___.png)
PARTNERITETI SHI (XI)-PUTIN NUK ËSHTË NJË MARTESË KOMODITETI.
- Agjencia Telegrafike Vox
- May 17, 2024
- 8 min read
Londër, Britani e Madhe | Në mars të vitit të kaluar Udhëheqësi i Kinës, Shi Xhinping (Xi Jinping), ndaloi para derës së Kremlinit.
Para se t'i jepte lamtumirën Vladimir Putinit, ai i ofroi atij një mendim të fundit.
Duke përdorur frazën bainian bianju, stenografi për atë që Kina e sheh si një ndryshim historik në rendin botëror, z. Shi (Xi) tha: “Le ta promovojmë atë së bashku.”
Më 16 maj 2024 të dy udhëheqësit u takuan për herë të 43-të.
Rusia është bërë një partner gjithnjë e më i rëndësishëm në shtytjen e Kinës kundër fuqisë amerikane.
Lidhjet ekonomike janë forcuar dhe ka shenja të thellimit të lidhjeve ushtarake.
Deri më tani këtë muaj, Amerika ka forcuar dy herë sanksionet ndaj tregtisë kino-ruse.
Qeveria e z. Shi (Xi) është përgjigjur me tërbim, duke i kërkuar Perëndimit që të ndalojë njollosjen dhe frenimin e Kinës.
Kina është destinacioni i parë i z. Putin jashtë vendit pas zgjedhjeve të rreme në muajin mars që i dhanë atij mandatin e pestë si president.
Ka një lloj simetrie me takimin e vitit 2023. Kjo erdhi menjëherë pasi parlamenti i Kinës kishte dhënë miratimin e tij me vulë për z. Shi (Xi) për të thyer precedentin dhe për të shërbyer një mandat të tretë si president, dhe disa ditë pasi Gjykata Ndërkombëtare Penale lëshoi një urdhër arresti për z. Putin për krimet e luftës në Ukrainë.
Për të dy njerëzit, takimet e tyre janë një shfaqje përbuzjeje për përpjekjet e Perëndimit për të penguar autokratët.
Udhëheqësi i Rusisë është një udhëtar i shpeshtë për në Kinë. Kjo është vizita e tij e 19-të që kur ai u bë president në vitin 2000.
Një udhëtim në Pekin në muajin shkurt të vitit 2022, disa ditë para se të niste luftën e tij në shkallë të gjerë kundër Ukrainës, kaloi një rubikon.
Të dy udhëheqësit lëshuan një deklaratë të përbashkët në të cilën ata u përpoqën të ripërcaktonin diktaturën, duke u mburrur me traditat e gjata të demokracisë të dy vendeve të tyre.
Ata mbështetën njëri-tjetrin në betejat e tyre kundër përpjekjeve të forcave të jashtme, me të cilat ata nënkuptonin Amerikën, për të minuar sigurinë dhe stabilitetin në rajonet e tyre të përbashkëta ngjitur.
Në mënyrë më të habitshme, kur përshkruanin marrëdhëniet Kinë-Rusi, ata thanë se nuk ka kufij, nuk ka zona të ndaluara të bashkëpunimit.
Nëse ka kufizime për mbështetjen e Kinës ndaj Rusisë, tani është subjekt i një shqyrtimi intensiv nga Perëndimi.
Në shumë fusha, miqësia e tyre është ngjitur në lartësi të reja. Përpara se të mbërrinte në Pekin në udhëtimin e tij të fundit, z. Putin tha për mediat shtetërore kineze se të dy vendet kishin besim të thellë të ndërsjellë dhe po forconin koordinimin e tyre të politikës së jashtme në interes të ndërtimit të një rendi botëror të drejtë shumëpolar.
Amerika dhe aleatët e saj thonë se firmat kineze ofrojnë mbështetje kritike për industrinë ruse të mbrojtjes.
Tregtia e lulëzuar e Kinës, si dhe e Indisë, me Rusinë ka qenë një mjet shpëtimi për z. Putin.
Dhe forcat e armatosura ruse dhe kineze kanë ushtruar së bashku më shpesh.
Shqetësimi më i madh për vendet perëndimore është rrjedha e teknologjisë kineze dhe artikujve të tjerë të dobishëm për prodhuesit rusë të armëve.
Gjatë vizitave të veçanta në Kinë në muajin prill, sekretarja e thesarit e Amerikës, Xhenet Jelln (Janet Yellen) dhe sekretari i shtetit, Entëni (Antony) Blinken, qortuan zyrtarët kinezë për këtë.
Z. Blinken u tha gazetarëve në fund të udhëtimit të tij se Kina ishte furnizuesi kryesor i veglave të makinerive, mikroelektronikës dhe artikujve të tjerë të konsideruar nga Amerika si përdorim të dyfishtë, që do të thotë se ato kanë aplikime civile dhe ushtarake.
“Rusia do të luftonte për të mbështetur sulmin e saj ndaj Ukrainës pa mbështetjen e Kinës”, tha ai.
Më vonë ai i tha presidentit të Forumit Ekonomik Botëror, Borge Brende, se gjatë vitit të kaluar teknologjia e Kinës i kishte mundësuar Rusisë të prodhonte armë dhe municione me një ritëm më të shpejtë se në çdo kohë në historinë e saj moderne, përfshirë edhe gjatë luftës së ftohtë.
Të dhënat tregtare mbështesin pikëpamjen e Amerikës. Merrni veglat e përpunimit të metaleve, të cilat nevojiten për të bërë krahë.
Para luftës në Ukrainë, shumë nga ofruesit rusë të llojeve të avancuara ishin nga Amerika, Evropa dhe vendet e pasura në Azi.
Sanksionet i shkurtuan ato furnizime, duke bërë që Rusia t'i drejtohej Kinës.
Në vitin 2022, importet ruse të veglave të makinerive nga Kina u rritën me gati 120% në 362 milionë dollarë, sipas shifrave të tregtisë kineze.
Në vitin 2023 ato u rritën përsëri me gati 170%.
Pjesa e Kinës në këto importe ruse u rrit nga më pak se 30% para luftës në rreth 60% në 2022 dhe 88% në 2023.
Duke shkruar për Fondacionin Xheimstaun (Jamestown), një grup kërkimor amerikan, z. Pavel Luzin e quan këtë varësi nga Kina një dobësi në rritje dhe dobësi për z. Putin.
