ÇFARË NDODHI ME ERDOGANIN? | SULLTANI I IZOLUAR TANI DËSHIRON NJË DIVORC MIDIS HAMASIT DHE IRANIT.

Nga znj. Françeska (Francesca) Salvatore.

Romë, Itali | Çfarë ndodhi me sulltanin? Ne e lejuam z. Rexhep Erdogan ta quante z. Bibi Netanjahu “Hitler” dhjetorin e kaluar, vetëm dy muaj pas dilemës së madhe të shkaktuar nga sulmi i Hamasit ndaj Izraelit.

Agresioni i 7 tetorit 2023, në fakt, nuk përfaqësonte thjesht një zgjidhje të hesapeve midis luftës së armatosur palestineze dhe Izraelit, por më tepër një sfidë që Irani - me prokurë - e nisi në të gjithë zonën.

SFIDA E HAMASIT PËR MARRËDHËNIET MIDIS TURQISË DHE IZRAELIT.

Ndër ato që sfidohen, sigurisht që marrëdhëniet dypalëshe midis Stambollit dhe Tel Avivit. Rezultat i punës së ngadaltë dhe të dhimbshme diplomatike, të përbërë nga pengesa, rrëshqitje dhe ambasada boshe, dy gjigantët kanë zgjedhur së fundmi një normalizim të ri në dy vitet e fundit, i cili, synon të arrijë rezultate të rëndësishme në sektorin e tregtisë dhe turizmit.

Në pesëmbëdhjetë vitet e mëparshme, në fakt, marrëdhëniet ishin përkeqësuar gradualisht për shkak të tiradave turke kundër shtetit hebre, që synonin të dënonin Izraelin për trajtimin e tij ndaj palestinezëve.

Çështja Mavi Marmara bëri pjesën tjetër. Në mes të normalizimit të rizbuluar dy vjet më parë, tashmë të vënë në rrezik nga konflikti i ri në Gaza, të dy kombet nuk harrojnë se kanë një armik të përbashkët, pikërisht Iranin.

Fatkeqësisht, ky armik i përbashkët është një nga duart që ushqen Hamasin, ku Erdogan vazhdon të dëshirojë të jetë shefi ndërkombëtar.

MBËSHTETJA “ULËRITËSE” E ERDOGANIT PËR HAMASIN.

Në muajt e fundit z. Erdogan ka qenë i shqetësuar. Por mbi të gjitha ai thërret me zë të lartë mbështetjen e tij për Hamasin, duke i përcaktuar guerilët e tij si “çlirimtarë”.

Përtej çështjeve ideologjike turke, ajo që nuk mund të tolerojë është roli që Teherani ka skalitur për vete në luftën palestineze.

Një turp për vendin që ofron një pasaportë të vlefshme për z. Ismail Haniyeh dhe që është e lidhur me Vëllazërinë Myslimane.

Ajo që i shkakton plakut Rexhep dhembje më të madhe është fakti se në martesën e favorshme midis Iranit dhe Hamasit, nuk ka mbështetje ekskluzivisht materiale, por më tepër një fuqi magjepsjeje që Irani nuk pushon kurrë së ngjallur edhe te Islami Sunit.

Teherani është teokracia e përsosur, shembulli i vetëm në tokë i një modeli që i gjithë umeti islam e ka zili Persinë e lashtë.

Kjo frikë nuk duhet nënvlerësuar kur peshohet imazhi i Iranit në Lindjen e Mesme.

Teherani nuk është vetëm shembulli për t'u ndjekur, por përmban në vetvete farën e rilindjes së Kalifatit, një projekt për të cilin Vëllazëria - dhe për rrjedhojë edhe Hamasi - do të ishin partnerë të natyrshëm.

Një aspiratë që shkon përtej linjave të përbashkëta të ndarjes sektare midis sunitëve dhe shiitëve, dhe që e vë në qoshe projektin pan-islamist të Erdoganit.

GABIMI I TË LUAJTURIT NË TAVOLINA TË SHUMTA.

Por sa i besueshëm është z. Erdogan, edhe në sytë e botës islame? Shumë më pak se më parë.

Krizat në vend kanë gërryer origjinën e tij si autokrat, megjithëse ai arriti të rifitonte besueshmërinë me rikonfirmimin elektoral.

Por ndoshta është loja në tavolina të shumta ajo që e ka dëmtuar më shumë sulltanin.

Së pari miqësia e gjatë me Rusinë për S-400, që e reduktoi atë në delen e zezë të NATO-s; pastaj përsëri, ekuilibër i pamundur (por efektiv) midis Putinit dhe Perëndimit për grurin dhe pengjet: në këtë pikë z. Erdogan dukej se kishte fituar ndeshjen e mijëvjeçarit, duke e trajtuar shkathtësisht dhomën e dekompresionit të tensioneve midis NATO-s dhe Rusisë.

Një rol që u zbeh gradualisht, përballë negociatave të pamundura mes Kievit dhe Moskës.

Dhe pastaj përsëri, ai rreshtim (i papritur) i pabalancuar ndaj presidentit Volodimir Zelenski korrikun e kaluar: çlirimi i komandantëve të Azovstal-it ishte simboli i një ndryshimi të qartë të trendit, “të rënduar” nga mbështetja e Kievit në NATO (ai e meriton, tha ai).

Nuk duhet të harrojmë përleshjet e përjetshme me Evropën, e cila, një ditë është njerkë dhe tjetrën një ëndërr për t'u arritur.

Angazhimet dhe përpjekjet që kanë lënë pjesërisht të pambuluar tryezën e Lindjes së Mesme, tani e pushtuar nga Irani me ndihmën e dronëve, armëve, prokurave dhe parave.

DËSHTIMI I PARTNERITETIT IRAN-TURKIYE.

Megjithatë, z. Erdogan ishte përpjekur të ndërtonte një bashkim të pazakontë midis botës sunite dhe shiite.

Një përpjekje që u krye deri pak para shpërthimit të pandemisë në vitin 2020.

Dëshmi për këtë ishte fakti se në Turqi, disidentë të shumtë iranianë u vëzhguan, kërcënuan, sulmuan dhe rrëmbyen falë një marrëveshjeje të heshtur sigurie me Trupat e Gradës Revolucionare Islamike (TGRI), e cila, ka zënë rrënjë në Stamboll dhe qytete të tjera të mëdha turke (shih rastin e z. Saeed Karimian, një ekzekutiv i televizionit iranian i vrarë në 2017).

Nuk duhet harruar se në mesin e puçistëve të arrestuar pas “grushtit të shtetit” të vitit 2016, kishte edhe magjistratë të shumtë që kishin dhjetë vjet që hetonin marrëdhëniet mes Forcës Kuds dhe z. Erdogan (Forca Quds (persisht: Î قدس, romanizuar: niru-ye qods, lit. ‘Forca e Jerusalemit’) është një nga pesë degët e Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike të Iranit e specializuar në luftërat jokonvencionale dhe operacionet e inteligjencës ushtarake. Gjenerali i Luftës në Irak të Ushtrisë së SHBA-së, Stanley McChrystal, përshkruan Forcat Kuds si një organizatë analoge me një kombinim të CIA-s dhe Komandës së Përbashkët të Operacioneve Speciale (JSOC) në Shtetet e Bashkuara. Përgjegjëse për operacionet ekstraterritoriale, Forca Kuds mbështet aktorët joshtetërorë në shumë vende, duke përfshirë Hezbollahun, Hamasin, Xhihadin Islamik Palestinez, Huthitë jemenas dhe milicitë shiite në Irak, Siri dhe Afganistan. Sipas Michael Wigginton Forca Al-Kuds është ‘një shembull klasik i terrorizmit të sponsorizuar nga shteti’).

Shumë raste mund të citohen në këtë martesë komoditeti: të dy kombet, për shembull, kanë bashkëpunuar disa herë për të kundërshtuar shtytjen kurde drejt autonomisë; dhe përsëri, Turqia ka lehtësuar gjithashtu një program riciklimi nafte për arin me Iranin, për t'iu shmangur sanksioneve që prej të paktën 2012.

Dy modelet gjeopolitike, njëri i bazuar në “korridoret” e stilit të KGRI-së dhe tjetri në aspiratat neo-osmane të z. Erdogan ishin në gjendje për të bashkëjetuar për një kohë të gjatë, deri më 7 tetorin e kaluar, kur Teherani demonstroi se kishte hyrë me këmbë të drejtë në një oborr që z. Erdogan e ka konsideruar gjithmonë të tijin, dhe të pak të tjerëve.

A mund të aspirojë Erdogan tani të rifitojë terrenin ku Teherani tani ndan dhe pushton?

E vështirë, praktikisht e pamundur.

https://impressexaltsculptor.com/xwr71bic?key=5bef601c2af9f91065c072edad23fc2c

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit