NGA DETI I KUQ TE TENSIONI NË PAQËSOR: BËHET FJALË PËR LIRINË E LUNDRIMIT NË DETE DHE OQEANE.

Nga z. Paolo Mauri.

Romë, Itali | Konflikti që shpërtheu më 7 tetor 2023 midis Hamasit dhe Izraelit mori pothuajse menjëherë karakteristikat e një lufte rajonale, jo aq për shkak të përfshirjes së drejtpërdrejtë të aktorëve të tjerë shtetërorë të pranishëm në Lindjen e Mesme, por për shkak të ndërhyrjes së jo-protagonistëve shtetërorë, të drejtuar nga Irani, të cilët, janë përpjekur të godasin territorin e shtetit hebre, me sistemet e armëve me rreze të gjatë që disponojnë.

Po flasim për Huthitë, rebelët jemenas, të cilët, prej vitesh kanë zhvilluar një luftë të brendshme në Jemen, e cila, u përhap menjëherë jashtë kufijve të tij, pasi ishte pjesë e konfliktit më të gjerë, midis Teheranit dhe Riadit.

Huthitë që mund të përcaktohen si përfaqësues të Iranit, si Hezbollahu në Liban, ose milicitë pro-shiite të pranishme në Siri dhe Irak, kanë demonstruar se kanë një potencial lufte që nuk duhet nënvlerësuar, pasi janë në gjendje jo vetëm të godasin në distanca të mëdha, por, gjithashtu të përvetësojnë taktikat nga ushtritë e rregullta: një shembull në këtë kuptim jepet nga sulmi ndaj një anijeje tregtare, i realizuar me ulje nga një helikopter.

Nga ai 7 tetor e deri më sot, Huthitë kanë demonstruar gjithashtu aftësinë për të ndryshuar planifikimin e sulmeve të tyre, duke demonstruar një kompleksitet politik, që ka shkaktuar reagimin perëndimor, pasi, ata kanë kaluar nga përpjekja për të goditur Izraelin, në shënjestrimin e trafikut detar, që kalon në Detin e Kuq.

Pas lëshimit të transportuesve të lundrimit dhe të dronëve, në përpjekje për të goditur anijet që kalojnë atë trup ujor, që lidh Detin Mesdhe me Oqeanin Indian, Shtetet e Bashkuara kanë zhvendosur zonën e operimit të aeroplanmbajtëses USS Eisenhower dhe CSG-së së saj (Transportuesit e Grupit Sulmues) më afër Jemenit, për të qenë në gjendje të ndërhyjë drejtpërdrejt në Jemen.

Ne e dimë gjithashtu se marina amerikane, së bashku me atë të vendeve të tjera perëndimore - duke përfshirë Italinë - ka dërguar njësi luftarake detare në Detin e Kuq, me qëllim të kapjes së raketave dhe dronëve Huthi: diçka që po ndodh me frekuencë në rritje.

Nënvlerësimi i potencialit luftarak të rebelëve jemenas është gabimi më i keq që mund të bëjë Europa, duke pasur parasysh arsenalin që ka në dispozicion (të furnizuar nga Irani), i cili, përfshin gjithashtu praninë e raketave moderne të lundrimit, të afta për të goditur me saktësi në distanca të mëdha, duke shkaktuar dëmtime.

Veprimet e Huthive megjithatë risjellin çështjen e lirisë së lundrimit në dete, dhe rreziqet që lidhen me të.

Huthitë duke sulmuar ose kapur një duzinë anijesh që nga 19 nëntori, po kërkojnë t'i shkaktojnë një kosto ndërkombëtare fushatës izraelite, e cila, pasoi sulmin e Hamasit më 7 tetor 2023, dhe veprimet e tyre kanë detyruar shumë trafiqe detare të rifillojë rrugën e Kepit të Shpresës së Mirë për të mbërritur në portet europiane (ose për të arritur në ato të Amerikës së Veriut), pikërisht siç ndodhi kur kanali i Suezit u mbyll për shkak të bllokimit të një anijeje kontejnerësh.

Kjo kosto doli të ishte një kumar, sepse, Shtetet e Bashkuara, duke udhëhequr një koalicion shumëkombësh, në të cilin, është e pranishme Mbretëria e Bashkuar dhe sheh pjesëmarrjen e personelit nga Australia, Kanadaja, Holanda dhe Bahreini, në përpjekje për të rihapur plotësisht atë rrugë të rëndësishme detare, vendosi më 11 janar 2023 të sulmojë Jemenin drejtpërdrejt, në mënyrë që të eliminojë kërcënimin ndaj trafikut tregtar.

Ajo që po ndodh, përtej pasojave të mundshme më të këqija, megjithatë, është një tregues i brishtësisë së pikave të mbytjes detare: Huthitë, falë pozicionit strategjik të Jemenit - në grykën jugore të Detit të Kuq, në ngushticën e Bab el-Mandebit - kanë qenë në gjendje të krijonin një flluskë të vogël ndalimi të aftë për të shkaktuar ndërprerje të mëdha në trafikun detar, edhe vetëm falë kërcënimit të sulmeve të mundshme, përtej dëmit të pësuar në fakt nga anijet e prekura.

Kjo situatë nuk është e pranueshme për Shtetet e Bashkuara, të vetmen fuqi talasokratike të mbetur në botë.

Uashingtoni, në fakt, vendos një nga shtyllat themeluese të politikës së tij të jashtme dhe të mbrojtjes, në lirinë e lundrimit në dete (dhe në fluturimet në qiej).

Siç mund të lexohet në Strategjinë e Sigurisë Kombëtare të vitit 2022, dhe në thelb, në të gjitha dokumentet e ngjashme të mëparshme nga administratat e kaluara, Shtetet e Bashkuara kanë një vizion të një bote të lirë, të hapur, të sigurt dhe të begatë, dhe punojnë për të siguruar që ajri, oqeanet, hapësira, hapësira kibernetike, dhe arteriet e tregtisë ndërkombëtare të jenë të mbrojtura dhe të aksesueshme për të gjithë.

Kjo është edhe më evidente, sepse, thuhet në mënyrë të qartë (eksplicite), në lidhje me tabelën e shahut të Lindjes së Largët: thuhet se Shtetet e Bashkuara do të punojnë me shtetet e tjera të rajonit për ta mbajtur Indo-Paqësorin të hapur dhe të aksesueshëm.

Këto udhëzime pasqyrohen në strategjinë e mbrojtjes kombëtare, dhe siç u përmend, janë një nga shtyllat themeluese të politikës së jashtme të SHBA-së përtej çdo ndryshimi në ngjyrën politike të Shtëpisë së Bardhë.

Megjithatë, nëse në të kaluarën, SHBA-të ishin padyshim në një pozicion të fortë, për të mbajtur linjat e anijeve të hapura, në dy dekadat e fundit, kjo situatë ka ndryshuar, për shkak të përhapjes së sistemeve të armëve të afta për të vendosur një nivel të caktuar ndalimi të zonës, dhe nga përhapja e zonave të paqëndrueshmërisë, të dhëna si nga aktorë joshtetërorë, si Huthitë, dhe nga aktorë shtetërorë, si Kina, e cila, po ecën me shpejtësi drejt shtetëzimit të Detit të Kinës Jugore.

Prandaj, çështja e rëndësisë së pikave të ngushticave është kthyer me forcë në tavolinë, qofshin ato artificiale si Kanali i Suezit (brishtësia e të cilit u demonstrua nga aksidenti që ndodhi në anijen me kontejnerë në vitin 2021), ose natyrore, si ngushtica Bab El Mandeb.

Një çështje globale, pasi pikat e ngushticave janë të përhapura përgjatë të gjitha rrugëve kryesore dhe më të rëndësishme të anijeve: ngushticat e Malacca-Sonda-Lombok midis Oqeanit Paqësor dhe Indian dhe Kanalit të Panamasë, duke e konsideruar ngushticën e Gjibraltarit të sigurt për praninë e kombeve mike në brigjet e saj.

Prandaj, SHBA-të po punojnë për të përmirësuar instrumentin e vetëm të aftë për të garantuar lirinë e lundrimit në nivel global, pikërisht Marinën e SHBA-së, e cila, në krahasim me lavditë e Luftës së Ftohtë, po vuan vite të tëra shkurtimesh buxhetore - si Forcat e tjera të Armatosura.

Për më tepër, ajo që po ndodh në Detin e Kuq, është një sinjal alarmi, që Uashingtoni e ka kuptuar plotësisht - koalicioni ndërkombëtar nën misionin e Prosperity Guardian është dëshmi e kësaj - por që të tjerët luftojnë ta kuptojnë, edhe për shkak të interesave të ndryshme gjeopolitike në krahasim me ato të amerikanëve.

Ky mësim i dhënë nga Huthitë, me siguri do t'i bëjë SHBA-të të kthehen në të qenit më të pranishme në detet e ngrohta të Lindjes së Mesme (përfshirë Gjirin Persik me ngushticën jetike të Hormuzit), duke pasur parasysh faktin se në Lindjen e Largët, falë agresivitetit kinez, marina amerikane ka qenë tashmë një prani konstante prej vitesh, pikërisht, sepse ajo tabelë shahu është më e rëndësishmja për Uashingtonin.

Një rritje e pranisë detare të SHBA-së në Lindjen e Mesme përfaqëson një fytyrë reale në krahasim me politikën e SHBA-së të shkëputjes së përgjithshme nga ai teatër (dhe nga ai europian), për t'u përqendruar në Paqësorin Perëndimor, pra, shpërndarja e njësive të luftës detare rreth globit, mund të konsumojë efikasitetin e anijeve dhe njerëzve, dhe gjithashtu, mund të sugjerojë qëndrime më agresive në Pekin, i cili, aktualisht po pajiset me një marinë në det të thellë, për të mbështetur projektet e tij, për të kundërshtuar fuqinë e SHBA-së në shkallë globale.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit