top of page
E BARDHË SHIRIT.png
Writer's pictureAgjencia Telegrafike Vox

NË ITALI SHKAKU NUMËR DY I VETËVRASJEVE TË KRYERA NGA FËMIJËT GJER NË 13 VJEÇ ËSHTË TELEFONI I MENÇUR (SMARTPHONE) | NË SHQIPËRI NUK KA STUDIM MBI FENOMENIN.

Romë, Itali | Sëmundjet psikiatrike janë më të përhapurat tek fëmijët dhe adoleshentët.

 

Smartphone u hetua fillimisht. Jo vetëm kaq. Dukuria e vetëdëmtimit tek fëmijët dhe adoleshentët është rritur me 60% vitet e fundit, veçanërisht pas pandemisë.

 

Në vlerësimet shëndetësore të mjekëve pediatër duhet të përfshihet edhe një hetim për tendencat për vetëvrasje”, sepse smartfoni është shkaku i dytë i vdekjeve nga 10 deri në 25 vjeç.

 

Fenomeni i vetëdëmtimit tek të rinjtë shpërtheu pas urgjencës shëndetësore Sars-CoV-2.

 

Por pika e vërtetë e kthesës ishte viti 2013.

 

Por çfarë ndodhi saktësisht në vitin 2013?

 

Gjatë atij viti pati një kolaps në çmimet e smartfonëve. Varësitë e reja, varësitë e sjelljes, e shohin celularin ndër faktorët kryesorë të rrezikut. Ne paguajmë një çmim kaq të lartë sepse nuk i arsimojmë fëmijët. Është dhurata e parë e kungimit. Raportet e Save the Children flasin për fëmijë që në moshën 6/7 vjeç tashmë kalojnë shumë orë para pajisjeve.


Hapësira për aktivitete rekreative hiqet, stili i jetesës sedentare rritet dhe krijohet varësia e vërtetë, me aktivizimin e qarqeve të shpërblimit.


Sjelljet e mallit dhe kërkimi spazmatik vijojnë; agresioni, kur hiqet; shenja të qarta të varësisë së vërtetë”.

 

Nëse fenomeni i vetëdëmtimit qëndronte në 20-30% para pandemisë, tani jemi në 40%: pothuajse një në dy fëmijë.

 

Të paktën 10% e fëmijëve dhe 18% e adoleshentëve kanë një çrregullim mendor, sëmundja më e përhapur nga të gjithë në këtë grupmoshë. Femrat janë shumë më të rrezikuara.

 

Fenomeni duhet monitoruar sepse është faktori i parë i rrezikut për tentativat për vetëvrasje dhe vetëvrasja është shkaku i dytë i vdekjes nga mosha 10 deri në 25 vjeç.


Bëhet thelbësore që në vlerësimet shëndetësore të hetohet pediatri, tek një fëmijë përtej 10 vjet, nëse do të kishte menduar ndonjëherë të shkaktonte vdekjen e tij.


Ashtu siç duhen kërkuar shenja të vetëdëmtimit. Ne kemi nevojë për një bashkëpunim të fortë me pediatër, të cilët, nga ana e tyre trajnojnë prindërit për të promovuar shëndetin mendor dhe për të kuptuar se cilat janë shenjat e para të shqetësimit dhe në mënyrë që, në të njëjtën kohë, ata të mësojnë të mos keqkuptojnë konceptin e privatësisë dhe të kontrollojnë rregullisht telefonin e tyre, veprimtaritë, sjelljet, shoqatat dhe organizmat e fëmijëve të tyre, deri në pjekurinë e tyre”.

 

Ndonjë këshillë për prindërit?

 

Edukoni, jepni rregulla, mos kini frikë të thoni “jo” dhe jini të parët që përdorni pajisjet me përgjegjësi.

 

Mos fol shumë, por bëhu shembull. Në darkë dhe drekë hiqe telefonin dhe mos sakrifiko kohën me ta duke biseduar.

 

Edukoni dhe jini dëshmitarë të vlerave në të cilat besoni dhe kapni shenjat e shqetësimit.

 

Ndryshimet duhet të na shqetësojnë: nuk jeni më mirë në shkollë, nuk flini më mirë, hani më pak, jeni nervoz.

 

Dhe “shfletoni” fëmijët tuaj. Privatësia vlen për të rriturit, kontrolli i trupit dhe kontrolli i pajisjeve është thelbësor.

 

Thuaji: Do të shikoj faqet që frekuenton dhe bisedat e tua, sepse janë mjete të rrezikshme. Edhe duke respektuar të gjitha këto, nuk do të duhej të jepej smartphone para moshës 12 vjeç dhe asnjëherë akses në rrjetet sociale para moshës 14/16 vjeç, siç theksohet nga studimet më të fundit.

 

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit

Comments

Rated 0 out of 5 stars.
No ratings yet

Add a rating
bottom of page