BETINO KRAKSI (BETTINO CRAXI) I VETMI BURRË SHTETI I MAJTË NË ITALI.

Nga z. Marçelo Veneciani (Marcello Veneziani), shkrimtar dhe filozof italian.

Romë, Itali | Në historinë e Republikës Italiane, Bettino Kraksi (Craxi) është i vetmi udhëheqës politik i majtë që kishte staturën e një burri shteti, pavarësisht nga hijet dhe rëniet.

Në historinë e Italisë, precedenti i tij i vetëm autoritar ishte Françesko Krispi (Francesco Crispi), përveç Musolinit.

Sot, saktësisht njëzet e pesë vjet pas vdekjes së tij, ne të gjithë duhet ta pranojmë këtë.

Në periudhën më të errët të jetës së tij, kur ai ishte refugjat në Hammamet dhe gjykimi mbizotërues mbi përvojën e tij ishte kryesisht negativ dhe i besuar gjykatësve dhe jo historisë politike, unë e intervistova dhe e përkufizova si burrështetasin më të madh të njëzet vjetëve të fundit.

Pas kaq shumë vitesh besoj se ky gjykim duhet të ndryshohet vetëm në lidhje me harkun kohor: Kraksi (Craxi) ishte burrështetasi i fundit i dyzet viteve të fundit, në të vërtetë udhëheqësi i fundit politik e përcaktoi atë atëherë dhe tani, Aldo Kaxulo (Cazzullo) gjithashtu e përsërit atë në titullin e librit të tij mbi Kraksin (Craxi).

Duke folur për biografitë e publikuara rishtazi, një rindërtim i sinqertë është Fantazma e Hammametit të Masimo Frankos (Massimo Franco) siç janë kujtimet e vajzës së tij Stefania, “All'ombra della storia”.

Në atë intervistë të botuar në revistën e përjavshme Lo Stato, të cilën, unë e drejtoja në atë kohë, Kraksi (Craxi) iu përgjigj një pyetjeje që i kërkonte të bënte një bilanc të jetës së tij politike: “Gjithçka e bëra me nxitim në një lloj furie që më digjte shpirtin. Kështu që edhe unë kam bërë shumë gabime. E megjithatë, ajo që mendoj është se në jetën time i kam bërë shërbime të mëdha Italisë. Historia, nëse nuk shkruhet nga historianët e regjimit, do të tregojë se sa e vërtetë është kjo. Sigurisht që nuk e meritoj të dënohem të vdes larg vendit tim”. Fjalë që dukeshin si testament.

Tani ka përpjekje të paqarta për të rehabilituar Kraksin (Craksi) si udhëheqës të së majtës reformiste, pro-evropiane dhe modernizuese.

I rehabilituar si lider i majtë, shpërthehet bonusi etik, ai pastrohet nga mëkatet dhe krimet.

Në fakt, pas Saragatit, ai themeloi të majtën postkomuniste dhe liritare, reformiste dhe perëndimore.

Krahasuar me të, Enriko (Enrico Berlinguer) i lavdëruar tepër duket modest dhe i mërzitshëm; ai nuk guxoi të bënte me të vërtetë kthesën socialdemokratike dhe evropiane, ai ngeci me eurokomunizmin, duke u luhatur midis diversitetit komunist dhe kompromisit historik, ndërkohë që Kraksi (Craxi) kishte bërë tashmë një thyerje radikale jo vetëm me leninizmin dhe marksizmin që nga viti 1978; por edhe me demagogjinë egalitare e sindikaliste që po tërbohej në atë kohë.

Por Kraksi (Craxi) është mbi të gjitha udhëheqësi i fundit i madh politik italian që pohoi primatin e politikës dhe sovranitetit kombëtar mbi ekonominë dhe fuqitë mbikombëtare.

Ai rihapi llogaritë me kombin dhe modernizimin, vizionin e Evropës si një rrugë e tretë midis subalternitetit Atlantik dhe Sovjetikes së mbetur; urgjenca e një reforme institucionale të tipit presidencial dhe një sistemi me alternim efektiv.

Nëse Kraksi (Craxi) mbeti në të majtë, ai mbeti atje duke martuar traditën socialdemokrate me vendimmarrjen dhe socializmin trengjyrësh të Risorxhimentos (Risorgimento).

Kraksi (Craxi), si dhe Moro dhe Andreotti, paguan shumë për mungesën e harmonizimit total me Shtetet e Bashkuara dhe linjën e tyre në çështjen arabo-palestineze.

Në atë kohë mendohej se me rënien e Murit dhe Bashkimit Sovjetik, kombet do të çliroheshin nga vasaliteti ndërkombëtar dhe do të arrinin unitetin evropian.

Por globalizimi tekniko-financiar dhe dominimi i SHBA-së, përkundrazi, kanë penguar çdo sovranitet të vërtetë kombëtar dhe evropian.

Kur ai shkoi në Pallatin Kixhi (Palazzo Chigi) Kraksi (Craxi) fitoi simpatinë e gjerë në të djathtë.

Kur ndaloi demagogjinë sindikale në kohën e shkallëve lëvizëse, kur zgjodhi Evropën dhe Perëndimin, kur kundërshtoi kompromisin historik, gjeti konsensusin e së djathtës liberale dhe antikomuniste.

Fillimisht Giornale e Montanelli-t, pastaj i ashtuquajturi lib-lab, liberal-punëtorët.

Por me pikën e kthesës kombëtare dhe presidenciale, me Sigonelën ku riafirmoi në mënyrë simbolike sovranitetin kombëtar, me linjën pro-palestineze, me zhdoganimin e tij fillimisht të Almirantes dhe më pas të Finit (të cilin e gjeti në kundërshtim) Kraksi (Craxi) gjithashtu fitoi simpati midis e drejta sociale dhe kombëtare.

Megjithatë, ai nuk u mbështet, as në çështjen Sigonela, as nga PCI në të majtë, as nga MSI në të djathtë (përveç Beppe Niccolai dhe Giano Accame).

Almirante pa një konkurrent të rrezikshëm në socializmin trengjyrësh dhe kundërshtoi këdo që dialogonte nga e djathta me Kraksizmin.

Në ato vite shkrova në mbështetje të vendimmarrjes së tij trengjyrëshe, gjithashtu në një ese që botova me një shtëpi botuese në zonën e Kraksianit, SugarCo, e Massimo Pinit.

Mbaj mend që Kraksi (Craxi) më kërkoi përmes Pinit që t'i merrja “Intelektualët nën dy flamuj” të Nino Tripodit, botuar nga shtëpia botuese që unë drejtoja në atë kohë dhe që tregonte historinë e së kaluarës fashiste të shumë pallateve, antifashistëve pas vdekjes, të cilët tani ishin bërë armiq të tij.

Kraksi (Craxi) gjithashtu ngjalli simpati në mesin e Çielinit (Ciellini) dhe në botën katolike për shkak të Konkordatit të ri që ai nënshkroi me Kishën e Gjon Palit II në vitin 1984, dhe për mbështetjen e tij për Solidarnostin (Solidanosc) në Poloni dhe për disidentët lindorë si Jiri Pelikan në të majtë, e demonizuan si një udhëheqës të ringjallur, për më tepër një aleat të DC-së më të keqe, atë të Fanfanit, Forlanit dhe Andreottit, CAF-it famëkeq.

Më në fund, për tërbimin e gjyqtarëve dhe të shtypit, ata e kurorëzuan atë Mbret të Tanxhentopulit (Tangentopoli) - (edhe MSI finian iu bashkua linçimit dhe mori pjesë në hedhjen e monedhës në Hotel Raphael).

Më në fund, gjykimi i tij për Berluskonin që doli në fushë ishte i hidhur, ai e konsideroi efektin Di Pietro në politikë si të përkohshëm dhe e konsideroi Finin  një zbrazëti të mbështjellë.

Kraksi (Craxi) ishte pate noire e konsociativizmit midis katolikëve, komunistëve, laikëve, shoqërisë së lartë dhe Konfindustrisë, me mbështetjen e shtypit kryesor; ai donte të modernizonte të majtën dhe të pastronte të djathtën (ishte i pari që e bëri këtë, i ndjekur nga Kosiga (Cossiga) dhe në fund Berluskoni), duke u çliruar nga paragjykimi antifashist dhe harku kushtetues; ai mendoi për një reformë të madhe institucionale me zgjedhjen e drejtpërdrejtë të kreut të shtetit.

Ai favorizoi rishikimin historik, rifilloi pasionin kombëtar dhe Risorxhimenton (Risorgimento).

Qeveria e tij, më jetëgjatësia e republikës së parë, përkoi me një periudhë mirëqenieje, vitaliteti sipërmarrës dhe prestigji ndërkombëtar, si fuqia e pestë botërore (edhe pse borxhi publik po rritej).

Kraksi (Craxi) e rrethoi veten jo vetëm me xhuxha dhe kërcimtarë, siç thoshte në atë kohë Rino Formika (Formica), por edhe me inteligjencë të mprehtë politike, politikanë të dorës së parë dhe qarqe intelektuale si laboratori Mondoperaio.

Kjo nuk i pakëson mëkatet e tij në Itali të keqpërdorimeve, politikës partiake dhe ryshfetit.

Por atyre që ende e qortojnë se ka qenë shenjt mbrojtës i Tanxhentopolit, duke harruar precedentët historikë kristiandemokrat, korrupsionin tashmë të përhapur para tij edhe në PSI dhe PSDI, fondet sovjetike që financuan PCI-në dhe organizatat paralele, ne guxojmë të përgjigjemi: të kesh udhëheqës dhe shtetarë si ai sot në të majtë.

Nga z. Erton Duka.

© Copyright | Agjencia Telegrafike Vox

Ne të njohim me botën | www.007vox.com | Burimi yt i informacionit