Uashington, Amerikë | Dy fizikanë kanë hasur pafundësisht shumë ekuacione të reja për pi ndërsa përpiqen të zhvillojnë një teori unifikuese të forcave themelore.
Numri pi (π) ka magjepsur prej kohësh matematikanët, duke u shfaqur në fusha që variojnë nga gjeometria te fizika, dhe tani, një formulë e re për pi është shfaqur nga një burim i papritur: teoria e fijeve.
Fizikantët Arnab Priya Saha dhe Aninda Sinha nga Instituti Indian i Shkencave zbuluan kohët e fundit një mënyrë të re për të llogaritur Pi-në ndërsa punonin në një teori unifikuese të forcave themelore, siç raportohet në punimin e tyre në Physical Review Letters.
Formula ishte një rezultat i papritur i kërkimit të tyre se si vargjet e vogla vibruese të teorisë së fijeve, blloqet ndërtuese të universit, ndërveprojnë me njëri-tjetrin. Ky zbulim i mrekullueshëm shton historinë e gjatë të rolit të pi në eksplorimin matematikor dhe shkencor.
Formula e tyre dallohet sepse ofron një mënyrë të re për llogaritjen e Pi-së duke përdorur një seri pafundësisht të gjatë që varet nga një parametër i përzgjedhur lirisht (λ).
Çuditërisht, formula e tyre mund të gjenerojë një numër të pafund ekuacionesh Pi, në varësi të vlerës së zgjedhur të λ.
Kur λ është e madhe, formula thjeshtohet në një seri të zbuluar nga studiuesi indian Madhava mbi 600 vjet më parë.
Por për vlera më të vogla të λ, ekuacioni i Saha-s dhe Sinha-s konvergon në Pi shumë më shpejt se ai i Madhava-s.
Për shembull, ku formula e Madhava-s kërkon 100 terma për t'iu afruar Pi-së brenda 0.01, versioni i tyre për λ = 3 arrin të njëjtën saktësi me vetëm katër terma.
Megjithëse ky zbulim mund të mos jetë mënyra më e shpejtë për të llogaritur Pi-në, ai nxjerr në pah bukurinë e papritur matematikore që mund të lindë nga fizika, veçanërisht në një fushë kaq komplekse sa teoria e fijeve.
Nga z. Erton Duka.
© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox
Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit
Comments