the Past) (British Museum Press, 2002).

“Ajo vëren se megjithëse vendbanimet e tjera në Kretë rreth kësaj kohe ndërtuan pallate të tyre, asnjë nuk ishte aq i madh sa Knossos.

Knossos ndoshta filloi si i pari midis të barabartëve dhe marrëdhënia midis grupeve të fuqishme që ndërtuan pallatet mund të mos ketë qenë tërësisht miqësore”.

Pozicioni i Knossos-it nuk ishte i rastësishëm dhe autorja Fitton vëren se ai rreshtohet me një vend të shenjtë që ndodhet në malin Juktas në jug.

Pavarësisht se pallati është gërmuar shekuj më parë, ka ende shumë pyetje që studiuesit kanë për pallatin dhe njerëzit që kanë jetuar në të.

Për shembull, kronologjia e pallatit është një çështje e debatit shkencor. Ndërtimi i pallatit duket se ka filluar rreth vitit 1950 para Krishtit, megjithëse mund të ketë pasur struktura që i paraprijnë atij.

Ky pallat i parë (siç quhet ndonjëherë) u dëmtua (me gjasë nga tërmetet) rreth vitit 1700 para Krishtit dhe një pallat i dytë u ndërtua në krye të tij.

“Megjithatë, kohët e fundit, studiuesit kanë vënë në pikëpyetje se sa shumë u dëmtua ky pallat i parë”, shkruajnë studiuesit Kallin Mek’Danlld (Colin Macdonald) dhe Karl (Carl) Knappett në një kapitull të librit Intermezzo: Ndërmjetësimi dhe Rigjenerimi në Kretën Pallatial Minoan III të Mesëm (Shkolla Britanike në Athinë, 2013).

Punimet e botuara në librin e tyre ngrenë mundësinë që në vend të një pallati të parë dhe të dytë, të kishte disa faza rinovimi dhe ndryshimi që ndodhën gjatë një periudhe shekujsh.

Emri aktual i njerëzve që jetonin në pallat nuk dihet. Sistemi i shkrimit minoan është i padeshifruar dhe emri “Minoans” vjen nga z. Evans, i cili besonte se kishte gjetur pallatin e “Mbretit Minos”, një mbreti mitik Kretan që supozohet se ndërtoi një labirint të madh në Kretë.

Sot, arkeologët e dinë se mbreti Minos ka të ngjarë të mos e ndërtoi këtë pallat.

Studiuesit e dinë se pallati ka vuajtur nga disa fatkeqësi gjatë historisë së tij. Pallati ka të ngjarë të ketë pësuar ndërprerje rreth vitit 1600 para Krishtit, kur shpërthimi i një vullkani në Thera shkaktoi një cunami që goditi pjesë të Kretës.

Pallati u godit nga një tjetër katastrofë (e njëfarë forme) rreth vitit 1450 para Krishtit, kur u shkatërruan vendet në të gjithë Kretën dhe një popull që studiuesit e ditëve moderne e quajnë mikenanë pushtuan Knossos-in.

Shkatërrimi përfundimtar i pallatit ndoshta ka ndodhur diku para vitit 1300 para Krishtit.

Edhe pse mbetjet e pallatit të parë gjenden kryesisht nën rinovimet e mëvonshme të pallatit, arkeologët kanë qenë në gjendje të krijojnë një pamje të përafërt të asaj se si dukej në antikitet.

Pallati i parë u ndërtua rreth një oborri qendror dhe përmbante zona të shumta magazinimi, në perëndim dhe verilindje.

Në anën veriperëndimore të oborrit qendror ishte një dhomë që studiuesit i referohen si mbajtja e hershme dhe afër asaj një seksion tjetër i referuar si zona e nisjes.

https://shorthand.com/the-craft/best-paywall-providers/index.html

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit