NJË GJURMË E GJATË GJAKU: TREGUESI GLOBAL I TERRORIZMIT TREGON HISTORINË E VITIT 2023.

Nga z. Manuele Avilloni.

Romë, Itali | Cili është ndikimi i terrorizmit në ekuilibrin socio-politik të një kombi?

Ku ishin sulmet më të shpeshta gjatë vitit 2023?

Cilat janë arsyet pse një vend përfundon në sferën e grupeve të gatshme të imponohen me fuqinë e armëve?

Treguesi (Indeksi) i Terrorizmit Global, një raport i prodhuar nga Instituti për Ekonomi dhe Paqe, një qendër kërkimore me zyra të shpërndara nëpër botë, dhe që merret me marrjen e pulsit të fenomeneve globale, dhe më pas prodhimin e studimeve që mund të jenë të dobishme për analistët dhe ekspertët gjeopolitikë.

Për sa i përket terrorizmit, Treguesi Global i Terrorizmit është një dokument veçanërisht interesant, i cili, ndryshe nga sa mund të mendohet, nuk është i dobishëm vetëm për profesionistët.

Kanë qenë vite intensive në të cilat skenarët e ndryshuar gjeopolitikë kanë ndryshuar perceptimin tonë për jetën e përditshme.

Leximi i këtij dokumenti mund të ngadalësojë rrjedhën e këtij informacioni dhe të na lejojë të analizojmë fenomenin e terrorizmit global me një vizion shkencor që nuk heq dorë nga ana njerëzore.

VDEKSHMËRIA NË RRITJE, SULMET NË RËNIE.

Shifra e parë që bie në sy është shkalla e vdekshmërisë nga sulmet terroriste, e cila, u rrit me 22%.

Në vitin 2023 u regjistruan 8352 vdekje të lidhura me sulme terroriste, niveli më i lartë që nga viti 2017. Duhet thënë se sulmi i Hamasit më 7 tetor 2023 shkaktoi këtë përshkallëzim, por edhe pa këtë episod vdekjet do të ishin rritur sërish me 5%.

Ndërsa numri i vrasjeve është rritur, sulmet janë ulur me rreth 22%, prandaj mund të nxjerrim përfundimin se kanë ndodhur më pak, por më shumë sulme vdekjeprurëse.

Ndërsa terrorizmi në Perëndim ka rënë në nivelin më të ulët në 15 vjet, kontinenti afrikan vazhdon të jetë më i prekuri.

Në Perëndim, në vitin 2023, u regjistruan 23 sulme, një rënie drastike nëse marrim në konsideratë kulmin e vitit 2017 ku u regjistruan 176 sulme.

Nga 23 incidentet e regjistruara në Perëndim, 16 ndodhën në Shtetet e Bashkuara. Vdekjet kanë ndodhur vetëm në SHBA dhe Belgjikë: në fakt, ka pasur 21 vrasje.

Është e rëndësishme të theksohet se sulmet që kanë ndodhur në Perëndim nuk janë vetëm fetare, por edhe politike në natyrë: pesë nga sulmet që kanë ndodhur në Shtetet e Bashkuara janë të lidhura me individë të lidhur me të djathtën ekstreme.

TENSION NË EVROPË, TERROR NË AFRIKË, LINDJEN E MESME DHE AZI.

Frika e madhe e Perëndimit është se pasojat e luftës së zhvilluar nga Izraeli, me sulmet që kanë çuar në vrasjen e dhjetëra mijëra palestinezëve, mund të gjenerojnë gjithashtu tensione ndaj institucioneve hebraike në Evropë.

Diçka që tashmë ka ndodhur pjesërisht, dhe për të cilën, kemi marrë lajme nga policia gjermane që pretendon se ka penguar sulme terroriste kundër objektivave hebreje.

Një tablo që ndërthuret me tensionet e vazhdueshme politike dhe me tensionet e mëtejshme në funksion të zgjedhjeve si në Europë ashtu edhe në SHBA.

Një skenar kompleks me të cilin duhet të përballet inteligjenca evropiane dhe që përfshin një angazhim të thellë në terren.

Por le të kthehemi te terrorizmi. Ai ka ndikimin më të madh në Afrikën Sub-Sahariane, Lindjen e Mesme, Afrikën Veriore dhe Azinë Jugore.

Për herë të parë Iraku dhe Afganistani e shohin situatën e tyre në përmirësim krahasuar me të dhënat dramatike të vitit 2007.

Megjithatë, duhet thënë se raporti nuk merr parasysh, në Afganistan, aktet e dhunshme të kryera nga talebanët, të cilët, u larguan nga fusha kërkimore me pushtimin e tyre të pushtetit.

Afrika Sub-Sahariane është më e prekura nga terrorizmi, ku ka pasur një numër më të madh vdekjesh se çdo rajon tjetër në botë, një rritje e vdekshmërisë prej 21% krahasuar me vitin 2022.

Ndikimi i terrorizmit është i përqendruar në rajonin qendror të Sahelit, ku ndodhen pesë nga dhjetë vendet më të prekura. Ka gjithashtu shenja se aktiviteti terrorist në Sahel po përhapet në vendet fqinje si Benini dhe Togo.

Terrorizmi ushqehet nga konfliktet dhe është pikërisht në vendet që përjetojnë konflikte që kanë ndodhur 90% e sulmeve terroriste.

Më e prekura është Burkina Faso, në të cilën, ndodhën 258 sulme që morën 2000 viktima, shkalla e vdekshmërisë së tyre u rrit me 68%, me sa gjysma e viktimave në mesin e civilëve. Rritja e terrorizmit ka përfshirë edhe vendet fqinje, duke përfshirë Malin dhe Nigerin.

ISIS DHE TË TJERËT.

Sipas raportit, grupi terrorist më vdekjeprurës në botë mbetet Shteti Islamik (IS) pavarësisht se anëtarët e tij janë ulur me 17%.

Grupi terrorist ka intensifikuar sulmet në Siri (224 sulme në vitin 2023) dhe është vazhdimisht aktiv në vende të tjera, si Nigeri, Burkina Faso, Iran.

Shteti Islamik ka dyfishuar territorin e tij në Mali dhe në disa zona të vendit konkurrenca e tij e vetme është Jamaat Nusrat Al-Islam wal Muslimeen (JNIM), një tjetër grup terrorist, më aktivi në Burkina Faso.

Gjithashtu në Mali, aktiviteti i JNIM u rrit, duke kryer 76 sulme ku morën 263 viktima.

Katër grupe terroriste janë përgjegjëse për numrin më të madh të vdekjeve në sulmet terroriste në vitin 2023.

Shteti Islamik (IS), Hamasi, Xhemati Nusrat Al-Islam wal Muslimeen (JNIM) dhe Al-Shabaab.

Ata janë përgjegjës për 4443 vdekje, më shumë se 75% e vdekjeve nga terrorizmi në vitin 2023, një transformim domethënës në dekadën e fundit duke marrë parasysh se në vitin 2014 ata ishin përgjegjës për më pak se 25% të viktimave.

Duhet thënë se në vlerësimet, shumë nga sulmet nuk i atribuohen asnjë grupi. Vendet me numrin më të madh të sulmeve që nuk i atribuohen një grupi ishin Mianmari, Burkina Faso, Mali dhe Pakistani.

Sulmet që shkaktojnë shumë pak viktima priren të mbeten anonime. Vetë Pakistani regjistroi numrin më të madh të sulmeve terroriste, 490.

TERRORIZMI DHE KRIMI I ORGANIZUAR.

Terrorizmi ka goditur në 41 shtete dhe megjithëse është një shifër në rënie, duhet thënë se grupet kryqëzohen me skenarë të ndërlikuar shoqërorë dhe ndërveprojnë me organizatat kriminale të territoreve.

Ndërveprimi i tyre ndodh në mënyra të ndryshme, nga bashkëjetesa, bashkëpunimi, deri te konvergjenca në një grup të vetëm.

Prandaj niveli i krimit të organizuar është një tregues për të mos u nënvlerësuar pasi shpreh, në këto raste, ndikimin e terrorizmit.

Veprimi i grupeve terroriste është plotësues i krimit të organizuar, ata kooptojnë mbështetjen e paligjshme ekonomike të tij, madje duke shkuar deri në taksimin e organizatave kriminale, duke garantuar mbrojtjen për transportin e mallrave të paligjshme.

Ka shumë përzierje, tregjet kriminale janë aktive në trafikun e qenieve njerëzore dhe të armëve.

Mjafton të thuhet se Shteti Islamik (IS) ka qenë në gjendje të gjenerojë 2.9 miliardë dollarë të ardhura vjetore nga aktivitetet e tij të paligjshme, duke përfshirë rrëmbimet, taksimin e detyruar dhe kontrabandën e naftës, të vjedhura nga territoret që arriti të kontrollonte në Irak dhe Siri.

Sulmet terroriste janë “ngjitëse”, ato priren të përqendrohen në periudha të shkurtra kohore dhe në zona specifike.

Një tregues i zgjerimit territorial të grupeve terroriste, si JNIM (Jamaat Nusrat Al-Islam wal Muslimeen) janë rrëmbimet për shpërblim dhe aktet e dhunshme, aktivitete që pakësohen me kontrollin e plotë të territorit.

Po, sepse një karakteristikë e grupeve terroriste është e qartë, ato ose rriten ose vdesin.

Shumica e grupeve terroriste nuk mbijetojnë në afat të gjatë, jetëgjatësia mesatare e tyre është tre vjet. Nga 139 grupet aktive në vitin 2007, vetëm 25 janë aktivë sot.

Terrorizmi mbetet një dhunë veçanërisht me ndikim, pasi objektivi i tij mbetet kaosi dhe frika, dhe gjithashtu mbështetet në amplifikimin mediatik.

Një sulm terrorist mund të ndryshojë rrënjësisht strukturën emocionale të një komuniteti, duke e distancuar atë shumë nga perspektiva e paqes, dhe duke e shtyrë atë drejt mbështetjes më të madhe për partitë politike ekstremiste.

Mënyra se si trajtohet terrorizmi ndryshon nga vendi në vend, pasi çdo zonë ka nevojat e veta dhe kërkon një strategji të saktë.

Në vendet e OECD-së ka disa faktorë që lidhen me terrorizmin, papunësinë e të rinjve, shpenzimet ushtarake, mungesën e besimit te shtypi dhe jetëgjatësinë e rregulluar nga pabarazia.

Në vendet jo anëtare të OECD-së, faktorët shoqërues janë historia e dhunës së brendshme, konfliktet e brendshme, korrupsioni dhe fërkimet me vendet fqinje.

Sigurisht që ka një fakt të përbashkët mes të gjitha vendeve në botë: terrorizmi është më i pranishëm aty ku ka më pak respekt për të drejtat e njeriut.

https://impressexaltsculptor.com/xwr71bic?key=5bef601c2af9f91065c072edad23fc2c

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit