top of page
E BARDHË SHIRIT.png

REVISTA EARTH AND PLANETARY SCIENCE LETTERS: TOKA NDRYSHON PËRGJITHMONË DHE DO TË KRIJOHET OQEAN I RI | AFRIKA NDAHET NË DYSH: SHFAQET NJË KONTINENT I RI.

Writer's picture: Agjencia Telegrafike VoxAgjencia Telegrafike Vox

Londër, Britani e Madhe | Studimi paralajmëron ndryshime gjeologjike në Tokë për shkak të përplasjes së pllakave tektonike të planetit.

 

Afrika do të ndahet në dysh dhe dy pjesët e saj do të ndahen nga oqeani i gjashtë. Por pse do të ndodhte kjo? Lëvizja e pllakave tektonike, të cilat, kanë copëtuar kontinentin që nga Rifti i Afrikës Lindore, një çarje 35 milje e gjatë në shkretëtirën etiopiane, që u shfaq në vitin 2004, janë shkaku.

 

Ndarja e pllakës tektonike Somaleze dhe e pllakës tektonike më të madhe Nubiane do të ndajë në dysh kontinentin e dytë më të madh në botë, një fenomen që nuk është parë për qindra miliona vjet, kur Amerika e Jugut dhe Afrika u ndanë në kontinente të veçanta.

 

Pllakat shpërndahen çdo vit me disa milimetra: Përfundimet bazohen në një studim të vitit 2004 të ndarjes së pllakës tektonike Somaleze dhe pllakës tektonike më të madhe Nubiane.

Studimi, i botuar në revistën Earth and Planetary Science Letters, zbuloi se pllakat po largohen disa milimetra në vit.

 

Një oqean i ri (dhe i gjashtë) është në prag të formimit ndërsa Afrika ndahet në dysh.

 

Studimi paralajmëron ndryshime gjeologjike në Tokë për shkak të përplasjes së pllakave tektonike të planetit.

 

Tektonika e pllakave luan një rol kyç në formimin e Tokës, si dhe në shfaqjen e kontinenteve dhe oqeaneve pas shpërbërjes së Pangeas.

 

Më shumë se dy të tretat e planetit tokë përbëhet nga uji dhe përgjithësisht pranohet se oqeanet e botës ndahen në pesë: Paqësor, Atlantik dhe Indian, dhe më pas dy polet e Tokës, oqeanet Arktik dhe Antarktik, ishin shtuar.

 

Oqeanet që u shfaqën miliona vjet më parë që duket se do të zgjasin përgjithmonë pas ndarjes së kontinentit të Pangeas.

 

Megjithatë, ekspertët shpjegojnë se ngjarje të ndryshme gjeologjike që lidhen me tektonikën e pllakave mund të çojnë në krijimin e oqeanit të gjashtë të botës sonë, në lidhje me shpërbërjen e Afrikës, e cila duket se po ndahet në dysh.

 

Pllakat tektonike përplasen vazhdimisht në mënyrë natyrale. Kjo është për shkak të lëvizjeve të shkaktuara nga forcat e brendshme gjeologjike të Tokës.

 

Për shembull, nxehtësia nga bërthama e Tokës krijon rryma konvekcioni në mantel, të cilat, lëvizin pllakat në drejtime të ndryshme dhe i bëjnë ato të shpërndahen ose të përplasen kokë më kokë.

 

Këto lëvizje dhe përplasje janë forca lëvizëse pas tektonikës së pllakave dhe kanë pasoja të tilla si formimi i maleve, krijimi i kanaleve oqeanike dhe gjenerimi i tërmeteve dhe aktivitetit vullkanik në zonat e zhytjes.

 

Ndarja progresive e Afrikës: Lugina e Riftit të Madh, një gabim i gjerë gjeologjik që përshkon Afrikën Lindore nga Etiopia në Mozambik.

 

Kjo për faktin se një çarje 60 km e gjatë u formua në Etiopi si rezultat i një ngjarjeje të madhe tektonike.

 

Çarje të mëdha në sipërfaqen e Tokës janë vërejtur gjithashtu në Kenia dhe Etiopi, duke treguar shpërbërjen progresive të Afrikës siç e njohim ne.

 

Përçarja u shkaktua nga divergjenca e pllakës tektonike nubiane, e cila, shtrihet në perëndim të kontinentit afrikan, dhe pllakës tektonike somaleze, e cila, shtrihet në lindje.

 

Sipas studimeve të ndryshme, pllakat po shpërndahen me një shpejtësi prej disa milimetrash në vit për shkak të aktivitetit tektonik në zonë.

 

Një luginë e madhe Rift është një zonë ku shtrihet korja e tokës, një gjendje që favorizon formimin e çarjeve dhe rrjedhimisht fundosjen e masave tokësore.

 

Në të njëjtën kohë, këto zona janë veçanërisht aktive nga pikëpamja gjeologjike, me aktivitet vullkanik si mali Nyaragongo ose mali Kilimanjaro, si dhe tërmete të shpeshta që ndodhin si dëshmi e lëvizjes tektonike.

 

Ky proces do të krijojë një oqean të ri dhe do të ndajë rajonin e Bririt të Afrikës nga pjesa tjetër e kontinentit, pasi pllaka Somaleze do të ndahet plotësisht nga Afrika e sotme dhe do të lejojë që uji të hyjë nga Oqeani Indian.

 

Ekspertët vlerësojnë se ky proces do të ndodhë në rreth pesë deri në dhjetë milionë vjet.

 

Kjo nuk është e paprecedentë, pasi diçka e ngjashme ndodhi kur u formua Hendeku Mariana.

 

Edhe pse nuk dihet saktësisht se kur ka ndodhur, ekspertët thonë se Pllaka e Paqësorit u shty nën pllakën e Filipineve në një proces zhytjeje dhe kjo përplasje krijoi këtë llogore nëndetëse, pika më e thellë në koren e Tokës në një thellësi më të madhe se 10000 metra poshtë detit.

 

Nuk është gjithashtu rasti i vetëm i ndryshimeve gjeologjike që mund të ndodhin në botën siç e njohim ne.

 

India është afër çarjes së saj dhe mund të ndahet në dysh, për shkak të një përplasjeje të pllakave tektonike, me pllakën kontinentale indiane dhe pllakën euroaziatike.

 

Ekzistojnë disa teori rreth këtij fenomeni: një formacion malor i spikatur në Tibet, palosja e pllakës indiane ose çarja ose shkëputja e pllakës, e cila do të çonte në shfaqjen e një kontinenti të ri të vogël në Tokë.

 

Por miliona vjet nga tani, sipas ekspertëve.

 

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
bottom of page