top of page
E BARDHË SHIRIT.png

DILEMA NË QENDËR TË KËRKIMIT PËR ALIENËT: KUR DHE SI DO TË ISHTE E PRANUESHME VRASJA E ALIENËVE NGA NJERIU ASHTU SIÇ NJERIU VRET NJERIUN?

  • Writer: Agjencia Telegrafike Vox
    Agjencia Telegrafike Vox
  • Aug 24, 2024
  • 7 min read
ree

Londër, Britani e Madhe | Misionet hapësinore me të cilat ne shpresojmë të gjejmë gjurmë të formave të jetës jashtëtokësore mund të përfundojnë në shkatërrimin e tyre, aksidentalisht ose me qëllim.

 

Kur do të ishte e pranueshme vrasja e alienëve?

 

Në filma, çështja është zakonisht shumë e thjeshtë: nëse është për vetëmbrojtje, atëherë nuk ka asnjë problem (sidomos kur situata frymëzon një ligjërim të sinqertë për përjashtimin njerëzor).

 

Por në botën reale zgjedhja është padyshim më pak e thjeshtë apo abstrakte. Shumë nga misionet tona në planetë të tjerë në fakt mund të ndërhyjnë në jetën jashtëtokësore, qoftë aksidentalisht ose me qëllim.

 

Në çfarë kushtesh do të ishte e tolerueshme humbja e disa mikrobeve aliene?

 

Është thelbësore të merren parasysh mendimet e ndryshme kur kërkoni jetë në planetë të tjerë.

 

Misionet që po zhvillohen aktualisht në Mars, si dhe ato të planifikuara në hënat e sistemit të jashtëm diellor - si ai i Jupiterit, Europa dhe ai i Saturnit, Titanit - më në fund mund të na lejojnë të zbulojmë format e jetës jashtëtokësore.

 

Ka të bëjë me vendosjen e prioriteteve tona, pavarësisht nëse jeni një astrobiolog apo një qytetar i zakonshëm”, thotë z. Jayme Johnson-Schwartz, një filozof që studion etikën e eksplorimit të hapësirës.

 

Shembulli i Vikingëve: Misioni Viking i NASA -s, i cili solli robotët e parë në Mars në vitin 1976, bazohej në një koncept të qartë: lejohet të vriten format e jetës aliene, për sa kohë që ekziston një justifikim shkencor.

 

Landers Viking kryen eksperimente në mostrat e tokës marsiane, në disa raste duke njomur pjesë të tokës me lëndë ushqyese dhe duke sterilizuar të tjerat në temperatura të larta.

 

Ideja ishte që çdo mikrob që i nënshtrohej llojit të parë të trajtimit do të agjitohej, duke prodhuar aktivitet të dallueshëm, ndërsa ato të sterilizuara nuk do të tregonin ndryshim në gjendje.

 

Përpjekja e Vikingut për të zbuluar shenjat e jetës në Mars vazhdon të jetë e diskutueshme gati pesëdhjetë vjet më vonë (konsensusi i përgjithshëm është se eksperimenti zbuloi një aktivitet kimik interesant, por që nuk vërteton domosdoshmërisht praninë e qenieve njerëzore).

 

Imagjinoni sikur jashtëtokësorët të mbërrinin në Tokë, të grumbullonin disa njerëz, t'u ofronin disa prej tyre ushqim dhe t'i avullonin të tjerët vetëm për t'u siguruar që grupi i parë ishte me të vërtetë gjallë.

 

Do të ishte një mënyrë mjaft e çuditshme për të prezantuar veten me një specie të re.

 

Krahasimi, natyrisht, qëndron deri në një pikë, sepse mikrobet përgjithësisht konsiderohen të shpenzueshëm, ndryshe nga format komplekse të jetës si njerëzit.

 

Megjithatë, ky reflektim nxjerr në pah vlerat mbi të cilat duhet të bazohet kontakti ynë i parë me alienët.

 

Ndërsa shmangia e vrasjes së disa mikrobeve - si në Tokë ashtu edhe në hapësirë ​​- do të ishte e pamundur, asgjësimi i ekosistemeve të tëra do të ishte një histori krejtësisht e ndryshme.

 

Komiteti për Kërkimet Hapësinore  (Cospar), një organizatë joqeveritare ndërkombëtare e dedikuar për bashkëpunimin në eksplorimin e hapësirës, ​​e cila ndalon çdo aktivitet që mund të përbëjë një kërcënim për biosferën e huaj ose jetën në planetin tonë.

 

Ky parim i mbrojtjes planetare kërkon që ne të mos infektojmë botët e tjera me mikroorganizma tokësorë (i ashtuquajturi kontaminim përpara) dhe të shmangim, në të njëjtën kohë, importimin e formave të jetës aliene në planetin tonë (ndotje e prapambetur).

 

Gjatë misionit Viking, u tregua kujdes i madh për të mos futur organizma tokësorë që potencialisht mund të prishnin biosferën marsiane”, shpjegon z. David Grinspoon, shkencëtar i lartë përgjegjës për strategjinë astrobiologjike në selinë e NASA-s, në një përgjigje me email me - nënshkruar nga z. Nik (Nick) Benardini, kreu i agjencisë për mbrojtjen planetare.

 

Eksperimentet biologjike të misionit Viking nuk rrezikuan të dëmtonin ekosferën marsiane dhe ishin në përputhje me të gjitha kërkesat (mbrojtjen planetare)”, shton z. Grinspun (Grinspoon).

 

Protokollet e pranuara ndërkombëtarisht të mbrojtjes planetare nuk parandalojnë dëmtimin e mikrobeve individuale kur kërkojnë praninë e jetës.

 

Çështja e spektrometrit: Me fjalë të tjera, mundësia e shkatërrimit të një sasie të vogël alienësh paraqet një rrezik të pranueshëm gjatë eksplorimit të botëve të tjera.

 

Për shembull, shumë misione hapësinore përdorin spektrometrin e masës, një instrument preciz që avullon mostrat jashtëtokësore për të zbuluar informacion të detajuar rreth përbërësve të tyre kimikë, duke përfshirë çdo organizëm alien.

 

Por znj. Çelsi (Chelsea) Haramia, një profesore e asociuar e filozofisë në Kolegjin Spring Hill në Alabama dhe një studiuese në Universitetin e Bonit në Gjermani, thotë se përdorimi i spektrometrave të masës dhe instrumenteve të tjera duhet të konsiderohet tërësisht përpara misioneve.

 

Ekziston padyshim një rrezik që përdorimi i një instrumenti të tillë do të rrezikonte jetën aliene, nëse ka, dhe ne shpresojmë që astrobiologët të ndalojnë dhe të mendojnë për çështjet etike që lidhen me përdorimin e kësaj teknike”, tha znj. Haramia në një email që gjithashtu përmbledh mendimet e disa kolegëve të saj.

 

Për të qenë të qartë, ne nuk po themi se spektrometria masive duhet të ndalohet”, shton grupi.

 

Këto instrumente kanë dhënë të dhëna të vlefshme për kiminë e botëve të largëta dhe janë shumë të dobishme edhe kur nuk ka jetë për të zbuluar.

 

Megjithatë, shkencëtarët thonë se astrobiologët duhet të konsiderojnë se si të rregullojnë protokollet e tyre nëse një spektrometr masiv zbulon prova bindëse të jetës në një botë tjetër: A duhet të kalojmë në teknika më pak invazive? Tërhiqem plotësisht? Apo të vazhdojmë të punojmë, duke qenë se këto instrumente analizojnë mostra shumë të vogla, duke e bërë të pamundur shkatërrimin e një ekosistemi të tërë? Sipas znj. Haramia dhe kolegëve të saj, edhe nëse për momentin nuk kemi ende përgjigje të qarta, duhet të vazhdojmë t'i kërkojmë ato”.

 

Duhet të fillojmë t'i bëjmë vetes këto pyetje të vështira që tani, përpara se të ngecim në zbulimin e një forme jete”.

 

Duke analizuar mostrat marsiane me spektrometrin masiv, roveri Curiosity i NASA-s, aktiv që nga viti 2012, ka dhënë informacione të rëndësishme, duke konfirmuar ndër të tjera se miliarda vjet më parë planeti ishte i banueshëm.

 

Spektrometrat masiv do të jenë gjithashtu pjesë e misionit Europa Clipper të agjencisë amerikane, i cili, është planifikuar të nisë në fund të këtij viti dhe që synon të fluturojë mbi satelitin e Jupiterit, Europa, për të studiuar gazrat e tij.

 

Instrumentet do të përdoren gjithashtu në misionin Dragonfly në Titan, sateliti i Saturnit, i cili do të ulet në vitin 2030.

 

Eksperimentet e kryera nga misioni Dragonfly përfshijnë avullimin e sasive të vogla të akullit në Titan për të studiuar origjinën dhe evolucionin e satelitit, për të gërmuar në proceset aktuale gjeologjike dhe meteorologjike dhe për të vlerësuar evolucionin e mundshëm organik që mund të kishte dhënë jetë në Tokë”, shpjegon z. Grinspun (Grinspoon).

 

Ky mision nuk ishte projektuar për të kërkuar jetë dhe ka shumë pak gjasa që hetimi të dëmtojë ndonjë organizëm hipotetik.

 

Rreziku i kontaminimit: Z. Grinspun (Grinspoon) shton se Zyra e Mbrojtjes Planetare e NASA-s ka qenë e përfshirë në projektimin dhe miratimin e çdo misioni për të eksploruar mjedise potencialisht të banueshme dhe se anijet kozmike, duke përfshirë roverët e Marsit, i nënshtrohen një procesi të plotë sterilizimi për të shmangur kontaminimin e botëve aliene me mikrobe tokësore.

 

Sa për roverët, mikroorganizmat e gjallë nuk ka gjasa të ekzistojnë në sipërfaqen e Marsit, kështu që rreziku i shkatërrimit të një ekosistemi të gjallë është i ulët.

 

Në misionet sipërfaqësore në planetin e kuq, ndalohet eksplorimi i disa rajoneve, të quajtura rajone speciale, të cilat mund të përmbajnë ujë të lëngshëm dhe për rrjedhojë të presin forma jete.

 

Prandaj, astrobiologët dhe specialistë të tjerë nga agjencitë hapësinore, duke përfshirë NASA-n dhe Agjencinë Evropiane të Hapësirës (ESA), po vlerësojnë tashmë ndikimin e mundshëm të misioneve të tyre në format e mundshme të jetës aliene.

 

Por organet qeveritare nuk janë më protagonistët e vetëm të sipërmarrjeve hapësinore: me udhëtimet e para private në hapësirë, janë ngritur pyetje të reja lidhur me rreziqet që lidhen me eksplorimin e hapësirës, ​​veçanërisht në lidhje me mbrojtjen planetare.

 

Në vitin 2018, për shembull, anija kozmike private Beresheet u rrëzua në Hënë.

 

Është e mundur që ajo të ketë hedhur ngarkesën e saj me tardigrade, kafshë shumë të vogla dhe rezistente, në sipërfaqen e satelitit.

 

Dhe meqenëse CEO i SpaceX, Illn Mask (Elon Musk) po zhvillon plane për të krijuar komunitete njerëzore në Mars, ia vlen të merret parasysh se cilat udhëzime duhet të miratohen kur kërkohen mjedise jashtëtokësore potencialisht të banueshme, duke pasur parasysh që trupat tanë nuk mund të sterilizohen siç bëhet me instrumentet.

 

Por mbi të gjitha, është thelbësore të merret parasysh shumëllojshmëria e gjerë e opinioneve mbi vlerën e jetës, si këtu në Tokë ashtu edhe jetën e mundshme në planetë të tjerë, në mënyrë që pyetjet më të mprehta të mund të trajtohen nga këndvështrime të ndryshme.

 

Do të duhej shumë punë për ta bërë Marsin një vend të banueshëm për ne”, thotë Johnson-Schwartz.

 

Mundësia që Marsi është tashmë i banueshëm për forma të tjera të jetës duhet të na japë pauzë përpara se të shkojmë atje pa një ide të qartë.

 

Ne duhet të ndalemi dhe të mendojmë me kujdes se si të trajtojmë kontaktin tonë të parë me një botë tjetër dhe, potencialisht, me forma të tjera të jetës.

 

Nëse nuk e trajtojmë problemin kolektivisht, duke u siguruar që asnjë zë të mos dëgjohet dhe të gjejmë një mënyrë për të përfshirë politikën - shton filozofi - të pasurit do të vendosin rregullat”.

 

 

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit

 
 
 

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
bottom of page