HULUMTIMI I UNIVERSITETIT TË BOLONJËS: FATURA E NDRYSHIMIT TË KLIMËS; DELTAT E LUMENJVE DO TË ZHYTEN; NUK DO TË JETË MË E MUNDUR TË JETOHET ATJE.

Bolonjë, Itali | Nga Misisipi, në lumin Po, gjer në lumin Nil, pasojat e ndryshimeve klimatike kërcënojnë praninë e njeriut në zonat e lumenjve.

Periudhat e zgjatura të thatësirës, ​​ngjarjet ekstreme të motit dhe ngritja e nivelit të detit rrezikojnë t'i bëjnë këto zona të pabanueshme.

Alarmi i ri lëshohet nga një grup ndërkombëtar studiuesish, ku përfshihen edhe dy studiues italianë: Alessandro Amorosi nga Alma Mater i Bolonjës dhe Vittorio Maselli i Universitetit të Modenës dhe Reggio Emilia.

Puna e tyre, e botuar në revistën Nature Sustainability, nis nga roli themelor që kanë pasur deltat e lumenjve për zhvillimin socio-ekonomik të njerëzimit gjatë 7000 viteve të fundit dhe paralajmëron për një të ardhme të mundshme tragjike.

Këto mjedise sot kërcënohen nga kriza klimatike - konfirmon Alma Mater - nëse nuk miratohen strategji efektive zbutëse dhe masa përfundimtare për reduktimin e emetimeve, sistemet deltaike rrezikojnë të bëhen toka jomikpritëse, aq sa e bëjnë të pamundur praninë njerëzore.

Në Deltën e lumit Po, veçanërisht, ngrohja globale ka shkaktuar një efekt të dyfishtë.

Nga njëra anë, studiuesit shpjegojnë më tej, ulja e reshjeve dhe rritja e temperaturave po redukton furnizimin me ujë të ëmbël, me pasoja kritike në disponueshmërinë e ujit për bujqësinë dhe furnizimin urban.

Nga ana tjetër, rritja e nivelit të detit dhe ulja e rrjedhës së ujit lehtëson depërtimin e ujit të detit, duke e bërë tokën gjithnjë e më pak produktive, me ndikime shkatërruese në bujqësi dhe biodiversitet.

Prandaj, sipas shkencëtarëve, në mungesë të stabilizimit të klimës, do të jetë jashtëzakonisht e vështirë të ruhen sistemet deltaike dhe ekosistemet që lidhen me to.

Prandaj, në të ardhmen, këto zona mund t'i nënshtrohen zhytjes progresive, me pasojë braktisjen e tokave dhe migrimet në shkallë të gjerë të njerëzve drejt rajoneve më mikpritëse në brendësi.

Gjatë mijëvjeçarëve, kujton Amorosi, deltat e lumenjve kanë stimuluar inovacione në menaxhimin e ujit, në kontrollin e rrëshqitjes dhe në zbutjen e erozionit, duke krijuar një ndërvarësi të thellë socio-ekologjike midis qytetërimit njerëzor dhe evolucionit të këtyre mjediseve.

Rritja e presionit njerëzor dhe e përdorimit të tokës në zonat bregdetare gjatë dekadave të fundit, e lidhur me rritjen eksponenciale të popullsisë dhe zhvillimin e megaqyteteve reale në shumë prej këtyre rajoneve, megjithatë i ka bërë deltat gjithnjë e më të cenueshme, duke paraqitur një kërcënim serioz për mbijetesën e tyre.

Sipas studiuesit në Alma Mater të Bolonjës, në skenarë të rritjes ekstreme të nivelit të detit, deltat rrezikojnë të përfundojnë gradualisht të zhytura në ujë, duke e bërë zhvillimin ekonomik të paqëndrueshëm dhe praninë njerëzore në këto zona madje të pamundur.

Në disa delta si ajo e Misisipit, ky peizazh është tashmë një realitet i pashmangshëm.

“Rreziku, në thelb, është të shohësh fundin e ndërveprimit mijëvjeçar midis shoqërive njerëzore dhe mjediseve deltaike, duke kompromentuar në mënyrë të pakthyeshme përfitimet ekosistemike dhe socio-ekonomike që këto territore i kanë ofruar historikisht njerëzimit”, tha z. Amorosi

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit