FUNDI I ASADËVE PAS GJYSMË SHEKULLI NË PUSHTET | REGJIMI ALAVIT I VENDOSUR NGA BABAI I TIJ HAFEZI NË VITIN 1970 RA.

Damask, Siri | Me rënien e qeverisë siriane të presidentit Bashar al Assad, shpërbëhet një sistem politik kontrolli dhe represioni i dominuar për 54 vjet nga familja Assad dhe nga një strukturë komplekse klientele, transversale me përkatësitë fetare dhe komunitare.

Historia e Asadëve dhe e Sirisë bashkëkohore është e ndërthurur që nga mesi i viteve 1960, kur babai i tij, z. Hafez al-Assad, një oficer i ri dhe ambicioz i elitës së re ushtarake alavite - një degë pakicë e shiizmit - nisi rrugën e tij për t'u bërë Ministër i Mbrojtjes.

Në muajin nëntor të vitit 1970, në një grusht shteti pa gjak, z. Hafez mori pushtetin, duke inauguruar një dinasti që tani është në krye të lajmeve.

Regjimi i lartë i Asadit nuk ishte imun ndaj sfidave të brendshme: midis viteve 1979 dhe 1982 iu desh të përballej me një luftë civile kundër Vëllazërisë Myslimane, e cila, kulmoi në muajin shkurt të vitit 1982 me masakrën e mijëra civilëve dhe shkatërrimin e qendrës historike të Hamës.

Kjo ngjarje, e cila, mbeti e gdhendur në kujtesën kolektive siriane, shënoi brutalitetin me të cilin familja Asad qëndroi në pushtet për dekada.

Kur z. Bashar al-Assad, djali i dytë i z. Hafez, u kujtua në atdheun e tij në vitin 1994, jeta e tij ndryshoi përgjithmonë.

Vdekja e papritur e vëllait të tij të madh Bassel në një aksident automobilistik e detyroi z. Hafez të caktonte z. Bashar si trashëgimtarin e tij politik.

Pasi braktisi studimet dhe jetën shoqërore në Londër, z. Bashar u përgatit të merrte frenat e Sirisë, duke u ngjitur me shpejtësi në gradat ushtarake dhe politike.

Me vdekjen e babait të tij në muajin qershor të vitit 2000, z. Bashar, vetëm 34 vjeç, u emërua president pas një ndryshimi të papritur të kushtetutës, i cili, uli moshën minimale për postin nga 40 në 34.

Në vitet e tij të para të sundimit, z. Assad u përpoq të krijonte një ekuilibër të brishtë midis premtimeve për reforma dhe shtypjes brutale.

Megjithatë, ngjarjet e jashtme si pushtimi anglo-amerikan i Irakut në vitin 2003 dhe tërheqja e trupave siriane nga Libani në vitin 2005 e dobësuan më tej pozitën e regjimit.

Ndarja me Francën dhe Shtetet e Bashkuara, e kombinuar me kryengritjen kurde të vitit 2004, e shtyu z. Bashar gjithnjë e më afër Iranit, duke forcuar boshtin pro-iranian në Lindjen e Mesme.

Stuhia e të ashtuquajturës Pranverë Arabe mbërriti në Siri në vitin 2011, por shpresat për ndryshim u kthyen shpejt në një makth.

Protestat paqësore u mbytën me dhunë që nxiti një revoltë të armatosur gjithnjë e më të radikalizuar.

Pika e kthesës erdhi me një seri sulmesh kimike të urdhëruara nga z. Assad kundër popullsisë së tij, duke filluar nga vera e vitit 2013. Shtetet e Bashkuara ia besuan Rusisë menaxhimin e çështjes siriane.

Ndërhyrja e drejtpërdrejtë ushtarake e Moskës në vitin 2015 dhe mbështetja e Iranit dhe Hezbollahut i lejuan regjimit të mbijetonte, edhe pse çmimi ishte një vend të shkatërruar, i izoluar ndërkombëtarisht dhe i shtypur nga sanksionet.

Megjithatë, e gjithë kjo u shemb brenda disa javësh. Ofensiva e kryengritësve proturq, e nisur më 27 nëntor 2024, mposhti shpejt mbrojtjen e brishtë të regjimit.

Tërheqja e forcave ruse dhe dobësimi i iranianëve e kanë lënë z. Bashar al-Assad-in pa aleatë dhe pa baza.

Epoka pas Asadit ka filluar, por lufta për Sirinë dhe Sirinë është ende në vazhdim.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit