ÇFARË KA TË VEÇANTË BANANIA E MAURICIO KETELEN-it (MAURIZIO CATTELAN)? | ARTI KONCEPTUAL SI MJET PËR PASTRIMIN E MILIARDA DOLLARËVE.

Hong-Kong, Kinë | Ajo iu shit për 6.2 milionë dollarë një manjati të kriptomonedhave, koleksionistit kinez Justin Sun. Vepra, një banane e ngjitur në mur, e ka shumëzuar vlerën e saj 50 herë që nga viti 2019. Por ka pasur jetëgjatësi.

Një banane milionere. Dhe nuk është rastësi: është banania e z. Mauricio Ketelen (Maurizio Cattelan).

Instalacioni një banane e ngjitur në mur me shirit ngjitës argjendi - arriti çmimin rekord prej 6.2 milion dollarë në Sotheby's në Jorkun e Ri, duke shkatërruar vlerësimet fillestare që luhateshin midis 1 dhe 1.5 milion.

Gjatë ankandit, i cili u zhvillua në zemër të Upper East Side, shtatë ofertues ndërkombëtarë konkurruan për punën për më shumë se dhjetë minuta në një betejë oferte që pa Justin Sun, sipërmarrësi kinez dhe themeluesi i platformës së kriptomonedhës Tron, të triumfojë.

Shitja shënon një moment të rëndësishëm në tregun e artit bashkëkohor, në një 2024 që ka parë që shitjet në ankand kanë humbur 20 deri në 25 për qind të xhiros në krahasim me vitin e kaluar.

Puna e z. Ketelen (Cattelan) është shndërruar në një fenomen të vërtetë mediatik, duke shumëzuar vlerën fillestare pesëdhjetë herë në krahasim me 120000 dollarët e paguar në paraqitjen e saj të parë në 2019 në Art Basel Miami Beach.

Blerja përfshin jo vetëm bananen dhe shiritin, por edhe një certifikatë origjinaliteti dhe udhëzime të hollësishme instalimi, duke përfshirë udhëzimet se si të zëvendësoni frutat kur është e nevojshme.

Kush është blerësi? Z. Justin Sun është një nga figurat më enigmatike në botën e teknologjisë dhe financiare.

Tridhjetë e katër vjeçari me origjinë kineze u bë miliarder falë Tron, një nga platformat kryesore të kriptomonedhave në botë që ai themeloi në vitin 2017.

Pasuria e tij vlerësohet në disa miliardë dollarë, megjithëse vlera e saktë është e vështirë të përcaktohet duke pasur parasysh paqëndrueshmëria e tregut të monedhës dixhitale.

Interesi i tij për artin bashkëkohor është relativisht i kohëve të fundit, por tashmë i karakterizuar nga blerje të bujshme.

Portofoli i tij përfshin vepra të artistëve si Pablo Picasso, Andy Warhol dhe Alberto Giacometti.

Në vitin 2021 ai u bë tituj për shpenzimin e 78.4 milionë dollarëve për një skulpturë të Xhakometit (Giacomett) të shitur në Christie's.

Pas kësaj pune, koleksioni i tij u pasurua me pjesë të tjera prestigjioze, duke përfshirë veprat e Picasso-s të blera përmes shtëpive kryesore të ankandeve.

Strategjia e tij si koleksionist duket se ndjek një model të saktë: fokusimi në veprat që gjenerojnë debat dhe vëmendje mediatike, ashtu si banania e z. Ketelen (Cattelan).

“Kjo nuk është vetëm një vepër arti”, tha ai pasi bleu “Komedian”, e cila përfaqëson një fenomen kulturor që bashkon botën e artit, memet dhe komunitetin e kriptomonedhës.

Z. Sun është gjithashtu i njohur për lëvizjet e tij të diskutueshme në tregun e kriptomonedhave.

Vendimi i tij për të shtyrë një darkë të minutës së fundit prej 4.5 milionë dollarësh me z. Urën Bafet (Warren Buffett), të cilën, e fitoi përmes një ankandi bamirësie, shkaktoi polemika.

Më pas darka u zhvillua në vitin 2020, me z. Sun duke u përpjekur të konvertonte investitorin legjendar në kriptovaluta.

Historia e një suksesi mes artit dhe provokimit: Rritja e bananes së z. Ketelen (Cattelan) në tregun e artit përfaqëson një rast unik në historinë e kohëve të fundit.

Kur u prezantua për herë të parë në vitin 2019 në Art Basel Beach, vepra ndezi një debat global mbi kuptimin e artit bashkëkohor dhe tërhoqi turma rekord, aq sa organizatorët u detyruan ta hiqnin atë nga ndërtesa për arsye sigurie.

Tre botimet origjinale u shitën në pak orë: dy me çmimin 120 mijë dollarë secila, ndërsa për të tretin pronari i galerisë e ngriti çmimin në 150 mijë dollarë duke synuar t'i shiste një muzeu.

Strategjia doli e suksesshme: një nga kopjet iu dhurua Muzeut Solomon R. Guggenheim në Nju Jork nga një koleksionist anonim.

Një tjetër përfundoi në duart e një rrjeti supermarketesh në Florida. E treta është ajo e sapo nxjerrë në ankand nga Sotheby's.

Vepra është bërë edhe më e famshme për dy episode të vandalizmit performativ: siç kujton gazeta britanike Rojtari (Guardian) artisti njujorkez David Datuna hoqi dhe hëngri bananen gjatë ekspozitës në Miami, një gjest i cili më pas u përsërit në maj 2023 nga një student koreano-jugor i artit gjatë një ekspozite në Seul.

Në të dyja rastet, sipas udhëzimeve të artistit, fruti thjesht u zëvendësua.

Siç thekson katalogu i ankandeve të Sotheby's, i cituar nga gazeta italiane Korrieri i Mbrëmjes (Corriere), asnjë vepër tjetër arti e shekullit njëzet e një nuk ka provokuar skandal, ndezur imagjinatën dhe ka përmbysur vetë përkufizimin e artit bashkëkohor si “Komediani”.

Para shitjes së rekordeve, vepra shkoi në një turne botëror në nëntë qytete, duke përfshirë Dubai, Taipei, Londër, Paris, Tokio dhe Hong Kong.

Në selinë qendrore të Sotheby's në Jorkun e Ri, mbi 12000 vizitorë ishin në gjendje ta admironin atë në dy javët para ankandit.

Artisti paduan, i njohur për provokimet e tij - duke përfshirë një tualet të fortë ari të titulluar “America” ​​- ka mbrojtur gjithmonë kuptimin e thellë të veprës.

Z. Ketelen shpjegoi: “Nuk ishte një shaka, por një reflektim mbi atë që vlerësojmë. Unë mund të luaja brenda sistemit, por me rregullat e mia”.

Rekordi i ri dhe perspektivat e ardhshme: Çmimi i arritur nga banania Ketelen, sado mbresëlënëse, është larg rekordit absolut të tregut të artit.

Vepra më e shtrenjtë e shitur ndonjëherë në ankand mbetet “Salvator Mundi” që i atribuohet Leonardo da Vinçit, e shitur në vitin 2017 për 450.3 milionë dollarë.

Ndër artistët e gjallë, rekordi i takon Jeff Koons për “Lepurin” prej çeliku të pandryshkshëm, i cili u shit në vitin 2019 për 91.1 milionë dollarë.

Fakti mbetet se shitja e “Komedianit” përfaqëson një nga momentet më domethënëse në tregun e artit në vitin 2024, vit që ka shënuar një ngadalësim të përgjithshëm të shitjeve.

Suksesi i ankandit pason vetëm disa ditë një tjetër rekord të rëndësishëm: “Perandoria e Dritave”, e artistit Magritte u shit nga Christie's për 121.6 milionë dollarë, duke demonstruar qëndrueshmërinë e tregut të artit të nivelit të lartë pavarësisht nga konteksti i pasigurt ekonomik.

Përgjigja e tregut ishte e qartë: vepra është pjesë e një tradite veprash revolucionare që kanë ripërcaktuar kufijtë e artit, nga “Fontana”, e Duchamp-it e vitit 1917 deri tek “Dashuria është në kosh”, e Banksit (Banksy), e cila u vetëshkatërrua gjatë një ankandi të 2018-ës.

Provokimi i provokimit: Më pak se dhjetë ditë pasi bleu bananen e z. Ketelen (të premten, më 29 nëntor 2024), z. Justin Sun e mbajti premtimin duke e ngrënë punën përpara dhjetëra gazetarëve dhe influencuesve që panë skenën mes mosbesimit dhe dëfrimit.

Pasi e quajti veprën “ikonë” gjatë fjalimit të tij në hotelin Peninsula në Hong Kong, z. Sun e hoqi bananen nga muri i bardhë i hotelit dhe e hëngri, duke ironizuar duke thënë: “Është shumë më mirë se bananet e tjera. Është vërtet shumë mirë”.

Sipërmarrësi gjithashtu tërhoqi një paralele midis artit konceptual dhe kriptomonedhave, duke theksuar potencialin e tyre simbolik dhe revolucionar.

“Ngrënia e saj gjatë një konference për shtyp mund të bëhet gjithashtu pjesë e historisë së veprës së artit”, shtoi ai.

Kishte ndodhur tashmë. Banania në fakt ishte ngrënë edhe herë të tjera, sepse gjesti nuk e prish punën.

Fruti në mënyrë të pashmangshme kalbet, dhe për këtë arsye ata që blejnë “Komedianin” marrin një certifikatë origjinaliteti dhe udhëzime se si ta zëvendësojnë atë.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit