POR NUK ËSHTË VETËM LIRIA E FJALËS AJO QË RREZIKOHET NË EUROPË.

Nga z. Marçelo Veneciani (Marcello Veneziani), shkrimtar dhe filozof italian.

Romë, Itali | Zëvendëspresidenti amerikan Xheims Deivid Vens (James David Vance) ka të drejtë që denoncon humbjen e lirisë së fjalës në Europë dhe mungesën e respektit për atë që mendojnë njerëzit e zakonshëm, njerëzit.

Sigurisht, pjesa më e madhe e kësaj censure ideologjike është me origjinë anglo-amerikane, edhe nëse në Evropën kontinentale ajo është e ngarkuar me motive të mëtejshme dhe më pak rezistencë.

Por Vens (Vance) ka të drejtë që na kujton se ky kërcënim nuk vjen nga jashtë, nga Rusia dhe Kina, por nga brenda nesh.

Dhe është heqje dorë nga vlerat konstituive të Europës, liria dhe sovraniteti i popullit, pra demokracia.

Si politikan, si amerikan dhe si një Trampian, Vens (Vance) tha atë që kishte për të thënë.

Por ka një çështje më të thellë dhe përfundimisht më shkatërruese në lidhje me atë censurë dhe atë liri nën mbikëqyrje.

Nuk është vetëm liria e fjalës, e për rrjedhojë e mendimit, ajo që është në rrezik dhe nuk është vetëm një kërcënim dhe një shtypje e ndjenjës së përbashkët të njerëzve; por ka një zbrazje dhe varfërim progresiv të dinjitetit të mendimit, dhe të gjithçkaje që dikur e quanim kulturë, qarkullim idesh, cilësi, humanitas dhe inteligjencë kritike.

Censura, natyrisht, është më e dukshme pasi divergjenca midis kanuneve të imponuara dhe asaj që njerëzit në të vërtetë thonë, mendojnë dhe ndjejnë është më evidente dhe më e ashpër.

Por ka një lidhje shqetësuese midis kësaj gjuhe të censuruar, kësaj lirie të monitoruar, kësaj ndjenje të përbashkët të dhunuar dhe rënies së shpejtë të mendimit, inteligjencës kritike, rrallimit të ideve dhe dialektikës midis pozicioneve divergjente.

Kur ia lidhni gojën, lidhni, korse ideologjisë ortopedike dhe korrigjuese ndaj fjalëve, ideve dhe veprave, kur nuk mund të përballeni as me mendime rrënjësisht të ndryshme ose me përvojën e kaluar historike që divergjentisht nga mënyra jonë e jetesës, kur fshini ndjeshmërinë fetare nga horizonti publik dhe e reduktoni atë në një fakt intim dhe privat, ndërsa në nivel shoqëror krijoni vetëm religjionin, cilësinë e të drejtave të njeriut, mbijetesën të përpiktë dhe klandestine.

Dhe kjo nuk është thjesht një shtrim i thjeshtë i pyetjes: thjesht shikoni përreth dhe vëzhgoni se sa shpejt po zhduket nga ligjërimi publik, nga debati dhe nga kërkimi gjithçka që treguam si kulturë, si qytetërim letrar, si rrugën e filozofisë, si aftësinë për të kujtuar dhe rishikuar historinë, si traditë.

Edhe kërkimi shkencor i nënshtrohet kësaj lloj censure. Nëse rezultatet e hulumtimit mbi bllokuesit e pubertetit, të bëra me para publike, bien ndesh me ideologjinë transgjinore ose LGBTQ+ sepse zbulojnë dëmin, ato fshihen, heshtin; por kjo, i dashur Vens (Vance), tashmë ndodh në ShBA, dhe vetëm me shtrirje në Evropë. E vërteta (dhe shëndeti) në varësi të ideologjisë, si në kohën e komunizmit.

Shpejtësia e kësaj gare drejt dekulturimit dhe çkualifikimit të të menduarit kritik dhe kapacitetit të kujtesës është mbresëlënëse.

E gjithë kjo është bërë më e shpejtë, më e përhapur dhe më automatike që kur katekizmi i zgjuar, kultura e anuluar, korrektësia politike dhe rreshtimi i shtrirë me atë kanun kanë mbretëruar suprem.

Do të ketë një lidhje midis dy proceseve, nëse parabola e tyre ndërthuret dhe zgjerohet në një sinkroni shqetësuese.

Sigurisht, ka edhe faktorë të tjerë sistematikë që bashkëpunojnë në këtë përkeqësim të inteligjencës kritike dhe të të menduarit në lidhje me inteligjencën tekno-praktike: dominimi absolut i tregut në logjikën e kapitalizmit global dhe konsumi masiv, dhe dominimi absolut i teknologjisë në adhurimin e Inteligjencës Artificiale dhe një bote të vetmuar dhe virtuale.

Por e gjithë kjo është e mundur sepse të ashtuquajturat elita, që do të quheshin më mirë oligarkitë intelektuale dhe komisionerët e kulturës, rojet institucionale evropiane, kanë miratuar atë kod dhe atë rrjet ndalimesh, ndalimesh, fjalësh të pathëna.

Sepse përparimi i tregut dhe i teknologjisë janë faktorë të jashtëm për kulturën; por kur edhe brenda kështjellës së kulturës, mes rojeve të saj, është një kalë trojan që shkatërron nga brenda dinjitetin e ideve, qarkullimin e tyre dhe cilësinë e mendimit, atëherë rënia është e pakthyeshme.

Sigurisht, një politikan, një amerikan, një Trampian nuk mund të përqendrohet në këto aspekte më të larta dhe më evropiane, dhe ata ndalen në premisat e përgjithshme, lirinë e fjalës dhe ndjenjën e përbashkët të njerëzve, domethënë ndjenjën e realitetit.

Por ne europianët, ne mendimtarët e Europës dhe jo politikanët, duhet të mendojmë jo vetëm për dëmin e lirisë, sovranitetit popullor dhe demokracisë, por edhe për dëmin e shkaktuar ndaj cilësisë, ideve dhe qytetërimit europian, i cili po shuhet dhe ne nuk e kuptojmë.

Në fakt, konflikti i vazhdueshëm nuk mund të përkthehet vetëm përmes rrjetit liri-joliri, madje as elitë-popull, sepse dekulturimi i vazhdueshëm prek edhe elitën dhe jo vetëm masat, dhe nuk ka të bëjë vetëm me një çështje liridashëse, por ndikon në kuptimin, nivelin dhe misionin e një qytetërimi historik të botës, traditës dhe legjislacionit.

Ata që punojnë në këtë fushë e kuptojnë se si dhe në çfarë mase struktura kulturore e epokës sonë po varfërohet; Debatet reale mbi idetë po bëhen më të rralla, reflektimet jo vetëm të lidhura me zhurmën e ditës po zhduken tashmë nga gazetat.

Ndjenja e zbrazëtisë, e hiçit, e vetmisë, gjithçka reduktohet në festivalin e muhabetit global, në kulmin, në pantomimën e ditës dhe nuk ka fare plan të mëtejshëm, më të lartë apo më të thellë.

Gjithmonë ka pasur një nivel mediatik pop, politikë, lajme, argëtuese; por atëherë kishte një nivel reflektimi dhe kulture që sot praktikisht është zhdukur, pjesërisht e margjinalizuar, pjesërisht e kamufluar në jetën e përditshme; pjesërisht reduktuar dhe banalizuar në aspektin e thashethemeve.

Pas mosbindjes, edhe injoranca është kthyer në një virtyt, një mënyrë për të ecur me kohën dhe mbi të gjitha për të mos humbur kohë me ato ushtrime të kota e të kota të mendimit; më mirë të bisedosh, të blesh dhe të qëndrosh larg asaj fushë të minuar plot me kaq shumë ndalesa.

Me pak fjalë, ne nuk po humbasim vetëm lirinë dhe realitetin, i dashur Vens (Vance), por atë që e bëri vërtet Evropën dhe qytetërimin tonë një pikë referimi shumë të lartë që u dha kuptim dhe fat evropianëve.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit