top of page
E BARDHË SHIRIT.png

HENRI KISINXHËRI NUK I PËRKISTE ASNJËHERË ATIJ VENDI KU DONTE TË ISHTE.

  • Writer: Agjencia Telegrafike Vox
    Agjencia Telegrafike Vox
  • Nov 30, 2023
  • 5 min read

ree

Uashington, Amerikë | Në fillim të muajit qershor të vitit 1970, menjëherë pasi Amerika kishte pushtuar Kamboxhian, z. Henri Kisinxhër (Henry Kissinger) vizitoi fshehurazi z. Braiën Mek’Danll (Brian McDonnell), një 27-vjeçar paqeruajtës, që ai kishte parë në Lëfaiet Park (Lafayette Park), përballë Shtëpisë së Bardhë.


Ishte një nga përpjekjet e tij të shumta atë vit, për të bindur kritikët e tij më të rinj, se duhet t'i jepnin një shans luftës.


Si me shumë të tjerë, ai dështoi me z. Braiën (Brian), por, ata qëndruan në kontakt.


Ndërsa z. Riçërd Niksëun (Richard Nixon) mbytej në Uest Uing (West Wing), këshilltari i tij për sigurinë kombëtare dhe aktivisti me flokë të gjatë takoheshin herë pas here, për të folur për luftën, dhe filozofinë e Kantit, duke luftuar, shkroi z. Kisinxhër (Kissinger), për të krijuar të paktën një urë të përkohshme, përtej moskuptimit të ndërsjellë.


Ai kurrë nuk e humbi besimin se mund të fitonte mbi kritikët e tij. Dhe jo vetëm lëvizësit dhe tundësit, por, edhe ata që janë larg kopertinës së gazetës Kohërat (Time), dhe jashtë rrezes së mikrofonave të Zyrës Ovale.


Duke debatuar dhe debatuar më shumë, ai pohonte se ekzistonte dhe se llogariste.


Ai kishte filluar si një i dëbuar, duke u rritur në Gjermaninë e paraluftës mes njerëzve që e përbuznin, dhe e refuzonin për të qenë hebre.


Nazistët e pushuan të atin nga shkolla e mesme publike në Fürth, afër Nurembergut.


Nëna e tij ishte e para që kuptoi se “Shteti Hitlerian” nuk kishte të ardhme për fëmijët e saj.


Në vitin 1938, Heinz 15-vjeçar, siç ishte atëherë, iku në Amerikë, me familjen e tij.


Ai kurrë nuk e hoqi theksin; zëri i tij, si zhavorr në një tas peshku të artë, ia shtoi thellë seriozitetin.


Por, vëllai i tij më i vogël Uolltër (Walter) mësoi të fliste si një amerikan i zakonshëm, duke pretenduar më vonë se ishte “Kissingeri që dëgjon”.


Edhe kundërshtarët e tij pranuan se ai kishte një mendje të shkëlqyer.


Teza e tij universitare ishte aq e bollshme, në 383 faqe, saqë supozohet se e shtyu Harvardin të prezantonte “Rregullin e Kisinxhërit”, duke i kufizuar studentët në më pak se gjysmën e asaj gjatësie.


Doktoratura e tij shqyrtoi sesi diplomacia e mbajti stabilitetin në Evropë, për pjesën më të mirë të një shekulli, pas humbjes së Napoleonit.


Kur ai hyri në administratën e z. Niksëun (Nixon), 15 vjet më vonë, njohuritë që ai kishte fituar nga studimi i Castlereagh dhe Metternich, do ta ndihmonin atë të përballej me ambiciet e trazuara të Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Sovjetik.


Stili i tij ishte të punonte jashtë makinerisë zyrtare të Departamentit të Shtetit, dhe shërbimit të jashtëm, për të cilin, ai mendonte se e kishte zhveshur energjinë dhe krijimtarinë e diplomacisë amerikane.


Kanalet e pasme” me rusët, kinezët dhe pothuajse të gjithë të tjerët i përshtaten shijes së z. Niksëun (Nixon) për komplot.


Dhe i përshtateshin dëshirës së tij për të qenë në qendër të aksionit, duke tërhequr telat.


Sigurisht, mashtrimi luajti një rol të dobishëm, si në çështje të mëdha, ashtu edhe në të vogla.


Kur ekipi i tij ankohej se nuk kishin privilegje të ngrënies në Shtëpinë e Bardhë, ai i la të mendonin se për të gjithë këtë ishte faji i shefit të shtabit.


Në fakt, ishte ideja e tij. Ai nuk donte që njerëzit e tij të krijonin lidhje gjatë drekës me kontakte të dobishme jashtë Këshillit të Sigurisë Kombëtare.


Edhe pse ishte shumë i zgjuar për të gënjyer plotësisht, ai i çoi njerëzit në rrugë të gabuar.


Z. Shimon Peres, një partner izraelit, me admirim e quajti atë njeriu më dinak që kam takuar ndonjëherë.


Ai kurrë nuk ra në grackën e Castlereagh për të humbur besimin e tij te vetja. Ai i ndërpreu lidhjet për njëfarë kohe me z. Uolltër Iseksëun (Walter Isaacson), për shkak të librit të tij të mjerë, me psikologjizimin e tij, dhe përshkrimin e tij të lirë që Dr. K me siguri mendoi se edhe autobiografia e tij me tre vëllime, nuk i bënte drejtësi arritjeve të tij.


Shumë ndihmës mund të jenë larguar nga shërbimi i tij, por, shumë i qëndruan besnikë, sepse, në çështjet më të rëndësishme të ditës, ai jo vetëm po depërtonte, por edhe i la të thoshin fjalën e tyre.


Dhe askund ai nuk u përball me më shumë pyetje sesa riorganizimi i politikës së jashtme amerikane mes rrënojave të luftës së Vietnamit.


Në vitin 1972, Amerika ishte e pambrojtur: e poshtëruar jashtë vendit dhe e ndarë në shtëpi.


Përgjigja e tij ishte të shfrytëzonte antagonizmin në rritje midis Bashkimit Sovjetik dhe Kinës, për të krijuar një ekuilibër të ri, në të cilin secili shikonte nga Amerika, për të forcuar pozicionin e saj.


Më vonë, ai kaloi midis Egjiptit dhe Izraelit, për të zëvendësuar Bashkimin Sovjetik me Amerikën në Lindjen e Mesme.


Ishte një krijesë shtetërore e denjë për heronjtë e tij të shekullit të 19-të. Ai e kishte kthyer Amerikën në sediljen e vozitjes, pikërisht kur gjithçka ishte kundër saj.


Çfarë falënderimi mori ai? Dyshuesit dhe intelektualët thanë se ai kishte sakrifikuar parimet e Amerikës, dhe mbi një milion jetë.


Ai kishte luftuar në Vietnam, dhe kishte çuar luftën në Kamboxhia dhe Laos, për hir të besueshmërisë amerikane.


Ai kishte bekuar një gjenocid pakistanez, në atë që u bë Bangladesh, sepse Pakistani po e ndihmonte me Kinën.


Ai kishte komplotuar grusht shteti dhe atentate në Kili dhe një kryengritje në Angola, sepse, mendonte se vendet do të binin si domino ndaj komploteve sovjetike.


Kur fitoi çmimin Nobel për paqe në vitin 1973, z. Kristoufër Hiçins (Christopher Hitchens), një gazetar britanik, tha se ai duhej të ishte gjykuar për krime lufte – dhe akuza ngeci.


NJERIU TREKËNDËSH.

Ai u ngushëllua se kjo ishte pikëpamja e pakicës. Revistat dhe drejtuesit e televizionit qeshën me shakatë e tij, dhe e cilësuan atë si agjentin sekret të Niksonit, dhe Super Sekretarin.


Ai mundi të fotografohej me femra të bukura. Nëse dikush i përkiste panteonit të ndërmjetësve të pushtetit të Uashingtonit, ai ishte djali nga Fürth.


Pavarësisht përpjekjeve të tij të pandërprera, megjithatë, kritikat vazhduan.


Ishte mjaft keq që e majta e dënoi atë si imoral, por, e djathta, e pa dëshirën e tij për t'u angazhuar me Kinën dhe Rusinë si një politikë reale të dyshimtë, jo-amerikane, pa vlera.


Asnjëri prej tyre nuk e kuptoi se qëllimi i tij kryesor ishte të shmangte me çdo kusht një luftë botërore, si ajo që e kishte dëbuar atë nga Gjermania.


Dhe kështu ai shpërthim i diplomacisë në vitit 1969-1977 ishte hera e vetme që ai shërbeu në qeveri.


Asnjë makineri e politikës së jashtme kisinxheriane nuk mbeti kur u largua.


Ai vazhdoi të bënte një pasuri, dhe ishte ideja e të gjithëve, për një burrë shteti të moshuar.


Në Kinë ai u bë një superstar. Në fund të viteve 1990 ai bashkëpunoi në libra për cilësitë e lidershipit, dhe për rreziqet e inteligjencës artificiale, për të cilën, ai shqetësohej se do të ishte fundi i Iluminizmit.


Dukej sikur ai tani e shihte veten si rojtari i mençur i qytetërimit njerëzor.


Por në shenjtëroren më të thellë të fuqisë amerikane, ku ai dëshironte më shumë të ishte, ai nuk i përkiste më kurrë.


Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit

 
 
 

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
bottom of page