___.png)
Tiranë, Shqipëri | Jemi në fund të shekullit të IX-të dhe përballja mes Lindjes dhe Perëndimit, e cila, ka zier prej shekujsh, arrin një pikë kthese kritike, e cila, do të çojë në përçarjen midis Kishës Katolike Romake dhe Kishës Ortodokse Lindore.
Dy Kishat, të cilat, dikur kishin një jetë të përbashkët, filluan të largoheshin nga njëra-tjetra, të kapur në një rreth vicioz ligësie, konkurrence dhe mosbesimi reciprok.
Lindja e krishterë, e përqendruar në kryeqytetin Kostandinopojë, krenohej për shkëlqimin e saj shpirtëror dhe vazhdimësinë e pandërprerë me traditën e Etërve dhe parimin e sinodalitetit.
Ortodoksia ndjeu se zotëronte dritën e vërtetë të Ungjillit, të cilën, duhej ta ruante nga çdo falsifikim apo ndryshim.
Nga ana tjetër, Perëndimi i krishterë, me qendër Romën dhe Papën, pretendoi rolin parësor në Kishë, duke përmendur autoritetin e Apostullit Pjetër.
Latinët i shihnin orientalët me dyshim, duke i konsideruar ata arrogantë dhe teologë që refuzuan të njihnin primatin papnor.
Një nga pikat kryesore të mosmarrëveshjes midis dy kishave ishte çështja e kristianizimit të bullgarëve.
Roma kërkonte me padurim ta fuste Bullgarinë në sferën e saj të ndikimit edhe pse ishte nën juridiksionin kishtar të Kostandinopojës.
Gara për epërsi shpirtërore në Eurpoën Juglindore (Ballkan) u bë një tjetër rast për acarimin e marrëdhënieve mes Lindjes dhe Perëndimit.
Në këtë klimë tensioni, Patriarku Foti doli si një nga mbrojtësit më të zjarrtë të të drejtëve të Kishës Lindore. Dhe një nga armët e tij kryesore në këtë luftë ishte jeta dhe figura e Apostullit Andrea.
Diplomacia Fetare: Në një epokë që është e famshme për diplomacinë e saj, ne mund të zbulojmë gjithashtu ngritjen e fesë si një mjet i vlefshëm për ushtrimin e diplomacisë dhe ndikimit.
Por si?: Apostulli Andrea, sipas Ungjillit të Gjonit (1:40-42), ishte dishepulli i parë i Krishtit, i pari, që ndoqi Zotin dhe solli vëllanë e tij Pjetrin tek Ai. Kjo dëshmi biblike u bë çelësi i strategjisë diplomatike të Fotit.
Patriarku Foti argumentoi me forcë se Kisha e Kostandinopojës, si selia e Andreas së Parë, kishte të drejtë për prestigj të barabartë ose më të madh se Roma, selia e Shën Pjetrit.
Në Mystagogia e Shpirtit të Shenjtë, Foti i referohet tërësisht përparësisë së Andreas, duke e përdorur atë si një kundërpeshë ndaj pretendimeve papale.
Instrumentalizimi i Shën Andreas nga Foti nuk kaloi pa u vënë re. Historiani Nikitas Paphlagon, në veprën “Jeta e Ignatit”, përshkruan mosmarrëveshjen midis Patriarkut dhe Papës Nikolla I, duke përmendur edhe argumentin për parësinë e Andreas.
Ishte një sipërmarrje e guximshme diplomatike që synonte forcimin e pozicionit të Kostandinopojës përballë Romës.
Primati i Andreas dhe marrëdhënia e tij me Pjetrin përbënin për Fotin një armë të fuqishme në konfliktin me Perëndimin.
Patriarku, me mprehtësinë që e dallonte, e shfrytëzoi maksimalisht këtë argument historik dhe teologjik.
Ai nuk ngurroi të bënte risi, duke vënë përpara rolin e Andreas origjinal si një kundërpeshë ndaj themelit të Kishës Romake.
Natyrisht, vetëm taktikat e Fotit nuk mund të mbyllin hendekun midis Lindjes dhe Perëndimit.
Dallimet teologjike dhe kishtare ishin më të thella dhe më komplekse. Megjithatë, regjistrimi i Shën Andreas në tabelën diplomatike të shahut të kohës ishte një lëvizje novatore dhe e guximshme që në mënyrën e vet ndriçoi tërheqjen e marrëdhënieve Konstandinopojë-Romë.
Shekulli IX, me përballjen e Fotit dhe Papëve, Koncilit të vitit 867 dhe konkurrencës për bullgarët, shënoi një udhëkryq kritik në rrjedhën e dy Kishave.
Dhe në këtë udhëkryq, figura e ndritur e protoklitit Andreas u bë fener dhe busull në duart e Patriarkut Foti.
Instrumentalizimi i jetës dhe rëndësisë historike të Shenjtorit u shfaq si një nga manovrat diplomatike më imagjinative të epokës, një manovër që vulosi në mënyrën e vet marrëdhëniet Lindje-Perëndim dhe rrugën drejt Skizmës së Madhe.
Nga z. Erton Duka.
© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox
Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit
Comments