NASA KONFIRMON SE DIGA E TRE GRYKAVE NË KINË NDRYSHON GJATËSINË E DITËS.

Uashington, Amerikë | Në një epokë ku teknologjia dhe arkitektura synojnë projekte gjithnjë e më të mëdha dhe më mbresëlënëse, megastrukturat po pushtojnë planetin tonë.

Nga Muri i Madh i Kinës i lashtë deri te Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor të teknologjisë së fundit, arritjet njerëzore vazhdojnë të rriten në shkallë dhe ndikim.

Në kulmin e këtyre mrekullive inxhinierike është Diga e Tre Grykave të Kinës, projekti më i madh hidroelektrik në botë.

Me një lartësi prej 175 metrash dhe një kapacitet ruajtjeje uji prej 22 miliardë metrash kub, diga është një superfuqi energjetike, duke gjeneruar 0.54 teravatë-orë energji elektrike çdo ditë dhe duke furnizuar me energji mbi 5 milionë familje për një muaj.

Megjithatë, kostoja e ndërtimit të saj ishte e jashtëzakonshme: 13 qytete, 140 qyteza dhe fshatra u përmbytën dhe më shumë se 31 milionë njerëz u zhvendosën, me një kosto totale prej mbi 31 miliardë dollarësh.

Pavarësisht kontributit të saj të rëndësishëm në energji, Diga e Tre Grykave po ka gjithashtu efekte të papritura në planetin tonë.

Dr. Benjamin Fong Chao, një gjeofizikan në Qendrën e Fluturimeve Hapësinore Goddard të NASA-s, shpjegon se si lëvizja e një sasie të madhe uji në këtë rezervuar të krijuar nga njeriu ndryshon momentin e inercisë së Tokës - shpërndarjen e masës që ndikon në shpejtësinë e rrotullimit të saj.

Konkretisht, kur diga mbushet me 10 trilionë gallonë ujë, gjatësia e ditës rritet me rreth 0.06 mikrosekonda.

Edhe pse ky ndryshim është jashtëzakonisht i vogël - ai arrin në vetëm disa ditë shtesë gjatë gjithë moshës së universit - ai tregon se si edhe ndërtimet njerëzore mund të ndikojnë në funksionimin natyror të planetit.

Për të kuptuar më mirë madhësinë e këtij ndryshimi, ia vlen të kujtojmë se tërmeti dhe cunami i vitit 2004 në Oqeanin Indian shkaktuan që gjatësia e ditës të zvogëlohej me 2.68 mikrosekonda - pothuajse 50 herë ndryshimi i shkaktuar nga diga.

Përveç kësaj, studiuesit argumentojnë se Diga e Tre Grykave ndikon paksa në formën e Tokës, duke e bërë atë më të sheshtë në pole dhe duke i zhvendosur ato me rreth dy centimetra.

Në të njëjtën kohë, proceset klimatike që lidhen me ndryshimet klimatike duket se po na i zgjasin ditët me 1.33 milisekonda çdo 100 vjet që nga viti 2000, sipas një studimi në revistën “Nature” që vlerësoi të dhëna të 120 viteve.

Pavarësisht këtyre ndryshimeve shqetësuese, nuk ka nevojë për panik.

Rritja e orëve të ditës për shkak të digës është jashtëzakonisht e vogël dhe nuk do të zgjasë ndjeshëm orët tona të punës ose jetën tonë të përditshme.

Megjithatë, diskutimet që kanë filluar në Reddit me ankesa humoristike për gjatësinë e ditës tregojnë se edhe ndikimet më të vogla në kohën tonë nuk kalojnë pa u vënë re.

Në të ardhmen, ndërsa njerëzimi planifikon projekte edhe më të mëdha dhe më ambicioze - siç është diga e planifikuar me madhësi të trefishtë në lumin Yarlung Tsangpo - komuniteti shkencor do të vazhdojë të monitorojë nga afër se si megastrukturat tona po formësojnë jo vetëm botën përreth nesh, por edhe vetë planetin ku jetojmë.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit