SHKRIMTARI HUNGAREZ LASZLO KRASZNAHORKAI ËSHTË FITUESI I ÇMIMIT NOBEL 2025 PËR LETËRSINË.

Laszlo Krasznahorkai është fituesi i Çmimit Nobel për Letërsinë 2025.

Stokholm, Mbretëria e Suedisë | Çmimi Nobel për Letërsi 2025 i shkon shkrimtarit dhe skenaristit hungarez László Krasznahorkai, autor i romaneve Satantango, mbi të cilin u bazua filmi 7.30-orësh i Béla Tarr-it me të njëjtin titull, dhe “Melankolia e Rezistencës”.

Ky është vendimi i shpallur në Stokholm nga Akademia Suedeze.

“Çmimi vjen për punën e tij bindëse dhe vizionare që, në një kontekst terrori apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”, tha z. Mats Malm, sekretar i përhershëm i Akademisë Suedeze.

I lindur në Giula më 5 janar të vitit 1954, ai studioi drejtësi në Szeged dhe gjuhë e letërsi hungareze në Budapest.

Në fillim të karrierës së tij, ai punoi për disa vite si gazetar deri në vitin 1984, kur iu përkushtua plotësisht prozës artistike.

“Shkrimi i tij karakterizohet nga fjali shumë të gjata, pa shenja pikësimi tradicionale, të ndërtuara në një mënyrë hipnotike dhe obsesive, të cilat, krijojnë një rrëfim të vendosur vazhdimisht midis racionalitetit dhe delirit. Stili i tij është krahasuar me një rrjedhë lavash narrative, sipas përkufizimit të poetit George Szirtes, përkthyesit të tij në anglisht”.

“Satantango” (1985), romani i tij i parë, i vendosur në një fshat hungarez të braktisur dhe në rënie, prezanton shumë nga temat e tij themelore: iluzionin e shpëtimit, manipulimin, rrethshmërinë e veprimit.

Personazhet presin një kthim, atë të Irimiás dhe Petrina, figura të paqarta që mishërojnë shpresën e ndryshimit, por zbulojnë se janë hapur të liga, mashtruese.

Shkrimtari e përshtati romanin në një film me të njëjtin emër, të drejtuar në vitin 1994 nga regjisori hungarez Béla Tarr.

Bashkëpunimi midis shkrimtarit dhe regjisorit çoi në katër adaptime të tjera filmike të romaneve të Krasznahorkai, si dhe atë që Tarr e shpalli të ishte filmi i tij i fundit, “Kali i Torinos” (2011).

Melankolia e Rezistencës (1989) sillet rreth mbërritjes së një cirku me një balenë në një qytet provincial: ngjarja, vetëm në dukje neutrale, shkakton një valë histerie kolektive, një prelud për një shpërbërje më të thellë.

Ashtu si “Satantango”, ajo vë në skenë komunitete margjinale, të vendosura midis shpërbërjes sociale dhe kolapsit simbolik, në të cilat, shpëtimi pritet, por kurrë nuk konceptohet si i mundur.

Në tekstet vijuese, “Lufta dhe Lufta” (1999), “Kthimi i Baronit Wenckheim” (2016), “Përpara shkon Bota” (2024) - struktura zgjerohet, por tensioni midis zhgënjimit radikal dhe tensionit metafizik mbetet i paprekur.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit