SHKENCËTARËT PARALAJMËROJNË: KËRCËNIM I TMERRSHËM NGA ANTARKTIDA PËR MEGA-CUNAMI.

Londër, Britani e Madhe | Studiuesit analizuan një rast të tillë të një cunami gjigant që shkaktoi kërdi në zonat e largëta të Grenlandës lindore vitin e kaluar.

Shkencëtarët kanë dhënë alarmin mbi rrezikun në rritje të mega-cunamit me valë mbi 100 metra të larta pasi shkrirja e akullnajave në Grenlandë shkakton rrëshqitje masive të dheut, sipas entit mediatik britanik Independent.

Studiuesit analizuan një rast të tillë të një cunami gjigant që shkaktoi kërdi në zonat e largëta të Grenlandës lindore vitin e kaluar.

Cunamet e fundit në Grenlandë kanë pasur pasoja shkatërruese, të tilla si rrëshqitja e dheut në Karrat Fjord në vitin 2017 që shkaktoi një cunami, duke përmbytur fshatin Nuugaatsiaq dhe duke vrarë katër njerëz.

“Një mega-tsunami në brigjet lindore të Grenlandës me valë mbi 100 metra të larta ka arritur edhe në Evropë”, thonë shkencëtarët.

Një megacunami i tillë në shtator 2023 goditi Dickson Fjord në Grenlandën Lindore, të cilin sizmologët e regjistruan fillimisht në postimet e mediave sociale dhe më pas në një raport të valëve që goditën një instalim ushtarak në ishullin Ella më shumë se 50 kilometra larg.

Për fat të mirë, askush nuk u lëndua pasi zona e prekur ishte një bazë ushtarake pa pilot në kohën e cunamit.

Studimi i ri, i botuar në revistën The Seismic Record, vlerësoi sinjalet e tërmeteve dhe imazhet satelitore për të rindërtuar sekuencën e ngjarjeve në mënyrë që ngjarje të ngjashme të mund të monitorohen më mirë në të ardhmen.

Më 16 shtator 2023, një masë shkëmbore me madhësinë e një fushe regbi dhe rreth 50-100 metra e lartë, u shkëput dhe ra rreth 300-400 metra në një shpat.

Shkencëtarët zbuluan se rrëshqitja e tokës mblodhi akullin e akullnajës dhe u shndërrua në një ortek të përzier shkëmb-akulli përpara se të arrinte në ujë.

Ndërsa shkaku origjinal i rrëshqitjes së dheut mbetet një mister, studimi zbuloi drejtimin dhe madhësinë e forcës që ushtroi.

Ai zbuloi se rrëshqitja e dheut dhe cunami pasues krijuan një dridhje afatgjatë në Fjord me valë që shkonin përpara dhe mbrapa në gjirin e ngushtë të Fjordit të pabanuar për më shumë se një javë.

“Stacionet matëse sizmike deri në 5000 kilometra larg regjistruan dridhjen e shkaktuar nga rrëshqitja e dheut”, shkruan studiuesit.

Pati gjithashtu një sinjal që zgjati një kohë shumë të gjatë, të cilin sizmografët e regjistruan për më shumë se një javë pas ngjarjes.

Studiuesit besojnë se gjetjet e reja mund të ndihmojnë në kuptimin më të mirë të ngjarjeve të ngjashme dhe lidhjes së tyre të mundshme me ndryshimet klimatike.

“Është e qartë se tërheqja e akullnajave, të cilat më parë mbushnin lugina të tëra, dhe shkrirja e permafrostit po çojnë në rritjen e rrëshqitjeve të dheut”, shkruajnë shkencëtarët.

“Ndryshimi i klimës po përshpejton shkrirjen e akullnajave dhe për këtë arsye mund të rrisë rrezikun e megatoneve”, shtuan ata.

https://shorthand.com/the-craft/best-paywall-providers/index.html

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit