top of page
E BARDHË SHIRIT.png

SHKENCËTARËT GJEJNË PROVA TË OQEANIT TË LASHTË NË MARS DUKE NXITUR KËRKIMIN PËR JETË.

  • Writer: Agjencia Telegrafike Vox
    Agjencia Telegrafike Vox
  • Feb 27
  • 4 min read
Një ilustrim hipotetik i Marsit 3.6 miliardë vjet më parë tregon oqeanin Deuteronilus që mbulon pothuajse gjysmën e planetit, me zonat blu që përfaqësojnë thellësinë e oqeanit dhe yjet që shënojnë vendet e uljes së roverëve Zhurong dhe Perseverance. (Me mirësjellje nga Robert Citron).
Një ilustrim hipotetik i Marsit 3.6 miliardë vjet më parë tregon oqeanin Deuteronilus që mbulon pothuajse gjysmën e planetit, me zonat blu që përfaqësojnë thellësinë e oqeanit dhe yjet që shënojnë vendet e uljes së roverëve Zhurong dhe Perseverance. (Me mirësjellje nga Robert Citron).

 

 

Shkencëtarët kanë identifikuar struktura nëntokësore që ngjajnë me depozitat bregdetare, duke ofruar dëshminë më të qartë se planeti dikur ishte shtëpia e një trupi të konsiderueshëm uji.

 

Gjetjet, të publikuara në “Proceedings of the National Academy of Sciences”, sugjerojnë se Marsi kishte një vijë bregdetare dinamike miliarda vjet më parë, duke krijuar ndoshta kushte të favorshme për jetën.

 

Shkencëtarët gjejnë prova të oqeanit të lashtë në Mars, duke nxitur kërkimin për jetë.

Një skemë ilustron se si mund të jenë formuar depozitat e plazhit në vendin e uljes Zhurong në Marsin e lashtë dhe se si moti afatgjatë ndryshoi shkëmbinjtë dhe groposi depozitat, Guangzhou, Kinë, janar 2025. (Me mirësjellje nga Universiteti Guangzhou).
Një skemë ilustron se si mund të jenë formuar depozitat e plazhit në vendin e uljes Zhurong në Marsin e lashtë dhe se si moti afatgjatë ndryshoi shkëmbinjtë dhe groposi depozitat, Guangzhou, Kinë, janar 2025. (Me mirësjellje nga Universiteti Guangzhou).

Çfarë zbuluan skanimet e radarëve për formacionet bregdetare të Marsit?

 

Roveri Zhurong u ul në Mars në vitin 2021 dhe eksploroi rajonin Utopia Planitia.

 

Ai përdori radar depërtues në tokë për të skanuar nën sipërfaqe. Ndryshe nga roverët e mëparshëm, Zhurong mund të zbulonte shtresa të varrosura shkëmbi dhe sedimentesh, duke zbuluar struktura të ngjashme me ato të gjetura përgjatë vijave bregdetare të Tokës.

 

Gjetjet kryesore:

1- Depozitat bregdetare: Këto formacione, të krijuara zakonisht nga valët e oqeanit, u zbuluan nën sipërfaqe.

 

2- Zhytja e shtresave të sedimentit: Ngjashëm me rajonet bregdetare të Tokës, këto shtresa anojnë drejt asaj që dikur ishte një oqean i lashtë marsian.

 

3- Dëshmi të erozionit dhe ndërtimit të tokës: Shkencëtarët vëzhguan modele që tregonin se sedimenti lëvizte në mënyrë aktive nga valët dhe baticat.

 

Ne po gjejmë vende në Mars që dikur dukeshin si plazhe të lashta dhe deltat e lumenjve të lashtë”, tha z. Benjamin Kardenas (Cardenas), një gjeolog në Penn State dhe bashkëautor i studimit.

 

Ne gjetëm prova për erë, valë, nuk mungonte rëra - një plazh i duhur, në stilin e pushimeve”.

 

Shkencëtarët gjejnë prova të oqeanit të lashtë në Mars, duke nxitur kërkimin për jetë.

Ashtu si në Tokë, baticat dhe erërat e oqeanit në Marsin e lashtë mund të kenë bartur sedimente drejt bregut, duke formuar depozita plazhi me kënde të dallueshme zhytjeje, Guangzhou, Kinë, janar 2025. (Me mirësjellje nga Universiteti Guangzhou).
Ashtu si në Tokë, baticat dhe erërat e oqeanit në Marsin e lashtë mund të kenë bartur sedimente drejt bregut, duke formuar depozita plazhi me kënde të dallueshme zhytjeje, Guangzhou, Kinë, janar 2025. (Me mirësjellje nga Universiteti Guangzhou).

Ashtu si në Tokë, baticat dhe erërat e oqeanit në Marsin e lashtë mund të kenë bartur sedimente drejt bregut, duke formuar depozita plazhi me kënde të dallueshme zhytjeje, Guangzhou, Kinë, janar 2025. (Me mirësjellje nga Universiteti Guangzhou).

Shkencëtarët konfirmojnë provat e oqeanit të lashtë Marsian.

 

Oqeani, i njohur si Deuteronilus, besohet të ketë ekzistuar më shumë se 3 miliardë vjet më parë.

 

Studimi i ri shton provat se Marsi dikur kishte një klimë të ngrohtë dhe të lagësht që lejonte që uji i lëngshëm të ekzistonte për periudha të gjata.

 

Pse kjo ka rëndësi:

1- Shtrirja e oqeanit: Skanimet e radarit tregojnë formacionet bregdetare që shtrihen mbi një kilometër, duke sugjeruar një trup të madh dhe të qëndrueshëm uji.

 

2- Prania afatgjatë e ujit të lëngshëm: Oqeani ka të ngjarë të qëndrojë për miliona vjet, në vend që të jetë një ngjarje e përkohshme e shkrirjes.

 

3- Aktiviteti i baticës: Trashësia dhe këndi i sedimenteve tregojnë se valët dhe baticat kanë formësuar peizazhin, njësoj si në Tokë.

 

Ky zbulim mbështet hipotezën se një oqean dikur mbulonte një pjesë të konsiderueshme të polit verior të Marsit”, shkruan studiuesit.

 

Një trup ujor mjaftueshëm i madh për të gjeneruar valë dhe baticë rrit gjithashtu shanset që planeti të mbështesë jetën”.

 

Shkencëtarët gjejnë prova të oqeanit të lashtë në Mars, duke nxitur kërkimin për jetë.

Imazhet e radarëve që depërtojnë në tokë nga roveri Zhurong zbulojnë shtresa të pjerrëta të sedimentit nëntokësor, në përputhje me depozitat e plazhit, të vendosura 10 deri në 35 metra nën sipërfaqe, Guangzhou, Kinë, janar 2025. (Me mirësjellje nga Universiteti Guangzhou).
Imazhet e radarëve që depërtojnë në tokë nga roveri Zhurong zbulojnë shtresa të pjerrëta të sedimentit nëntokësor, në përputhje me depozitat e plazhit, të vendosura 10 deri në 35 metra nën sipërfaqe, Guangzhou, Kinë, janar 2025. (Me mirësjellje nga Universiteti Guangzhou).

Kërkimi për jetë në Mars vazhdon me objektiva të reja eksplorimi.

 

Shkencëtarët besojnë se jeta e hershme në Tokë u shfaq aty ku u takuan toka dhe uji.

 

Nëse Marsi do të kishte kushte të ngjashme, këto brigje të lashta mund të ishin vendet kryesore për zbulimin e jetës mikrobiale të kaluar.

 

Misionet e vazhdueshme dhe të ardhshme:

1- Roveri i NASA-s Perseverance: Aktualisht duke eksploruar kraterin Jezero, ai ka mbledhur mostra që mund të japin të dhëna për jetën e kaluar marsiane.

 

2- Vonesa në misionin e kthimit të mostrave: Plani i NASA-s për t'i rikthyer këto mostra është shtyrë në vitin 2040 për shkak të kufizimeve buxhetore.

 

3- Misioni i Kinës Tianwen-3: I vendosur për fillimin e viteve 2030, ky mision synon të kthejë mostrat marsiane më herët se NASA.

 

Z. Majkll (Michael) Manga, një profesor në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley, theksoi rëndësinë e këtij zbulimi. “Strukturat nuk duken si dunat e rërës. Ata nuk duken si një krater goditës. Ato nuk duken si rrjedha llave. Atëherë filluam të mendonim për oqeanet”, tha ai.

 

Këto gjetje ofrojnë të dhëna të vlefshme për historinë gjeologjike të planetit dhe sugjerojnë se Marsi dikur ishte një botë me oqeane të mëdha dhe peizazhe në ndryshim që mund të kenë mbështetur jetën.

 

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit

 
 
 

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
bottom of page