PRESIDENTI I PËRKOHSHËM I SIRISË AHMAD AL SHARAA ISH-UDHËHEQËSI ISLAMIST I HAYAT TAHRIR AL SHAM (HTS) NISI DIALOGUN KOMBËTAR PËR SIRINË E RE PA PRANINË E KURDËVE NË TRYEZË.

Damask, Siri | Konferenca e Dialogut Kombëtar u mbajt sot në Damask, e organizuar nga presidenti i përkohshëm i Sirisë, Ahmad al Sharaa, ish-udhëheqësi islamist i Hayat Tahrir al Sham (HTS), i cili, më 8 dhjetor 2024 udhëhoqi përparimin drejt Pallatit Presidencial, duke i dhënë fund regjimit të Asadit pas 50 vjetësh pushtet.

Pas disa javëve të para të takimit me përfaqësues të vendeve të Gjirit, por edhe me evropianë, përfshirë italianët, ky është emërimi i parë i Sirisë së re, popullsia e së cilës, tre muaj pas arratisjes së ish-presidentit Bashar al Assad, është ende e pezulluar mes lehtësimit për fundin e diktaturës dhe ankthit për atë që do të vijë: 14 vjet nga sanksionet serioze të luftës sociale dhe të ekonomisë perëndimore.

Enti mediatik italian Agjencia Nova (Agenzia Nova) foli për këtë me z. Xhuzepe Dentiçe (Giuseppe Dentice), analist në Observatorin Mesdhetar (Osmed) të Institutit të Studimeve Politike “S. Pius V”, për të cilin organizimi i Konferencës shumë i dëshiruar nga z. Al Sharaa është para së gjithash një përpjekje e presidentit me një të kaluar si rebel xhihadist për të pastruar imazhin e tij, me shpresën për të pasur një rol afatgjatë në të ardhmen e vendit.

“Konferenca - vazhdon z. Dentiçe (Dentice) - është gjithashtu një përpjekje e z. Al Sharaa për të trajtuar çështjet e brendshme, por edhe rolin e aktorëve rajonalë. Siria e Asadit, në fakt, ishte kryesisht një çifligj i Iranit, dhe gjatë luftës civile Turqia kishte frerë të lirë në operacionet kundër kurdëve në veri të vendit”.

“Konferenca Kombëtare për Dialogun është një përpjekje e z. Ahmad al Sharaa për të vënë kapelën e tij mbi të gjithë perspektivën e ardhshme të Sirisë.

Është një iniciativë e mbështetur fuqishëm prej tij për t'i dhënë investim legjitim një procesi të pastrimit të imazhit të ekzekutivit de facto, të cilin ai drejton dhe në të cilin në fakt synon të luajë një rol afatgjatë në të ardhmen e vendit”, tha z. Dentiçe (Dentice).

Për ekspertin, kjo konferencë shërben për të përcaktuar hapat e mëtejshëm për qeverisjen tranzicionale, pra çfarë do të ndodhë në planin afatshkurtër, afatmesëm dhe afatgjatë, si dhe fazat e ardhshme që kanë të bëjnë me rishkrimin e Kushtetutës dhe gjithashtu hapat që do të çojnë më pas në zgjedhje.

“Është një përpjekje e fortë që shërben për të dekretuar një kapërcim të sistemit Baath - partisë së Asadit - dhe Asadit, i cili, praktikisht e mbajti Sirinë në lojë për shkak të lidhjeve personale dhe që shërben gjithashtu për të sjellë përpara një ide të ndryshme të një vendi që megjithatë duhet të përballet me shumë probleme, të brendshme, të dukshme, por edhe të jashtme”.

Duke inauguruar Konferencën e Dialogut Kombëtar, presidenti i Përkohshëm Al Sharaa deklaroi: “Siria duhet të bashkohet, sepse është në unitet ajo që qëndron forca dhe shteti duhet të ketë monopolin e armëve në duart e shtetit”.

Duke përmendur fazën e re historike në Siri dhe sfidat e mëdha me të cilat përballet vendi, z. Al Sharaa foli për krijimin e një komisioni për të punuar në drejtësinë tranzicionale në mënyrë që të rikthehen të drejtat e sirianëve.

“Ne kemi punuar për dy muajt e fundit për të ndjekur penalisht autorët e krimeve kundër sirianëve dhe do të punojmë për të formuar një komision të drejtësisë tranzicionale që do të rivendosë të drejtat e njerëzve dhe, me dëshirën e Zotit, do t'u japë atyre drejtësi dhe do t'i sjellë kriminelët para drejtësisë”, tha ai.

Ministri i Jashtëm sirian Asaad al Shaibani tha se Siria nuk pranon asnjë sulm ndaj sovranitetit ose pavarësisë kombëtare.

“Ne kemi vazhduar përpjekjet tona me partnerët tanë në rajon për të arritur stabilitet - tha ai - duke theksuar se Siria është e aftë të ndërtojë marrëdhëniet e saj për të mirën e interesave të popullit të saj”.

Në fjalën e tij, z. Al Shaibani theksoi se regjimi i Asadit ka vënë në shënjestër strukturën sociale të popullit sirian dhe ka miratuar një politikë të izolimit ekonomik, duke kujtuar se sanksionet ekonomike nuk janë më në fuqi.

Në fjalimet e z. Al Sharaa dhe z. Al Shaibani, u nënvizua rëndësia e shmangies së ndërhyrjeve të huaja, megjithatë, z. Dentiçe (Dentice) nënvizon atë që po ndodh në vend.

“Ajo që po ndodh drejt kufirit jugor me iniciativat e Izraelit nuk mund të kalojë pa u vënë re, pasi ai ka vendosur në mënyrë efektive një lloj investimi mbi pakicën, Druzët, në një çelës anti-shtetëror, kështu që nga ky këndvështrim, përpjekja izraelite i shtohet të gjithë të tjerëve, përfshirë atë të Turqisë, për të krijuar një lloj mishi të grirë brenda territorit, në mënyrë të drejtpërdrejtë me ndikimin e saj dhe të luajë në mënyrë të drejtpërdrejtë në territorin e saj duke i lënë kontroll të kufizuar mbi zona të veçanta të vendit z. Al Sharaa dhe kujtdo që vjen pas”, tha z. Dentiçe (Dentice).

Për ekspertin, nga ky këndvështrim, organizimi i Konferencës së Dialogut Kombëtar është një përpjekje që shërben për të rikthyer vëmendjen tek problemet e brendshme, për tejkalimin e tyre dhe mbi të gjitha edhe për të mbrojtur vendin nga synimet e jashtme të aktorëve ndërkombëtarë.

“Në këtë drejtim - shtoi z. Dentiçe (Dentice) - vëmendje e madhe do t'i kushtohet edhe çështjes së rindërtimit dhe atyre që do të përpiqen të vënë gishtin në të, përfshirë Turqinë, por edhe aktorët arabë të Gjirit që kanë shumë për të shpenzuar veçanërisht në këtë kuadrat”.

Në fund të fundit, kjo është një ngjarje vendimtare në krahasim me atë që ndodhi tre muaj më parë, në kuadrin e një dinamike të brendshme - të jashtme, me aktorë të jashtëm që përpiqen të ndikojnë me pengjet e tyre, ndërsa z. Al Sharaa përpiqet të fortifikojë fortesën.

Ndërsa gjithëpërfshirja ka qenë një nga premtimet kryesore të z. Al Sharaa-s, ai dhe figura të tjera nga Hayat Tahrir al Sham, grupi islamik që udhëhoqi kryengritjen për të rrëzuar presidentin Asad, aktualisht mbajnë pjesën e luanit të pushtetit në Siri.

Për më tepër, organizimi i Konferencës, pavarësisht synimeve të saj ambicioze, dukej i nxituar, duke dekurajuar shumë njerëz.

Të pranishmit raportuan se kishin marrë ftesa të shtunën në mbrëmje ose të dielën, duke i lënë disa të ftuar të paaftë për të mbërritur në kohë.

Ndër të përjashtuarit janë edhe kurdët.

Forcat Demokratike Siriane (SDF), një koalicion i milicive kryesisht kurde të mbështetur nga Shtetet e Bashkuara, nuk kanë marrë një ftesë për të marrë pjesë në Konferencën e Dialogut Kombëtar që hapet nesër në Damask.

Në seancën paraprake ditën e djeshme kanë munguar edhe përfaqësues të komunitetit kurd.

Lidhur me këtë, z. Dentiçe (Dentice) tha se mungesa e tyre i atribuohet rolit të Turqisë në Siri.

Arsyeja pse ata nuk u ftuan është e lidhur me atë që është edhe loja e Turqisë në vend, për interesat e sigurisë dhe me përpjekjen turke për t'i vënë kurdët në një pakicë dhe ndoshta për t'i përjashtuar ata nga çdo tryezë e tanishme dhe e ardhshme në Siri, edhe për shkak të interesave dhe mbi të gjitha lidhjeve që lidhin milicitë kurdo-siriane YPG me Partinë e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK).

Për më tepër, eksperti nënvizoi se përtej deklaratave rrethanore të qeverisë së re dhe veçanërisht të z. Al Sharaa, i cili, gjithashtu foli për kurdët si një identitet dhe shtyllë kulturore të rëndësishme të qytetërimit heterogjen sirian, fjalët nuk janë përcjellë kurrë me veprime konkrete dhe mungesa e kurdëve jo vetëm kavanoz, por edhe menjëherë vë në pikëpyetje rolin e Turqisë dhe interesin e rëndësishëm të Turqisë në të tashmen dhe dinamikën e vendit.

Në fund të konferencës, pjesëmarrësit do të hartojnë rekomandime, të cilat do të kontribuojnë në hartimin e një deklarate kushtetuese që synon vendosjen e parimeve themelore të një sistemi të ri qeverisjeje në Siri.

Këto rekomandime do të merren parasysh nga qeveria e re tranzitore që do të marrë detyrën më 1 mars 2025.

“Biznesmeni sirian Ayman Asfari konsiderohet kandidati ideal për t'u bërë kryeministër i Sirisë dhe për t'u ngarkuar me formimin e një qeverie të re”, njoftoi transmetuesi saudit Al Arabiya, duke thënë se emri i biznesmenit të njohur sirian është përmendur në qarqet politike siriane si një kandidat potencial për të udhëhequr qeverinë e re në Siri, emërimi i të cilit pritet të shpallet në fillim të muajit mars.

Z. Ayman Asfari konsiderohet si një nga biznesmenët më të rëndësishëm sirianë jashtë vendit, ka nënshtetësi britanike dhe nuk ka qenë asnjëherë i përfshirë drejtpërdrejt në politikën siriane.

Edhe pse z. Asfari nuk ishte i përfshirë në aktivitete politike në Siri para vitit 2011, ai u bë kundërshtar i regjimit të Asadit.

Ish-presidenti sirian Bashar al-Assad kishte lëshuar një urdhër arresti kundër tij me akuzën e “financimit të terrorizmit” pas shpërthimit të revolucionit sirian.

Biznesmeni siriano-britanik ka marrë pjesë në aksione humanitare dhe ka themeluar organizatën “Madaniya (Civile)”, e cila, konsiderohet si platformë për disa organizata civile siriane.

Z. Asfari gjithashtu ndihmoi në financimin e Mbrojtjes Civile Siriane (Helmetat e Bardha) dhe, përveç aktivizmit të tij në komunitet, luajti një rol udhëheqës në politikën ndërkombëtare, duke përdorur ndikimin e tij në Mbretërinë e Bashkuar për të ushtruar presion mbi regjimin e presidentit të rrëzuar Asad.

Sipas informacioneve të disponueshme, z. Asfari ka më shumë se 20 vjet përvojë në sektorin e naftës.

Ai e filloi karrierën e tij në Sulltanatin e Omanit në sektorin e prokurimeve, më pas u bë partner i lartë në kompaninë e shërbimeve të energjisë Petrofac dhe aktualisht është CEO i Venterra Group, i cili operon në sektorin e energjisë së erës në det të hapur.

Ai është gjithashtu anëtar i Bordit të Administratorëve të Universitetit Amerikan të Bejrutit, i Bordit të Administratorëve të Carnegie Endowment for International Peace dhe një anëtar i Bordit të Lartë Këshillimor të Chatham House.

Z. Ayman Asfari lindi në provincën Idlib në vitin 1958. Babai i tij, z. Adeeb Asfari, ishte një nga themeluesit e ish Partisë Baath në pushtet në Siri.

Pas diplomimit në Universitetin Villanova në Shtetet e Bashkuara për Inxhinieri Ndërtimi, ai vazhdoi studimet dhe mori një diplomë master në inxhinieri civile dhe urbane në Universitetin e Pensilvanisë në vitin 1980.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit