GAZETARI TUNIZIAN ZIED EL HENI PROPOZOI QË ITALIA DHE TUNIZIA TË FORMOJNË REPUBLIKË FEDERALE.

Tunis, Tunizi | Në një postim në rrjetet sociale, gazetari tunizian Zied El Heni ofroi një reflektim provokues mbi krijimin e një republike federale midis Italisë dhe Tunizisë.

Deklarata shkaktoi reagime të menjëhershme, ku disa e panë atë si një ushtrim stilistik dhe të tjerë si një shans për të vlerësuar edhe një herë thellësinë e lidhjeve midis dy brigjeve të Mesdheut.

Kur u pyet nga agjencia italiane e lajmeve “Ansa” gazetari El Heni, i cili, thotë se është i përkushtuar ndaj projektit të tij, komentoi mesazhin e tij me frazën:

1- “Një parantezë mbyllet dhe një tjetër hap një epokë të re. Ne po punojmë për ta bërë atë të ndryshme dhe më të mirë, brenda kornizës së një perspektive innovative”.

Në platformat tuniziane dhe midis komentatorëve mesdhetarë, reagimet u polarizuan në tre drejtime kryesore.

Një drejtim e interpretoi deklaratën si një gjest të qëllimshëm provokues, që synonte të nxirrte në pah ndërvarësinë ekonomike dhe energjetike midis Italisë dhe Tunizisë dhe të stimulonte debatin publik në një tranzicion politik të perceptuar si fundi i një cikli, fillimi i një tjetri, sipas frazës së vetë gazetarit.

Në këtë drejtim, thirrja për një perspektivë inovative u interpretua si një metaforë për procesin e integrimit që tashmë është duke u zhvilluar, në vend të një propozimi të qëndrueshëm institucional.

Në mbështetje të këtij interpretimi, vëzhguesit vërejnë se Roma dhe Tunizia kanë intensifikuar vizitat dhe çështjet e përbashkëta në vitet e fundit, veçanërisht mbi migracionin dhe zhvillimin, me misione dhe iniciativa zyrtare nga qeveria italiane në kuadër të “Planit Mattei”.

Një linjë e dytë argumentesh ka ngritur kundërshtime vetëm ligjore.

Kushtetuta tuniziane e vitit 2022 e përcakton Tunizinë si një shtet unitar dhe ndalon çdo legjislacion që minon unitetin e saj, ndërsa Kushtetuta italiane, në nenin 5, thotë se Republika, një dhe e pandashme, njeh dhe promovon autonomitë lokale.

Në këtë kontekst, një strukturë federale binacionale do të ishte e papajtueshme me parimet themelore të dy sistemeve ligjore dhe do të kërkonte rishikime të thella kushtetuese në të dy vendet.

Një linjë e tretë e riktheu diskutimin në sferën e bashkëpunimit konkret, duke evokuar çështjet që tashmë sinjalizojnë integrimin de facto; nga ndërlidhja e energjisë elektrike Elmed, e mbështetur nga Banka Botërore dhe partnerët evropianë, te kapitujt mbi sigurinë dhe mbrojtjen; te programet e përbashkëta të kërkimit dhe inovacionit të nisura në vitin 2025.

Këto tema, theksojnë komentuesit, përshkruajnë një rrugë realiste të integrimit gradual, duke respektuar sovranitetin kombëtar.

Profili i autorit të propozimit ka ndihmuar në nxitjen e debatit.

Gazetari Zied El Heni është një figurë e njohur mediatike në Tunizi, shpesh në qendër të diskutimeve publike dhe procedurave ligjore që lidhen me lirinë e shprehjes.

Në vitet e fundit, ai është thirrur vazhdimisht nga gjyqësori ose është nënshtruar procedurave, ngjarje të dokumentuara nga mediat lokale dhe organizatat e lirisë së shtypit.

Ky kontekst gjithashtu i bën shumë njerëz ta interpretojnë postin e tij si një operacion intelektual dhe politik, që synon të vlerësojë ndjeshmëritë dhe linjat e defektit në klimën aktuale.

Në të njëjtën kohë, konteksti italo-tunizian mbetet intensiv në nivelet politike dhe ekonomike.

Nga vizitat zyrtare dhe dialogu mbi migracionin dhe kanalet e punësimit ligjor; te bashkëpunimi për zhvillim i promovuar nga Agjencia Italiane për Bashkëpunim Zhvillimor (AICS); te forcimi i marrëdhënieve të biznesit dhe iniciativat e përbashkëta për startup-et dhe zinxhirët strategjikë të furnizimit.

Është brenda këtij rrjeti projektesh dhe partneritetesh që shumë vëzhgues e gjejnë kuptimin pragmatik të provokimit; jo një plan federal i arritshëm menjëherë, por më tepër një thirrje për të nxitur integrimin sektorial.

Propozimi për një republikë federale midis Italisë dhe Tunizisë ka vepruar si një detonator simbolik, duke katalizuar përgjigje që variojnë nga ironike në programatike.

Kufizimet kushtetuese në Tunizi dhe Itali tregojnë se një strukturë e tillë politike është aktualisht e paimagjinueshme.

Rruga më e mundshme mbetet ajo e integrimit të bazuar në projekte, tashmë e dukshme në energji, siguri, bashkëpunim dhe kërkim, me përfitime të mundshme sociale dhe ekonomike.

Kllapa mbyllëse e evokuar nga gazetari El Heni, për shumë njerëz, nuk çon në ndryshime institucionale, por më tepër në një konsolidim të instrumenteve dypalëshe që pa dëmtuar sovranitetin, mund t'i bëjnë marrëdhëniet midis dy brigjeve të Mesdheut më të ngushta dhe më të parashikueshme.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit