DUELI MIDIS MATERIES DHE ANTIMATERIES U VËZHGUA NË PËRPLASËSIN E MADH TË HADRONEVE (LHC) NË CERN.

Përshtypje e artistike për ngjarjen e vëzhguar në eksperimentin LHCb në CERN.

Gjenevë, Konfederata Ruse | Në Përplasësin e Madh të Hadroneve (LHC) në CERN, në Gjenevë, përshpejtuesi më i madh i grimcave në botë, më në fund është vërejtur dueli misterioz midis materies dhe antimateries, ku e para fiton edhe në grimcat nënatomike të quajtura barione, të cilat, përbëjnë pjesën më të madhe të materies së vëzhgueshme në univers.

Kjo asimetri në fakt parashikohet nga Modeli Standard, teoria e referencës së fizikës moderne, dhe është vërejtur tashmë në grimca të tjera nënatomike, por kurrë më parë në barione.

Ky rezultat i rëndësishëm, i marrë falë eksperimentit LHCb, një nga katër që aktualisht veprojnë në CERN, u botua në revistën “Nature” dhe pa pjesëmarrjen e gjerë të studiuesve italianë nga Instituti Kombëtar për Fizikën Bërthamore (Istituto Nazionale di Fisica Nucleare) nga qendra të shumta, nga Frascati në Firence, nga Milano në Kaljari, nga Xhenova në Bari.

Sipas teorisë, në momentin e Shpërthimit të Madh, materia dhe antimateria ishin të pranishme në sasi saktësisht të barabarta, megjithatë e para mbizotëronte mbi të dytën, siç demonstrohet nga bota përreth nesh.

Një çekuilibër që mendohet të jetë për shkak të një ndryshimi në sjellje.

“Ne jetojmë në një univers materie”, tha z. Viçenco Vanjoni (Vincenzo Vagnoni) i INFN-së në Bolonjë, kreu i bashkëpunimit ndërkombëtar LHCb.

“Nëse simetria do të kishte qenë e përsosur, materia dhe antimateria do të kishin asgjësuar njëra-tjetrën, duke lënë vetëm rrezatim - vëren ai - dhe universi siç e njohim ne nuk do të ishte formuar kurrë.

Dallimi është aq i vogël saqë menjëherë pas Shpërthimit të Madh, pothuajse të gjitha grimcat e materies dhe antimateries shkatërruan në mënyrë efektive njëra-tjetrën, siç dëshmohet nga i ashtuquajturi rrezatim i sfondit kozmik, i cili, është drita e prodhuar nga këto shkatërrime fillestare.

Por shumë pak grimca materie mbijetuan dhe arsyeja është ende e panjohur.

Problemi është se ndryshimi i parashikuar nga Modeli Standard nuk është mjaftueshëm i madh për të shpjeguar se çfarë ndodhi në momentet e hershme të universit”, tha z. Vanjoni (Vagnoni).

“Kjo do të thotë se ka diçka përtej Modelit Standard, grimca të reja dhe bashkëveprime të reja që nuk i kemi vëzhguar ende: duhet të ketë fenomene që ende nuk i dimë, të karakterizuara nga një asimetri më e madhe materie-antimaterie.

Matjet që kemi bërë deri më sot - vazhdon studiuesi i INFN-së - mund të fshehin shenja të fizikës së re që mund të na ndihmojnë të shpjegojmë këtë asimetri, por nuk mund ta themi ende.

Vëzhgimi i parë i asimetrisë daton që nga viti 1964, por për barionet detyra ishte shumë më e vështirë.

Së pari, sepse ndryshimi në këto grimca është shumë i vogël.

Së dyti, sepse nevojiteshin instrumente mjaftueshëm të fuqishme për t'i prodhuar ato në sasi të mjaftueshme dhe për të analizuar rezultatet.

U deshën shumë barione, dhe gjithashtu na duhej një detektor, në këtë rast LHCb, mjaftueshëm i fuqishëm për të na lejuar të mbledhim mijëra ngjarjet e nevojshme për të vëzhguar këtë asimetri të vogël.

LHCb deri më tani ka mbledhur vetëm një të tridhjetën e numrit të përgjithshëm të ngjarjeve që do të mbledhë në fund të jetës së tij.

Pra, jemi ende në fillim, edhe nëse jo për sa i përket kohës.

Vitin e kaluar morëm më shumë të dhëna sesa në të gjithë 15 vitet e mëparshme të kombinuara.

Pra, ka ende shumë për të kuptuar, dhe shpresa është që energjia e LHC-së do të jetë e mjaftueshme për të identifikuar mospërputhjet me Modelin Standard që ne e dimë se ekzistojnë”, tha ai.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit