ÇFARË ËSHTË PANJOLINI?; I VETMI GJITAR I MBULUAR ME LUSPA DHE NDËR MË TË PERSEKUTUARIT NË BOTË?

Malajzi | Panjolini është i vetmi gjitar në botë me trupin e tij tërësisht të mbrojtur nga luspat e keratinës, por është gjithashtu një nga kafshët më të persekutuara nga gjuetia e paligjshme dhe tregtia e paligjshme.

Pavarësisht se tani është në rrezik zhdukjeje, milingonëngrënësi me luspa mbrohet nga ligje të rrepta ndërkombëtare, therja e këtyre kafshëve vërtet të veçanta nuk ndalet.

Të jesh një gjitar i mbuluar plotësisht me luspa mund të ketë përparësi në natyrë, por ndonjëherë përbën një rrezik të madh nëse jeton në zona ku luspat kërkohen dhe tregtohen ilegalisht: ky është rasti i panjolinit.

Në gjuhën malajze do të thotë ai që rrokulliset, disa njerëz me shaka e quajnë boçë pishe që ecën ose milingonëngrënës me luspa për shkak të zakoneve të tij të të ngrënit; gjithsesi, është një kafshë vërtet unike.

Është i vetmi gjitar në botë i mbuluar tërësisht me luspa me brirë dhe i vetmi përfaqësues i rendit Pholidota.

Mund të krahasohet me armadillon, por ky i fundit ka pllaka të ngurta të sosifikuara që formojnë një lloj armature gjysmë të ngurtë dhe jo luspa të vërteta.

Gjuha është më e gjatë se trupi dhe është përshtatur për të gjuajtur një numër të madh milingonash dhe insektesh të tjera.

Një nga tetë speciet e gjalla, panjolina me bisht të gjatë (Manis Tetradactyla) është gjitari me numrin më të madh të rruazave kaudale në botë (47).

Por ky gjitar i pazakontë ka edhe dallimin e trishtueshëm të të qenit ndër kafshët më të persekutuara për tregtinë e paligjshme të luspave dhe mishit të tij, aq sa është në rrezik të lartë zhdukjeje.

Ku jeton një panjolini dhe çfarë ha: Karakteristikat dhe zakonet e tij.

Panjolini (gjinia Manis) është një gjitar trupi i të cilit është i mbuluar me luspa, përfaqësuesi i vetëm i rendit Pholithidae dhe një insektivore, një konsumator i pangopur i milingonave dhe termiteve.

Një panjolin i vetëm mund të hajë mbi 70 milionë insekte në një vit. Është i pranishëm në natyrë me vetëm 8 lloje, nga të cilat 4 në Azi dhe 4 në Afrikë.

Ka një gjuhë veçanërisht të gjatë dhe ngjitëse dhe është pa dhëmbë. Këmbët me kthetra janë përshtatur për të gërmuar për insekte, për të trazuar dhe ajrosur tokën në një mënyrë që, së bashku me eliminimin e parazitëve, gjeneron efekte të dukshme të përmirësimit të cilësisë së tokës në vendet ku ato jetojnë.

Duke pasur sy shumë të vegjël, komunikimi me bashkëmoshatarët e tyre bazohet në nuhatje.

Është me madhësi mesatare: pesha, në varësi të specieve, mund të ndryshojë nga rreth 1.6 kg për panjolinin me bark të zi në 33 kg për panjolinin gjigant.

Gjatësia varion nga 114 në 137 cm duke përfshirë bishtin. I vetmuar dhe kryesisht natën, është aq i pakapshëm sa është veçanërisht e vështirë edhe të numërosh numrin e tij.

Për t’u mbrojtur nga grabitqarët, ai mbështjellet në një top, duke krijuar një lloj topi me luspa.

Femra lind këlyshë që kanë luspa të vogla e të buta që në lindje. I vogli qëndron me nënën e tij për 3-4 muaj, shpesh duke u kapur pas bishtit të saj për t’u mbajtur.

Habitati është mjaft i larmishëm dhe varion nga pyjet tropikale aziatike deri te kullotat dhe savanat afrikane.

Studimet e fundit mbi vetitë e luspave të panjolinëve, të bëra nga keratina, kanë zbuluar një strukturë unike të përbërë nga lamela të kryqëzuara që i japin forcë dhe rezistencë të jashtëzakonshme ndaj prerjes.

Kjo strukturë e sofistikuar gjithashtu mund të bllokojë patogjenët.

Ekstrakti i luspave të panjolinit është treguar gjithashtu se shfaq aktivitet anti-inflamator te kafshët laboratorike; janë identifikuar disa proteina dhe metabolite që shfaqin aktivitet antimikrobik.

Mbulesa me luspa, në vend të flokëve, mund të veprojë si një sistem mbrojtës imunitar shumëplanësh, falë strukturës dhe përbërjes së saj kimike, si dhe si një izolues termik.

Pse panjolini është një nga kafshët më të persekutuara në botë?

Mjekësia tradicionale kineze ndoshta kishte eksperimentuar tashmë me vetitë e këtyre luspave, pasi ato përdoren gjerësisht për të trajtuar sëmundje të tilla si sëmundjet e lëkurës, inflamacionet, artriti reumatik dhe madje edhe tumoret.

Fatkeqësisht, e gjithë kjo është në dëm të panjolinit, i cili, sot vazhdon të jetë një nga kafshët më të kërkuara në botë për të siguruar ton me luspa dhe mish, një tjetër produkt që konsiderohet një delikatesë në kuzhinën aziatike.

Kështu, pavarësisht se të 8 speciet ekzistuese janë në rënie drastike deri në atë pikë sa klasifikohen si në rrezik kritik nga Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN), gjuetia e paligjshme dhe tregtia e paligjshme e këtyre kafshëve të padëmshme nuk ndalet.

Një vlerësim llogariti se afërsisht 1 milion panjolinë u gjuan ilegalisht gjatë një dekade.

Organizatat kriminale të trafikimit kapin panjolinët në Afrikë për t'i shitur me çmime të tepruara në tregun e zi në Azinë Lindore dhe Juglindore, dhe çdo vit zbulohen rrugë të reja të paligjshme të trafikimit të panjolinëve (të vdekur ose të gjallë).

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit