___.png)
Salvador | Presidenti Bukele propozon strehimin e të burgosurve amerikanë, përfshirë shtetas amerikanë, në një mega burg me dyzet mijë vende. Departamenti i Shtetit të Uashingtonit thuhet se është duke e vlerësuar ofertën.
Presidenti i kombit të Amerikës Qendrore Naib (Nayib) Bukele i ka ofruar presidentit amerikan Danlld Tramp (Donald Trump) burgjet e vendit të tij si një zgjidhje për mbipopullimin e burgjeve amerikane.
Grenlanda mund të mos jetë për shitje, por El Salvadori është i sigurt të paktën në një kuptim metaforik.
Gjatë vizitës së sekretarit të Shtetit Marko (Marco) Rubio në Shën (San) Salvador, presidenti i kombit të Amerikës Qendrore Najib (Nayib) Bukele i ofroi presidentit Tramp (Trump) burgjet e vendit të tij si një zgjidhje për mbipopullimin e burgjeve të Amerikës.
Presidenti Bukele, i njohur tashmë për bërjen e kursit ligjor të bitcoin-it përpara se të linte në sirtar eksperimentin ditët e fundit për të marrë një kredi nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, tha se ishte i gatshëm të mirëpriste në burgjet e Salvadorit jo vetëm të burgosur të dëbuar nga Shtetet e Bashkuara, por edhe qytetarë amerikanë të dënuar, në këmbim të kompensimit që ai e përcaktoi si relativisht të ulët.
Oferta e El Salvadorit vjen pasi Danimarka refuzon me vendosmëri presionin e presidentit Tramp mbi Groenlandën, një territor autonom që presidenti i SHBA-së ka kërcënuar vazhdimisht se do ta fitojë me forcë ose nëpërmjet levave ekonomike.
Aq shumë sa parlamenti i Groenlandës, pikërisht tani, po përgatitet të votojë një ligj që do të ndalojë çdo financim politik nga jashtë për të mbrojtur integritetin e territorit nga ndërhyrjet e huaja.
Është e qartë se referenca jo aq e mbuluar është për iniciativat e miliardierit Illn Mask (Elon Musk), i cili premton të financojë kandidatët dhe lëvizjet majtas dhe djathtas.
Kthimi i burgut të El Salvadorit: Por si mundet që një komb kaq i vogël, por i prirur ndaj eksperimenteve ekstreme politike dhe ekonomike, t'i bëjë një ofertë të tillë Shteteve të Bashkuara?
Përgjigja qëndron në transformimin mbresëlënës që ka pësuar El Salvadori vitet e fundit, nga një vend i rrënuar nga dhuna e bandave në një laborator për zgjidhje radikale të krimit.
Në muajin mars të vitit 2022, vendi përjetoi fundjavën e tij më të përgjakshme që nga periudha e pasluftës: në 72 orë, dy bandat kryesore lokale, MS-13 dhe Barrio 18, orkestruan një seri të koordinuar vrasjesh që lanë 87 të vdekur.
Si përgjigje, presidenti Bukele shpalli gjendjen e jashtëzakonshme dhe nisi një fushatë të paprecedentë arrestimesh masive.
Në 22 muaj, 81000 njerëz përfunduan në burg, 2% e popullsisë së rritur të vendit.
Për krahasim: Shtetet e Bashkuara, të cilat kanë normën më të lartë të burgjeve në botë, kanë vetëm 0.6%.
Për të menaxhuar këtë valë arrestimesh, qeveria ndërtoi në një kohë rekord Qendrën e Kundër Terrorizmit (Cecot), duke investuar 1.2 miliardë dollarë.
Objekti, i cili mund të mbajë 40000 të burgosur, është i ndarë në tetë ndërtesa të sigurisë maksimale me qeli për 80 persona secila dhe një sistem vëzhgimi me mbi 5000 kamera.
Të burgosurit jetojnë në lagje të ngushta, flenë në shtretër marinari prej çeliku pa dyshekë dhe nuk kanë akses në programet e rehabilitimit.
Modeli Bukele, siç është quajtur, ka çuar në një kolaps të shkallës së vrasjeve: nga 103 për 100000 banorë në vitin 2015 në më pak se 8 në vitin 2023.
Një rezultat i marrë megjithatë me koston e investimeve publike masive që kanë bërë që borxhi i vendit të rritet në 80% të PBB-së.
Në këtë kontekst, propozimi për Shtetet e Bashkuara përfaqëson një përpjekje për ta bërë sistemin ekonomikisht të qëndrueshëm, duke e shndërruar aparatin represiv në një burim të ardhurash për shtetin.
Marrëveshja e pamundur: Propozimi i presidentit Bukele e përball Uashingtonin me pengesa të rëndësishme ligjore.
Ndërsa ka përvojë me paraburgimin jashtë territorit që nga viti 2002 në Guantanamo, ku të dyshuarit për terrorizëm mbaheshin si luftëtarë armiq pa gjyq, marrëveshja me El Salvadorin do të ishte ndryshe, sepse, ajo do të përfshinte transferimin e të burgosurve tashmë të dënuar nga gjykatat amerikane në burgje të kontrolluara nga një qeveri e huaj.
Kjo procedurë mund të bie ndesh me Amendamentin e Tetë të Kushtetutës së Shteteve të Bashkuara, i cili, ndalon dënimin mizor, dhe me Konventën e OKB-së kundër Torturës, pasi burgjet e Salvadorit janë akuzuar vazhdimisht për shkelje të këtyre të drejtave, siç tregohet nga 153 vdekjet e të burgosurve në më pak se dy vjet.
Administrata Tramp, megjithatë, duket e vendosur për të kapërcyer këto pengesa duke e përshtatur marrëveshjen në një strategji më të gjerë të kontraktimit të menaxhimit të migracionit dhe kontrollit të krimit.
Ashtu siç u bë me programin “Qëndroni në Meksikë” - një marrëveshje dypalëshe që anashkalonte të drejtat e azilit në ShBA-ës duke i detyruar migrantët të qëndronin në Meksikë ndërsa prisnin përpunimin.
Ky model është aplikuar së fundmi edhe me Venezuelën, me Shtetet e Bashkuara, duke mos njohur qeverinë e diktatorit çavisto-komunist Maduro, duke negociuar riatdhesimin e anëtarëve të bandës Tren de Aragua, duke e quajtur Karakasin një “vend të tretë të sigurt”.
Një nismë diplomatike që tani mund të shtrihet në El Salvador.
Nga z. Erton Duka.
© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox
Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit
Comments