GARA PËR PASURI NË HAPËSIRË | ITALIA ISHTE VENDI I TRETË QË DËRGOI SATELITIN E VET NË HAPËSIRË (SAN MARCO 1) NË VITIN 1964; MENJËHERË PAS BASHKIMIT SOVJETIK DHE SHTETEVE TË BASHKUARA.

Romë, Itali | Ekonomia hapësinore është një sektor që mund të jetë 3 trilion dollarë brenda 10 viteve.

1957: Kjo është data kur fillon epoka e hapësirës! Bashkimi Sovjetik lëshoi Sputnik-un në orbitë dhe, falë këtij sateliti të vogël, hodhi hapin e tij të parë në hapësirë.

Që atëherë, sektori ka pasur synime gjithnjë e më të rëndësishme dhe ambicioze, të tilla si vënia e njeriut të parë në orbitë dhe zbarkimi në Hënë.

Me kalimin e kohës, konkurrenca teknologjike dhe shkencore për përparimin e njerëzimit është ndërthurur me synime që lidhen me sigurinë kombëtare dhe po shohim gjithnjë e më shumë një rritje të aktiviteteve ekonomike me hyrjen e kapitalit privat.

Ekonomia hapësinore përfaqëson një nga trajektoret më premtuese të zhvillimit të ekonomisë botërore në dekadat e ardhshme.

Pikërisht, a duam të shpjegojmë se çfarë është dhe pse po bëhet kaq e rëndësishme?

“Mund të themi se ekonomia hapësinore është zinxhiri i vlerës që shkon nga projektimi në ndërtimin dhe funksionimin e infrastrukturave hapësinore, dhe për rrjedhojë të raketave, satelitëve ose stacioneve hapësinore të banuara, deri në prodhimin e shërbimeve dhe aplikacioneve novatore me vlerë të shtuar që varen nga ato infrastruktura.

Kjo përfshin meteorologjinë, vëzhgimin e Tokës dhe telekomunikacionin.

Pse po bëhet kaq e rëndësishme? Le të shohim shifrat: 2023 ka lëvizur rreth 460 miliardë dollarë në nivel global, një shifër jo shumë e lartë, por elementi i bujshëm i ekonomisë hapësinore janë marzhet e saj të rritjes, sepse pritet që brenda dhjetë viteve të arrijë në 1800 miliardë dollarë dhe ky është parashikimi më pak optimist.

Madje, vlerësimi më i mirë flet për 3000 miliardë dollarë, me një rritje vjetore prej 8-9%.

Sektori po rritet aq shumë sidomos për ato aplikacione dhe shërbime që rrjedhin nga Hapësira dhe këtu vjen përkufizimi i ekonomisë së re hapësinore, e cila, nuk është një ekonomi e re e Hapësirës, ​​por ekonomia e një Hapësire të re, domethënë një mënyrë e re për t'iu afruar Hapësirës, ​​për të vepruar në të dhe për të shfrytëzuar shërbimet e saj”.

Pse shkojmë në hapësirë?

“Nga njëra anë ka një arsye romantike. Që kur ka ekzistuar njerëzimi ka pasur këtë tërheqje drejt së panjohurës dhe është bërë gjithçka për ta shndërruar atë në diçka të njohur.

Pikërisht për të mbijetuar ne shkojmë përtej kufijve të njohur për të pasuruar njohuritë tona, por edhe për të evoluar dhe për të marrë lloje të reja burimesh.

Pra, nga njëra anë ka pothuajse një motivim të brendshëm në natyrën njerëzore për ta shtyrë veten më tej, nga ana tjetër ka sigurisht një perspektivë teknologjike, sepse zotërimi, manovrimi dhe kontrollimi i hapësirës nënkupton një kapacitet teknologjik, ndoshta më të avancuarin ndonjëherë.

Nuk duhen anashkaluar as motivet ekonomike, sepse sot hyrja në hapësirë ​​hapet një sasi pasurish që përndryshe do të ishin të paimagjinueshme.

Arsyeja e fundit lidhet me fushën ushtarake, të mbrojtjes dhe të sigurisë. Nëse në fillim të shekullit të 20-të thuhej se kushdo që kontrollonte detin kontrollonte edhe Tokën, tani kushdo që kontrollon Hapësirën kontrollon Tokën”.

A është ekonomia hapësinore vetëm një gjë e njeriut të pasur?

“E kundërta është e vërtetë. Ekonomia e hapësirës, ​​duke përfshirë masën e shërbimeve që përdorim çdo ditë, edhe nëse nuk e kuptojmë (si GPS), na shqetëson të gjithëve.

Kjo është arsyeja pse ajo po bëhet gjigante.

Sot bujqësia kontrollohet nga satelitët, duke rritur burimet e territorit për shembull, dhe mjekësia gjithashtu përfiton nga përparimi i saj.

Pa teknologjitë hapësinore, ekonomia botërore do ta kishte të vështirë të përparonte. Siç e thashë edhe më parë, prej disa kohësh ne kemi hyrë në ekonominë e re hapësinore, e cila, po e përsëris, nuk është një ekonomi e re e Hapësirës, ​​por një ekonomi e një mënyre të re të krijimit të Hapësirës, ​​sepse sot është sektori privat ai që jep forcën më të madhe lëvizëse”.

Më parë sektori ishte prerogativë e agjencive qeveritare, tani në njëzet vitet e fundit kanë dalë lojtarë si miliardieri Illn Mask (Elon Musk) me SpaceX dhe miliardieri tjetër Xhef (Jeff) Bezos me Blue Origin. Çfarë po ndodh? A po rrezikojmë nga një privatizimi i hapësirës?

“Historikisht, gara hapësinore drejt Hënës filloi në vitet 50-60 midis Bashkimit Sovjetik dhe Shteteve të Bashkuara dhe u shty nga lart, kështu që me financime masive të qeverisë për të mbështetur industritë që do të krijonin teknologji që përdoreshin për të shkuar në Hënë, sot është saktësisht e kundërta.

Hapësira lëviz nga poshtë përmes ‘shpikjeve’ të individëve privatë, para së gjithash Illn Mask (Elon Musk), i cili, në këtë kuptim mund të konsiderohet një revolucionar i vërtetë.

Ai bëri të mundur një projekt që deri atëherë mendohej i pamundur: rikuperimi i fazës së parë të raketave.

Më parë, kur shkuam në Hënë, sapo arritëm në destinacionin tonë, gjithçka u hodh fjalë për fjalë, asgjë nuk u gjet.

Ai mbërrin dhe rikuperon një pjesë shumë të rëndësishme të fazës së parë, atë ku është motori kryesor.

Kjo ul rrënjësisht koston e dërgimit të çdo kilogrami masë në orbitë. Nëse në vitet '80 dhe '90 bartja e një kilogrami përtej atmosferës kushtonte nga 65 deri në 67 mijë dollarë për kilogram, me Falcon 9 është 6 mijë dollarë, domethënë një e dhjeta.

Nëse Starship i famshëm  do të funksiononte, kostoja për kilogram, premton Masku, do të binte në 200 dollarë për kilogram, një gjë mbresëlënëse.

Nëse më parë vetëm qeveritë ose grupet e mëdha industriale mund të përballonin dërgimin e gjërave në orbitë, sot gjithnjë e më shumë kompani, organe kërkimore dhe institute shkencore mund të shkojnë në hapësirë, të kryejnë eksperimentet e tyre dhe të bëjnë biznes.

Është ende pak herët për të folur për demokratizimin e hapësirës, ​​por ky do të jetë qëllimi në të ardhmen.

Sigurisht që sektori po privatizohet dhe shumë shpejt orbita e ulët, pra ajo me një distancë deri në 2000 km nga sipërfaqja e Tokës, do të bëhet një sferë tregtie dhe pune ndërsa agjencitë e mëdha hapësinore do të ofrojnë eksplorim të thellë, pra shkuarje në Hënë apo Mars”.

Italia, nga ana e saj, krenohet me një traditë të gjatë në aktivitetet hapësinore. Por çfarë është ajo? Nga një perspektivë investimi dhe operacionale, a mund apo duhet të bëjmë më shumë për të konkurruar me Shtetet e Bashkuara dhe Kinën?

“Italia ishte vendi i tretë që dërgoi satelitin e vet në hapësirë, San Marco 1, në vitin 1964, menjëherë pas Bashkimit Sovjetik dhe Shteteve të Bashkuara.

Që atëherë, Italia ka zhvilluar shumë aftësitë e saj, është një nga vendet shumë të pakta në botë që e ka të gjithë zinxhirin industrial si funksional, domethënë është e aftë të ndërtojë në mënyrë autonome satelitë, raketa, është më e mira në botë për të ndërtuar poste të banueshme dhe është gjithashtu shumë e mirë në prodhimin e aplikimit të shërbimeve të derivuara, për të parët në vëzhgimin e Tokës, ku ishte telekomunikuese.

Italia po investon gjithnjë e më shumë para në hapësirë. Deri në vitin 2026 do të investojmë gjithsej 7.2 miliardë €.

Italia ka një nga programet më të fundit për vëzhgimin e Tokës, Konstelacionin IRIDE, satelitët e të cilit, me fonde nga PNRR, do të fillohet të dërgohen në orbitë pas dy vjetësh.

Italia do të jetë në gjendje të monitorojë infrastrukturën, ndryshimet klimatike.

Elon Musk dhe Jeff Bezos llogariten ndër miliarderët e hapësirës, ​​sipërmarrësit miliarderë që, aktivë në hapësirë, po ndryshojnë ekuilibrin e sektorit.

Ata ishin ndër të parët që punuan në ripërdorimin e raketave, diçka që deri 15 vjet më parë mendohej të ishte e pamundur, por që ka ndryshuar aksesin në hapësirë ​​dhe pothuajse me siguri do të shënojë një kufi të ri në inxhinierinë e hapësirës ajrore”.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit