EPIDEMIA DHJETËVJEÇARE E FENTANILIT NË AMERIKË ËSHTË ENDE DUKE U PËRKEQËSUAR.

Nga gazeta Ekonomisti (The Ekonomist). Londër, Britani e Madhe | Është dëshmi e natyrës së vështirë të epidemisë së fentanilit të Amerikës që zyrtarët matin progresin jo në rënien e numrit të vdekjeve, por në një ngadalësim të ritmit të rritjes.

Pas një dekade ngjitjeje të tmerrshme, thekson administrata e presidentit Xhëu Baidn (Joe Biden), numri vjetor i mbidozave fatale më në fund duket se po ngadalësohet, në një ngjitje të butë.

Shifra për vitin 2022 ishte vetëm 5% më e lartë se ajo e 2021. Kjo ende lë fentanilin dhe opioidë të tjerë sintetikë si ai të vrasin rreth 75000 njerëz në vit - më shumë se dyfishi i vitit 2019.

Por në luftën kundër narkotikes më vdekjeprurëse në historinë amerikane kjo është ajo që kalon për sukses.

Rezultatet e pakta nuk janë për mungesë përpjekjeje. Qeveria federale ka shpenzuar shuma rekord duke u përpjekur të frenojë epideminë.

Ajo po përpiqet gjithashtu të jetë kreative në politikat e saj. Z. Alejandro Meiorkas (Mayorkas), sekretari i sigurisë së vendit, shpjegoi për gazetën Ekonomisti (The Economist) këtë javë se si departamenti i tij po përdor inteligjencën artificiale (AI) për të rritur konfiskimet e fentanilit në kufirin meksikan.

Në një intervistë tjetër, Sekretari i Shtetit, Entëni (Antony) Blinken, përshkroi një stuhi iniciativash diplomatike për të luftuar trafikimin dhe për të rregulluar tregtinë ndërkombëtare të kimikateve të nevojshme për të bërë fentanil.

Të dy gjithashtu theksojnë përpjekjet për të reduktuar kërkesën për ilaçin brenda Amerikës.

Që kur z. Baidn (Biden) u bë president, qeveria federale, për herë të parë, i ka kushtuar më shumë para trajtimit sesa ndalimit.

“Ne po investojmë miliarda dollarë, dhjetëra miliarda dollarë, në gjithçka, nga ndërgjegjësimi i publikut, te trajtimi, te shërimi, te antidotat”, vëren sekretari Blinken.

Z. Meiorkas (Mayorkas), nga ana e tij, argumenton se numri i njerëzve do të ishte shumë më i keq, dhe fitimet e trafikantëve të drogës do të ishin edhe më të mëdha, po të mos ishin përpjekjet e administratës.

DREJTËSIA KUFITARE.

Megjithatë, në vetë kufirin, shkalla e sfidës është e qartë. Fentanili është shumë i përqendruar, dhe për këtë arsye është relativisht i lehtë për t'u kontrabanduar.

Siç thekson z. Juan Gonzalez i Këshillit të Sigurisë Kombëtare, agjentët nuk janë në kërkim të lëndëve narkotike të dërguara me ton, siç është kokaina, por për depo me pilula të vogla.

Trafikantët mund t'i fshehin ato në çdo cep të kamionit ose makinës. Ata i fshehin ato në dërgesat komerciale, të mbushura në shishe Coca-Cola, lëvozhgë kokosi, zbukurime lëndinash ose bateri makinash.

Ata i paketojnë ato në goma dhe boshte ingranazhesh. Sasi të vogla janë të mjaftueshme: fentanili është aq i fuqishëm sa që zakonisht thuhet se tre kamionë nga Meksika mund të furnizojnë të gjithë kërkesën e Amerikës për një vit.

Konfiskimet e fentanilit në kufi pothuajse u dyfishuan vitin e kaluar.

Z. Meiorkas (Mayorkas) është i kënaqur me këtë ngarkesë në rritje, por është e vështirë të dihet, nëse kjo pasqyron një kontroll më efektiv, apo thjesht vëllime më të larta të trafikimit.

Ai që ai trumbeton përdoret për të përcaktuar nëse ka ndonjë gjë të çuditshme në lidhje me një radiografi të një automjeti që kërkon hetim të mëtejshëm.

Në fillim të vitit 2023, thotë ai, në pikat kufitare funksiononin 11 sisteme të tilla. Tani numri është 31, me 26 të tjerë duke u instaluar.

Megjithatë, vetëm rreth 20% e kamionëve dhe më pak se 5% e makinave janë me rreze x ndërsa hyjnë në Amerikë.

Administrata dëshiron ta rrisë ato, dhe të dërgojë më shumë agjentë në kufi, për të frenuar trafikun e drogës, dhe imigrimin e paligjshëm.

(Dy problemet janë mjaft të dallueshme, thekson z. Meiorkas (Mayorkas): shumica dërrmuese e drogës kapet në pikat e rregullta kufitare, nuk transportohet në Amerikë nga migrantë pa dokumente.)

Por muajin e kaluar republikanët në Kongres vranë një projektligj dypartiak, që do të kishte forcuar policinë të kufirit, me urdhër të z. Danlld Tramp (Donald Trump), kandidatit të supozuar republikan për president.

Z. Tramp duket se ka dashur të privojë z. Baidn nga çdo arritje, për të kënduar në lidhje me kufirin.

Vëmendja që i kushtohet epidemisë së opioideve të Amerikës rritet dhe bie me ciklin politik.

Prisni të dëgjoni shumë më tepër për të ndërsa zgjedhjet e nëntorit po afrohen. Z. Tramp kënaqet duke denoncuar “kaosin kufitar” nën z. Baiden.

Ndërsa migrimi është tema e tij kryesore, kjo përfshin gjithashtu fentanilin. Ai së pari hodhi idenë e dërgimit të trupave amerikane, për të shkatërruar bandat e drogës, me ose pa bashkëpunimin e Meksikës, në vitin 2020.

Ideja që atëherë është bërë doktrinë brenda Partisë Republikane, së bashku me etiketimin zyrtar të tyre si organizata terroriste.

Ndërsa politikanët qëndrojnë, trafikantët përshtaten.

Deri në vitin 2022, më shumë se gjysma e të gjithë fentanilit të kapur në kufi u kap në afërsi të Shën Diegos (San Diego), Kaliforni.

Por kohët e fundit shtrirja e kufirit në jug të Taksounit (Tucson), Arizonës, është bërë pika kryesore e tranzitit. “Gjithçka vjen përmes nesh”, thotë një oficer në Nogales, Arizona, ndërsa drejton qenin e tij snifer, Reksin (Rex), rreth një makine tjetër.

Disa oficerë mbrojnë veten me mbulesa këpucësh, doreza dhe maska, në rast se bien në kontakt me fentanilin, gjatë kontrollit të një automjeti.

Të tjerë mbajnë nalokson, një ilaç që përdoret për të trajtuar mbidozat, në rast ekspozimi aksidental.

UDHËTIM LART.

Kujdesi i tyre është i garantuar. Fentanili është 50 herë më i fortë se heroina. Disa njerëz vdesin herën e parë që e marrin.

Prej kohësh është përshkruar në doza të vogla si qetësues kundër dhimbjeve. Është e lehtë për t'u bërë, kështu që kur autoritetet amerikane filluan të godasin abuzimin me opioidet me recetë të shitura nga kompanitë farmaceutike në vitet 2010, bandat e drogës filluan të shisnin fentanil tek të varurit që nuk kishin furnizimin e tyre të mëparshëm.

Fuqia e tij është pjesë e apelit. Znj. A.J. Haynes, një ish e varur në Taksoun (Tucson), rrëfen përvojën e tij të parë për këtë: “E provova dhe më pas humba tre ditë nga jeta ime. Unë thashë: Ua, kjo ishte e çmendur. Unë dua ta bëj këtë përsëri.”

Është e vështirë të mbivlerësohet se sa shumë fentanil ka goditur vendin dhe shpejtësinë me të cilën e ka bërë këtë.

Në vitet 2013-2022 ai vrau më shumë se një të tretën e një milion amerikanëve. Vdekjet u rritën gjatë pandemisë Covid-19, dhe që atëherë nuk janë zvogëluar.

Një arsye për përhapjen e tij të shpejtë është sa i lirë është. Znj. Haynes e provoi fillimisht sepse ishte më e lirë se heroina.

Një dozë e vetme mund të kushtojë më pak se një dollar - dhe një pilulë mund të vrasë, siç e thotë Agjencia Amerikane e Zbatimit të Drogës (DEA), në një fushatë ndërgjegjësimi të publikut, që filloi tre vjet më parë.

Znj. Haynes mendon se është gjallë vetëm sepse nuk e ka marrë kurrë fentanilin vetë. Ajo prirej ta pinte atë si pluhur, shpesh të përzier me metamfetaminën, një tjetër drogë sintetike e fuqishme, e varur, përdorimi i së cilës është në rritje në Amerikë.

(Meta e ndihmonte për ta mbajtur atë zgjuar, kështu që ajo mund të bënte më shumë fentanil.)

Ajo shpesh u kërkonte të huajve ta mbanin në sy kur ajo thithte këto përzierje. Ata do t'i kontrollonin rrahjet e zemrës së saj dhe nëse ajo dukej se kishte tepruar, do t'i jepnin nalokson.

Ajo e teproi shtatë herë para se të arrinte t'i shpëtonte asaj që ajo e quan kapjes “djallëzore” të fentanilit, me ndihmën e një qendre trajtimi ku ajo tani punon.

Në fillim shumica e fentanilit erdhi në Amerikë direkt nga Kina. Në vitin 2019, megjithatë, Kina e shpalli të jashtëligjshme shitjen e fentanilit të përfunduar, dhe dy prej kimikateve më të përdorura për ta bërë atë.

Në atë moment Meksika mori një rol kritik në zinxhirin e furnizimit, duke importuar kimikate të ndryshme pararendëse nga Kina, të cilat, më pas “gatuhen” dhe dërgohen në veri.

Znj. Eshli (Ashley), një tjetër ish-e droguar tani në shërim në Taksoun (Tucson), dikur ishte partnere e gangsterëve meksikanë që drejtonin këtë biznes.

Pasi u bë një përdoruese e rregullt fillimisht e opioideve me recetë, pastaj e heroinës, dhe në fund të fentanilit, ajo vendosi të heqë ndërmjetësin dhe të shkojë drejt e te burimi: karteli Sinaloa, një bandë kriminale me bazë në Meksikën veriperëndimore, e cila, është prodhuesi kryesor i fentanilit në vend.

Znj. Eshli (Ashley) merrte para në Kaliakan (Culiacán), kryeqyteti i shtetit Sinaloa dhe qytete të tjera në Meksikë.

Ajo do të paguante për sasi të mëdha fentanili, kokaine dhe metamfetamine. “Ata do ta dorëzonin këtu tek ne, në mënyrë që ne të mos shqetësoheshim për ta kaluar, sepse ishte shumë e madhe, dhe unë thjesht nuk do ta merrja atë rrezik”, kujton ajo.

Përfundimisht autoritetet amerikane e kapën gjithsesi. Në vitin 2022 ajo u akuzua për trafik droge. Ajo pret të kryejë 5-10 vjet burg.

PËRQAFIME DHE BANDITË.

Autoritetet amerikane, natyrisht, janë përpjekur ta çojnë luftën në kartelin Sinaloa.

Por kjo përpjekje është e ndërlikuar nga ngurrimi i presidentit të Meksikës, Andrés Manuel López Obrador, për të pranuar se çdo fentanil prodhohet në Meksikë, pavarësisht provave të shumta.

(Një vit më parë, për shembull, ushtria meksikane tha se kishte sekuestruar mbi gjysmë milioni pilula fentanyl në një laborator droge në Kaliakan).

Ai është sulmuar kundër akuzave për drogë që u ngritën në muajin prill nga prokurorët amerikanë kundër udhëheqësve të kartelit Sinaloa, duke i quajtur “ndërhyrje abuzive, arrogante që nuk duhet pranuar në asnjë rrethanë”.

Qeveria e z. López Obrador ka amenduar një ligj sigurie për ta bërë më të vështirë për agjentët e huaj të narkotikëve punën në Meksikë.

Ai mbron përdorimin e “përqafimeve jo plumbave” për të shtypur bandat, që do të thotë se qeveria duhet të nxisë ndihmën për të varfërit, në mënyrë që të zvogëlojë joshjen e krimit.

Pavarësisht retorikës së padobishme nga lart, megjithatë, Meksika kohët e fundit ka rritur përpjekjet e saj për të frenuar trafikun e fentanilit.

Zotërinjtë Blinken dhe Meiorkas (Mayorkas) të dy këmbëngulin se bashkëpunimi është i ngushtë. Vitin e kaluar ajo miratoi ligje të forta që synojnë kontrollin e importeve të prekursorëve të fentanilit. Një vit më parë, ushtria meksikane arrestoi një nga katër bosët kryesorë të kartelit Sinaloa, të quajtur “Chapitos”, sepse ata janë djemtë e Zhoakuin (Joaquín) “El Chapo” Guzmán, themeluesit të kartelit, i cili, tani është në burg në Amerikë.

Në muajin shtator, kapiteni Çapito (Chapito) Ovidio Guzmán, u ekstradua në Amerikë.

Disa ditë më vonë, filluan të shfaqen shenja rreth Sinaloas, që paralajmëronin njerëzit të mos bënin fentanil. Ata supozuan se ishin mesazhe nga Çapitosat (Chapitos) e mbetur, dhe u interpretuan si një tregues se karteli, nga frika e më shumë presionit nga autoritetet, po përpiqet të distancohet nga prodhimi i fentanilit, të paktën në letër.

Në pjesën e pasme të një dyqani në Kaliakan (Culiacán), një burrë 22-vjeçar i veshur me një kapele të zezë bejsbolli shpjegon se ai drejton një nga katër grupet lokale të patrullimit që janë zbatues për “bosët” (ai nuk do të specifikojë Çapitos (Chapitos), por që është ajo që ai do të thotë).

Ne kemi urdhër për të gjurmuar njerëzit që gatuajnë fentanil pa leje. Ai mendon se vetëm grupi i tij ka vrarë 15 apo më shumë. Ata që lejohen të vazhdojnë të prodhojnë janë “afër shefave”.

Një kuzhinier me fentanil që mori mesazhin është një burrë 29-vjeçar, i cili, padyshim që ka bërë një jetë të mirë nga tregtia e tij.

Ai zotëron një shtëpi të sapondërtuar në periferi të Kuliakanit (Culiacán), dhe disa prona të tjera përreth Sinaloas.

Ai drejton një xhip dhe mban një bluzë Boss dhe unazë vule ari. Ai prodhonte heroinë, por kaloi në fentanil tre vjet më parë.

Kimikatet e nevojshme i merrte nëpërmjet njerëzve të fuqishëm që i kishin importuar nga Kina, ose nga firmat që i përdorin kimikatet, edhe për qëllime më të mira.

Ai thotë se fitimet e tij u dyfishuan, por “gjithçka ndryshoi” kur Amerika premtoi miliona dollarë për informacionin që do të çonte në arrestimin e Çapitosave.

“Më kërcënuan. Ata thanë se lëviz ose gatuaj një gram, dhe vdes, dhe ne do të marrim të gjithë pasurinë tënde: shtëpinë time, fermën time, pronat e mia të tjera, makinën time. Kështu që ndalova.”

Një trafikant fentanili 50-vjeçar në Kuliakan (Culiacán) thotë se ai është gjithashtu jashtë biznesit. Ai hyri në të dy vjet më parë, duke marrë prekursorë nga aeroportet, bregdeti dhe gjetkë, dhe duke ua dorëzuar të tjerëve, si dhe duke shpërndarë pilula të gatshme fentanil te “mushkat”.

Ai bënte 15 deri në 20 dërgesa të tilla në muaj. Tani ai thotë se nuk ka punë “për shkak të presionit nga qeveria amerikane”.

Ai ka filluar të kultivojë misër dhe grurë në tokat ku ka kultivuar marijuanë dhe lulëkuqe opiumi.

PLAÇKA E HUMBJES.

Një zyrtar meksikan i tregon korrespondentit tonë rreth një magazine në Kuliakan (Culiacán), që ai thotë se përmban të paktën 2 milionë pilula fentanili të sekuestruara në kontrollet e policisë.

Disa presa tabletash të konfiskuara qëndrojnë në oborr. Secila mund të bëjë 10000 pilula në orë.

Me gjithë ngarkesën mbresëlënëse, zyrtarët ankohen, ndalimi i tregtisë së drogës është i pamundur.

Sinaloa është e madhe dhe rurale. Rrugët janë aq të këqija sa mund të duhen pesë ditë për të arritur në disa pjesë të shtetit.

Kuzhinierët e fentanilit kanë shumë vende për t'u fshehur, dhe shumë paralajmërime nga informatorët në qeveri, se një bastisje po vjen. Ndërkohë, mund të duhen “dy deri në tre javë” për të shkarkuar, çmontuar dhe kontrolluar tërësisht një kamion të vetëm, thotë zyrtari.

Ushtria dhe policia ndihmojnë, por njësitë e tyre kanë personel të pamjaftueshëm duke pasur parasysh shkallën e problemit.

Edhe trefishimi i forcës së tij nuk do të garantonte sukses, megjithatë: “Ne kemi të gjithë teknologjinë, dhe ata nuk mund ta ndalojnë këtë.”

Një aktakuzë amerikane vitin e kaluar thoshte se karteli Sinaloa mund të kthente pararendësit me vlerë 800 dollarë nga Kina në 640000 dollarë fitime.

Nëse karteli Sinaloa me të vërtetë po frenon prodhimin e fentanilit (në krahasim me të qenit më i matur në lidhje me të), kjo nuk do të ndalojë rrjedhën veriore të drogës.

Në vend të kësaj, zyrtarët amerikanë në Meksikë thonë se prodhimi thjesht po bëhet më i përhapur dhe i atomizuar.

Ish-kuzhinieri i fentanilit thotë se ai është ftuar të ndihmojë në ngritjen e laboratorëve të fentanilit në Çiapas (Chiapas), një shtet jugor dhe Verakruz në lindje, si dhe në Meksioko Siti (Mexico City).

“Los Çapitos nuk mund të kontrollojë të gjithë Meksikën. Është kaq e lehtë - mund të krijoj lehtësisht një laborator të ri”, shpjegon ai.

Loja e goditjes së nishanit po luhet edhe në Kinë. Ashtu si në Meksikë, përpjekjet e qeverisë për të luftuar fentanilin ndryshojnë, në intensitet në varësi të asaj se sa mirë po ecën me Amerikën.

Në vitin 2018, administrata e z. Danlld Tramp (Donald Trump) vlerësoi Kinën për një gjest të mrekullueshëm humanitar duke miratuar ndalimin e saj për fentanilin dhe dy pararendësit.

Dukej një lëvizje e llogaritur: z. Tramp po bënte një luftë tarifash kundër Kinës në një përpjekje për të reduktuar deficitin tregtar të Amerikës.

Ofrimi i Amerikës një fitim në dukje në luftën kundër fentanilit dukej se synonte pjesërisht të bindte z. Tramp që të shkonte më lehtë në tregti.

Por marrëdhënia midis Kinës dhe Amerikës ka mbetur e tensionuar. Pasardhësi i z. Tramp, z. Baidn, ka mbajtur tarifat e z. Tramp, dhe ka vendosur kufizime më të gjera mbi eksportet e teknologjisë amerikane në Kinë.

Ai ka kërkuar të forcojë aleancat ushtarake të Amerikës në Azi në mënyrë që të kundërshtojë ngritjen e Kinës.

Kina nuk duket se e konsideron fentanilin një temë veçanërisht të ngutshme. Ajo mohon se ka një problem me fentanilin, megjithëse zyrtarët atje dihet se kanë mbuluar abuzimin e qetësuesve opioidë me recetë.

Udhëheqësit e saj pretendojnë se po fajësohen padrejtësisht për një problem të krijuar nga Amerika. Në vitin 2022, Kina ndërpreu bisedimet me Amerikën për fentanilin në përgjigje të një vizite në Tajvan nga kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve të Amerikës në atë kohë, Nensi Pelosi (Nancy Pelosi).

Zyrtarët amerikanë tani janë pak më të gëzuar. Në një takim me z. Baidn në Shën Françesk (San Francisko), në muajin nëntor, z, Shi Xhinping (Xi Jinping), udhëheqësi i Kinës, ra dakord që qeveria e tij do të rifillonte bisedimet për fentanilin: të dy palët u takuan për të diskutuar problemin në muajin janar.

Sipas një zyrtari amerikan, autoritetet kineze kanë vënë në njoftim"firmat kimike se do të fillojnë të godasin tregtinë e prekursorëve.

“Një njoftim i ngjashëm për industrinë që Kina dërgoi në vitin 2019 çoi në një reduktim drastik të konfiskimeve të dërgesave të fentanilit në Shtetet e Bashkuara nga Kina”, tha zyrtari.

“Ne kemi filluar të shohim reduktime në konfiskimet e prekursorëve në disa aeroporte të ne tashmë.”

“Që nga takimi i udhëheqësve, Kina ka ndërmarrë hapa konkretë për të rritur bashkëpunimin e zbatimit të ligjit, dhe për të kufizuar aktivitetin e kompanive specifike kimike shqetësuese”, thotë këshilltarja e Sigurimit të Atdheut, të Shtëpisë së Bardhë, Liz Sherud rendell (Sherwood-Randall).

Z. Blinken thotë se ky ndryshim ka potencialin për të bërë një ndryshim të vërtetë në jetën e amerikanëve. Ai beson se Kina e kupton se për t'u parë si një aktor i përgjegjshëm në skenën ndërkombëtare... ajo duhet t'i përgjigjet nevojës, kërkesës, për angazhimin e saj pozitiv, për udhëheqjen e saj për problemin e fentanilit, ndërsa rritet në vende të tjera.

ÇEKUILIBËR KIMIK.

Por është ende e lehtë të gjesh shitës në Kinë të kimikateve të shumta që mund të përdoren për të bërë fentanil, meta, ekstazi dhe droga të tjera.

Gazeta Ekonomisti (The Economist) gjeti disa në internet. Në Facebook, “Libby”, që pretendon të përfaqësojë një firmë kimike në provincën veriore të Hebeit (shtëpia e shumë kompanive të prodhimit të prekursorëve), postoi një mesazh në muajin janar duke ofruar N-tert-Butoxycarbonyl-4-piperidone, një kimikat i përdorur zakonisht në prodhimin e fentanilit, dhe jo i ndaluar në mënyrë specifike në Kinë.

Kërkohej pagesa në kriptomonedhë (200 dollarë për kilogram); produkti do të dorëzohet në derën e klientit, me të gjitha procedurat doganore për t'u kujdesur nga shitësi (dmth., mos e deklaroni këtë tek autoritetet në vendin tuaj).

Si zakonisht me oferta të tilla, një numër celular kinez u sigurua për komunikim të sigurt nga WhatsApp.

Do të jetë e vështirë për Kinën të frenojë tregtinë e pararendësve. Vendi ka një industri të madhe kimike. Kompanitë që prodhojnë pararendës shpesh gëzojnë mbrojtjen e zyrtarëve lokalë: ato krijojnë vende pune dhe të ardhura nga taksat dhe janë të lumtura të japin ryshfet.

Firmat janë të shkathëta. Nëse qeveria ndalon më shumë prekursorë, ata do të prodhojnë kimikate të tjera që mund të bëjnë të njëjtën punë, por nuk janë ende të ndaluara.

Amerikanët duan që Kina të miratojë një regjim “njoh klientin tuaj” që do t'i detyronte shitësit të sigurojnë që mallrat e tyre - edhe nëse nuk ndalohen - të mos përdoren nga kriminelët.

Kina këmbëngul se u takon importuesve të sigurohen që kimikatet të përdoren ligjërisht.

Tensionet kino-amerikane do ta bëjnë përparimin edhe më të vështirë. Kina shpesh sulmon Amerikën për fentanilin.

Në muajin tetor, ambasada kineze në Meksikë tha se Kina kishte luajtur një rol të rëndësishëm në parandalimin e prodhimit, trafikimit dhe abuzimit të paligjshëm të substancave të tipit fentanil.

Ajo akuzoi Amerikën për vërejtje negative të pabaza për rolin e Kinës në krizë, dhe për shkelje të frymës së sundimit ndërkombëtar të ligjit.

Z. Shi (Xi) pranoi të rinovonte bisedimet për këtë çështje vetëm pasi Amerika tha se do të hiqte sanksionet, që kishte vendosur ndaj një instituti të mjekësisë ligjore, të policisë kineze, për bashkëpunim të dyshuar në abuzimet e të drejtave të njeriut, në Shinjiang (Xinjiang), në perëndimin e largët të Kinës.

“Përfundimisht ne vendosëm që duke pasur parasysh hapat që Kina ishte e gatshme të merrte për të reduktuar trafikimin e pararendësve, ishte një hap i duhur”, tha një zëdhënës i Departamentit të Shtetit.

Edhe nëse bashkëpunimi kino-amerikan mbi fentanilin vazhdon pa ndërprerje të mëtejshme, zinxhirët e furnizimit janë gjithmonë në zhvillim.

Së fundmi India është shfaqur si një burim alternativ i disa kimikateve të përdorura për të bërë fentanil.

Rregullatorët e saj mund të mos kenë të njëjtat pengesa politike si ato të Kinës, por gjithashtu mund të mos jenë aq efikas.

Në të njëjtën mënyrë, disa pararendës tani po rrjedhin nga Kina në Meksikë përmes vetë Amerikës, pasi ajo rrugë shihet të jetë subjekt i një shqyrtimi më të vogël.

NJË BOTË ME DHIMBJE.

Në muajin korrik, Amerika nisi një “koalicion global” për të luftuar drogat sintetike, me tendenca të tilla në mendje.

Në takimin e parë virtual morën pjesë zyrtarë të lartë nga më shumë se 80 vende. Kina nuk ishte në mesin e pjesëmarrësve.

Por zyrtarët amerikanë shpresojnë se pikëpamja e saj do të ndryshojë, ndërsa fillon të kuptojë se ky nuk është vetëm një problem amerikan, por një problem global që ndoshta do të prekë edhe Kinën, herët a vonë.

“Nëse një vend mendon se është vetëm një vend tranzit, dhe për këtë arsye i sigurt nga plaga e fentanilit, gabon tmerrësisht dhe tragjikisht. Ne kemi parë që vendet tranzit të bëhen vende destinacioni”, thotë z. Meiorkas (Mayorkas).

“Meksika nuk po vuan aq akute sa ne, por sigurisht që po sheh një rritje të fentanilit.”

Ka më shumë gjasa të jenë llogaritjet e bandave të drogës, në vend të preferencave të përdoruesve, ato që vendosin se si përhapet fentanili, dhe substancat sintetike si ai.

Shpesh përdoruesit as që e dinë se po marrin barna të tilla. Tregtarët mund t'i përziejnë ato me të tjera, të tilla si heroina, meta ose kokaina, për të rritur fuqinë e tyre.

Përzierja e pakujdesshme mund të rezultojë në “pika të nxehta” - përqendrime vdekjeprurëse të fentanilit që një përdorues nuk mund t'i zbulojë.

VANDA FELBAB-BROWN E INSTITUTIT.

Brookings, një institut kërkimor amerikan, vëren se ishte më shumë se një dekadë pasi kokaina kishte përfshirë Amerikën, përpara se të arrinte përfundimisht edhe në Evropë, në vitet 1990.

Kjo ishte rezultat jo i ndryshimit të shijeve të konsumatorëve, por i një vendimi të karteleve të Meksikës, për të gjetur një treg të ri, thotë znj. Felbab-Brown, duke argumentuar se ata do të bëjnë të njëjtën gjë përsëri me opioidet sintetike.

Evropa mund të duket një objektiv veçanërisht joshës për momentin, pasi një goditje nga regjimi taleban në Afganistan mbi kultivimin e lulëkuqeve të opiumit ka reduktuar furnizimin me heroinë në Evropë, dhe kështu ka lënë të varurit në kërkim të një zgjidhjeje alternative.

Në përgjithësi, bandat e drogës kanë një nxitje për të promovuar droga sintetike si fentanili, mbi ato që rrjedhin nga bimët, si heroina dhe kokaina, pasi të parat mund të prodhohen kudo, dhe kështu nuk varen nga shiu apo klima politike në ndonjë vend të caktuar.

Siç është, përdorimi i fentanilit tashmë po përhapet në Kanada, ku pati gati 4000 vdekje nga opioidet në gjysmën e parë të 2023, me 5% më shumë se e njëjta periudhë e një viti më parë.

Autopsitë e fundit nga OJQ-të në Meksikën veriore treguan se të paktën një e treta e trupave që u sollën në morgje kishin gjurmë të fentanilit.

Britania ka parë një rritje të numrit të vdekjeve të lidhura me një klasë tjetër të opioideve sintetike të quajtura nitazene.

Përvoja e Amerikës duhet të jetë një përrallë paralajmëruese për këto vende.

Në vitin 2022, z. Baidn (Biden) përcaktoi atë që ai e quajti një “agjendë uniteti” në fjalimin e tij për gjendjen e Bashkimit, duke thënë se qëllimi i tij i parë ishte të mposhtte epideminë e opioideve.

Shpenzimet federale për kontrollin e drogës janë më shumë se dyfishuar që nga viti 2008, sipas Zyrës së Politikës Kombëtare të Kontrollit të Drogës.

Administrata Baidn e ka bërë gjithashtu më të lehtë qasjen në trajtime të provuara për varësinë nga opioidet, si metadoni dhe buprenorfina.

Metadoni, një opioid më i butë që redukton simptomat e tërheqjes dhe dëshirat për më të forta, më parë mund të merrej vetëm nën mbikëqyrje në një klinikë.

Por një rregull i ri që hyn në fuqi këtë vit do t'i lejojë pacientët ta marrin atë në shtëpi, dhe heq një kërkesë që një marrës duhet të provojë se ka qenë i varur nga opioidet, për të paktën një vit.

Administrata e z. Baidn gjithashtu ka punuar për ta bërë më të lehtë marrjen e naloksonit, antidotin e mbidozës.

Tani mund të shitet pa recetë në farmaci.

Disa shkolla gjithashtu kanë filluar ta rezervojnë atë, pasi fentanili kërkon gjithnjë e më shumë jetë të rinjsh. Qëllimi përfundimtar, thotë z. Rahul Gupta, cari i drogës i administratës Baidn, është ta bëjë atë pjesë të mobiljeve standarde të vendeve publike, njësoj si fikëset e zjarrit.

Por programet e trajtimit dhe parandalimit nuk varen vetëm nga qeveria federale, por edhe nga shtetet dhe autoritetet lokale. Disa janë të shkëputur në mënyrë alarmante. Shteti i Uioming (Wyoming), për shembull, nuk ka programe të trajtimit të opioideve që ofrojnë metadon.

BANKET SHTETËROR.

Shtetet kanë filluar të marrin miliona dollarë në para nga kompanitë farmaceutike dhe shpërndarësit që promovuan përdorimin e gjerë të pilulave opioidale me recetë në vitet 1990 dhe 2000, duke tërhequr shumë amerikanë.

Më shumë se 50 miliardë dollarë do të disbursohen, gjë që mund të çojë në një bum në trajtim. Tregu për shërbime të tilla parashikohet të rritet me rreth 9% çdo vit deri në vitin 2030, sipas Capstone Partners - një ent konsulence.

Financimi për përpjekjet parandaluese, si edukimi për drogën në shkolla, gjithashtu është dyfishuar që nga viti 2008, megjithëse mbetet një pjesë e vogël e shpenzimeve totale kundër narkotikëve.

Programe të tilla kanë një reputacion të dobët. Studimet kanë arritur në përfundimin se në vitet 1980 dhe 1990, programi i Edukimit për Rezistencën ndaj Abuzimit ndaj Drogave, në të cilin, oficerët e policisë vizitonin klasat, dhe u thoshin fëmijëve t'i “thjesht thoshin jo drogës”, nuk reduktoi përdorimin e drogës.

Por mund të jetë ndryshe me fentanilin.

Është jetike për t'u mësuar të rinjve se sa më i rrezikshëm është se çdo gjë e përdorur më parë. Promovimi i përdorimit të shiritave testues të fentanilit, të cilat, mund të tregojnë nëse opioidi është i pranishëm në barna të tjera, do të shpëtonte gjithashtu jetë.

Sado e arsyeshme të jetë e gjithë kjo, Amerika ka ende një rrugë të gjatë për të bërë.

Ka të paktën 6 milionë të varur nga opioidet. Katër në çdo dhjetë amerikanë njohin dikë që ka vdekur nga një mbidozë.

Rrafshnalta në dukje e epidemisë është shumë e mirëpritur, por fentanili mbetet një nga plagët më vdekjeprurëse, me të cilat, është përballur ndonjëherë Amerika.

https://impressexaltsculptor.com/xwr71bic?key=5bef601c2af9f91065c072edad23fc2c

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit