BASHKIMI EVROPIAN PO NIS EKSPERIMENTIN MË TË MADH NË MBIKËQYRJEN BIOMETRIKE NË KUFIJTË E TIJ | MBI 52 ORGANIZATA I QUAJTËN SISTEMET E IDENTIFIKIMIT TË BAZUAR NË KARAKTERISTIKAT FIZIKE KËRCËNIM SERIOZ.

Bruksel, Mbretëria e Belgjikës | Evropa po përgatitet për eksperimentin më të madh të mbikëqyrjes biometrike në historinë e saj.

Po flasim për lançimin e Sistemit të Hyrjes/Daljes (EES).

Nga 12 tetori 2025, një datë e njoftuar nga Komisioni Evropian të mërkurën, më 30 korrik, çdo qytetar jo-evropian do të duhet të japë gjurmët e gishtërinjve dhe një pamje (imazh) të fytyrës për të kaluar kufijtë e Zonës Shengen.

Sistemi i Hyrjes/Daljes (EES) do të zëvendësojë vulat e pasaportave duke mbledhur të dhëna biometrike nga çdo udhëtar jo-evropian që kalon kufirin për qëndrime të shkurtra deri në 90 ditë çdo 180 ditë.

Pas katër shtyrjeve nga viti 2022 për shkak të problemeve teknike dhe rezistencës nga shtetet anëtare, zbatimi do të bëhet gradualisht gjatë një periudhe gjashtëmujore, në fund të së cilës, të gjitha pikat e kalimit kufitar do të jenë plotësisht funksionale.

Si do të funksionojë kontrolli i ri dixhital?

Sistemi EES është kulmi i një projekti të konceptuar në vitin 2016 si pjesë e programit “Kufij të Mençur” të Bashkimit Evropian.

Sistemi, i menaxhuar nga Agjencia EU-LISA (organi evropian përgjegjës për sistemet e IT-së në shkallë të gjerë për sigurinë dhe drejtësinë), do të krijojë një depo të centralizuar që përmban informacionin vetjak të miliona udhëtarëve jo-evropianë.

Sa herë që dikush kalon një kufi, do të krijohet një dokument i plotë dixhital që do të përfshijë emrin, pasaportën, datën dhe vendin e hyrjes dhe daljes, si dhe gjurmët e gishtërinjve dhe një fotografi të fytyrës të mbledhura duke përdorur skanerë dhe kamera njohjeje.

Teknologjia do të funksionojë përmes makinave të automatizuara në aeroporte, porte dhe pika kufitare në të 29 vendet pjesëmarrëse - 25 shtete anëtare të Bashkimit Evropian plus Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra.

Qeveria britanike ka shpenzuar 10.5 milionë paundë për të përgatitur terminalet e Eurostar-it dhe Eurotunnel-it, si dhe Portin e Dover-it për mbërritjen e sistemit të ri, duke instaluar më shumë se 170 makina regjistrimi në këto tre vende kyçe vetëm për udhëtimin midis Britanisë dhe kontinentit.

Herën e parë që udhëtoni, do t'ju kërkohet të jepni katër gjurmë gishtash dhe të fotografoni fytyrën tuaj, duke krijuar një profil personal të vlefshëm për tre vjet.

Në udhëtimet pasuese, pasagjerët do të duhet vetëm të japin një gjurmë gishtash ose t'u bëhet përsëri një foto për t'u njohur.

Sistemi do të verifikojë automatikisht identitetin e tyre duke krahasuar të dhënat e dhëna me ato të ruajtura në bazën qendrore të të dhënave, një operacion që Eurotunnel-i vlerëson se do t'i shtojë pak më shumë se pesë minuta kohës së kalimit.

PROTESTA PËR PRIVATËSINË DHE TË DREJTAT E QYTETARËVE.

Ardhja e EES-it ka ngritur shqetësime serioze midis organizatave të të drejtave dixhitale dhe ekspertëve të privatësisë.

Një Iniciativë Qytetare Evropiane (ECI) u lançua në vitin 2021 duke bërë thirrje për ndalimin e praktikave të mbikëqyrjes masive biometrike, me qëllim vendosjen e rregullave të rrepta mbi përdorimin e teknologjive biometrike dhe parandalimin e ndërhyrjes joproporcionale në të drejtat themelore.

Në atë kohë, Të Drejtat Dixhitale Evropiane (EDRI, rrjeti kryesor evropian për të drejtat dixhitale) dhe 52 organizata të tjera i quajtën sistemet e identifikimit të bazuara në karakteristikat fizike një nga kërcënimet më serioze për të drejtat themelore dhe demokracinë e regjistruar ndonjëherë.

Problemi bëhet edhe më serioz duke pasur parasysh qëndrimet kontradiktore të mbajtura nga institucionet evropiane.

Akti Evropian i Inteligjencës Artificiale, ligji evropian për inteligjencën artificiale, i miratuar në vitin 2024 dhe që hyri në fuqi më 2 shkurt të vitit 2025, ndaloi sistemet e identifikimit biometrik në kohë reale në hapësirat publike, duke e klasifikuar njohjen e fytyrës si një teknologji me rrezik të papranueshëm dhe duke paralajmëruar se përdorimi dhe mbledhja e të dhënave fizike për të njohur njerëzit mund të krijojë rreziqe specifike për të drejtat themelore.

Megjithatë, rregullorja ofron përjashtime të gjera për zbatimin e ligjit në emër të sigurisë kombëtare, duke lejuar përdorimin e njohjes së fytyrës për emergjenca, kërkime për persona të zhdukur dhe hetime të krimeve të rënda.

Ky qëndrim duket se është në kontrast të plotë me funksionimin e Sistemit të Energjisë Elektrike (EES), i cili, përdor pikërisht këto teknologji në një shkallë të gjerë në kufij, duke e bërë çdo kalim një kontroll biometrik të detyrueshëm.

Ligjërisht, EES duhet të jetë në përputhje edhe me parimet e Rregullores së Përgjithshme për Mbrojtjen e të Dhënave (GDPR), e cila, i konsideron të dhënat fizike të individëve si kategori të veçanta të informacionit vetjak që kërkojnë mbrojtje shtesë.

Megjithatë, natyra e detyrueshme e sistemit ngre pyetje në lidhje me vlefshmërinë e pëlqimit, duke pasur parasysh se ata që refuzojnë të japin gjurmët e gishtërinjve dhe fotot u ndalohet hyrja në territorin evropian.

Të dhënat e mbledhura do të ruhen për tre vjet pas udhëtimit të fundit dhe do të jenë të arritshme jo vetëm për autoritetet kufitare, por edhe për Europolin (agjencia evropiane që koordinon aktivitetet e zbatimit të ligjit) për hetime penale.

Sistemi është pjesë e një projekti më të gjerë të kontrollit dixhital të kufijve për Evropën, i cili, do të shohë lançimin e Sistemit Evropian të Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit (ETIAS) në tremujorin e katërt të vitit 2026.

Ky mekanizëm autorizimi para udhëtimit do të kushtojë 20 euro për vizitorët pa viza.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit